Paardenvlees - draaivlees en het schandaal

We eten veel en vaak vlees, maar we willen wel weten wat voor vlees we in de kuip hebben. Begin 2013 staat paardenvlees volop in de belangstelling. Zonder dat we het wisten aten we paardenvlees, louter en alleen omdat het in het product dat we aten was verwerkt, maar niet op het etiket stond. Paardenvlees is goed te eten, maar de consument mag niet voor het lapje worden gehouden. Het werd een groot paardenvleesschandaal dat na ontdekking nog lang niet was afgelopen. Een jaar later werd weer paardenvlees ontdekt in producten die als 'puur rundvlees' over de toonbank gaan.

Paardenvleesschandaal in Europa

• Het schandaal van paardenvlees verwerkt als rundvlees
• Paardenvlees
• Paardenvlees op het etiket
• Van slachterij naar vleesproduct
• Draaivlees
• NVWA
• Paarden
• Foodwatch

Het schandaal van paardenvlees verwerkt als rundvlees

Het werd in 2013 ontdekt: paardenvlees zit in meer dan wij denken. De statistieken spreken in dat jaar van minstens een kilo paardenvlees per persoon per jaar in Nederland. Dat is wat we eten, maar een deel daarvan eten we zonder dat we ons bewust zijn dat we van paard kauwen. Paardenvlees is goedkoper dan rundvlees en daarom wordt paardenvlees op grote schaal door rundvlees gemengd en verkocht als het duurdere rundvlees. Dat gebeurt niet per ongeluk maar is beleid bij veel vleesverwerkers.

Paardenvlees

Paardenvlees is donkerder en dieper rood van kleur dan rundvlees. Het is mals vlees dat zoeter is dan rundvlees vanwege het hogere gehalte natuurlijke suikers. Een paardenbiefstuk kun je bereiden met zout en peper, ook foelie, kruidnagel en een blaadje laurier komen de smaak ten goede.

Medicijnen

Paardenvlees op zich is niet ongezond voor mensen, maar de medicatie die paarden tijdens hun leven toegediend hebben gekregen is niet goed voor de mens.

Paardenvlees op het etiket

Paardenvlees mag aan rundvleesproducten worden toegevoegd. Er is niets illegaals aan, als het maar op het etiket wordt gezet. En dat gebeurt lang niet altijd. Er zijn duidelijke regels over verwerking van vlees. In 2011 werden die nog eens aangescherpt. Als er paardenvlees in een product zit dan moet dat op het etiket staan.

Van slachterij naar vleesproduct

Een paard doet er een week over om van de slachterij in een vleesproduct te transformeren. Het vlees wordt doorgaans zo snel mogelijk verwerkt, want opslag kost geld. De rit van een dier vanaf de boerderij naar de slachterij tot ingepakt in een supermarkt gaat via diverse schijven. Het dier wordt van de boerderij naar de slachterij gebracht. Bij sommige slachterijen worden de dieren direct verwerkt tot een eindproduct, bij andere slachterijen gaat het vlees naar een vleesverwerkend bedrijf. Binnen een week liggen de slavinken en biefstukken in de supermarkt.

Draaivlees

Gehakt komt van draaivlees. Daar worden Nederlandse koeien voor gebruikt en in gehakt zit vlees van veel verschillende dieren. Een biefstuk komt van één koe, maar in een slavink of hamburger zit materiaal dat van meerdere dieren afkomstig is: draaivlees.
Ook de vleessnippers worden gebruikt voor diverse producten. Sommige bedrijven mengen paardenvlees in de vleessnippers. In 2013 krijgt een bedrijf uit Oss een fikse tik op de vingers. Er werd paardenvlees in de rundvleessnippers aangetroffen. Het schandaal betrof niet alleen het feit dat er zonder het te vermelden paardenvlees dor rundvlees werd gemengd, maar soms werd er ook oud en zelfs bedorven vlees verwerkt. Het paardenvleesschandaal was geboren.

Ierse en Engelse criminelen

Het bleken vooral Ierse en Engelse criminelen te zijn die paarden lieten slachten en via vleesverwerkers op de markt brachten. Het bewuste bedrijf in Oss kreeg een fikse boete en de NVWA onderzoekt meer bedrijven op verdacht paardenvlees.

Kroketten

Paardenvlees wordt ondermeer verwerkt in:

• Diepvriesmaatlijden;
• Kroketten,
• Gehaktballetjes;
• Frikandellen;
• Hamburgers.

NVWA

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) doet ondermeer onderzoek naar het gebruik van en de handel in paardenvlees. Ook onderzoekt het NVWA of er sporen van medicijnen in het vlees zitten. De NVWA heeft 7 onderdelen die voor ons het voedsel in de gaten houden:

• Stafdirectie;
• Bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering;
• NVWA-Inlichtingen- en opsporingsdienst;
• Devisie Klantcontact & dienstverlening
• Devisie Veterinair & import
• Devisie Landbouw & natuur
• Devisie Consument & veiligheid.

Paarden

Er zijn veel gespecialiseerde paardenslagerijen in Nederland die hoog opgeven van de kwaliteit van het vlees. Het is rijk aan waardevolle voedingsstoffen en het is gezond en natuurlijk vlees. Daarbij is het diervriendelijk vlees, omdat een paard niet voor het vlees wordt gefokt en met medicijnen wordt opgemest. Een paard heeft doorgaans een mooi leven gehad als werkdier, sportpaard of hobbydier.

Foodwatch

Voedselwaakhond Foodwatch zit bovenop het paardenvleesschandaal en eiste dat de afnemers van de frauderende vleesverwerkers openbaar zouden worden gemaakt. Het blijkt dat alle grote supermarktketens, zoals Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Plus, C1000, Deen en Vomar, klant waren van de vleesfrauderende bedrijven. Ook vleeswarenfabrikant Stegeman, salademaker Johma en aardappelverwerker CêlaVita kregen vlees van de bedrijven die paardenvlees mengden met rundvlees zonder dat te vertellen.

Voedselfraude

Wie vlees wil eten moet dat helemaal zelf weten, maar de consument heeft recht op correcte informatie. Als consument moet je op het etiket kunnen zien wat er verwerkt is in het product. Als er een ingrediënt in is verwerkt dat niet op het etiket staat vermeld - bij het paardenvleesschandaal is goedkoper paardenvlees als duurder rundvlees verkocht - dan is er sprake van voedselfraude. Voor alle consumenten houdt Foodwatch in de gaten wat er in de schappen ligt.

Lees verder

• Kweekvlees – Hamburger van de toekomst
• Pule – Duurste kaas ter wereld van ezelinnenmelk
• Wereldkampioenschap Testikels Koken – BallsCup