Cottage pie, hartige klassieker uit de Engelse keuken

De cottage pie is een regelrechte klassieker uit Engeland. Met smaakvolle lagen gehakt, aardappels en kaas is cottage pie het ultieme comfort food. Het is een verwarmend, vullend gerecht dat je vrij eenvoudig en goedkoop met alledaagse ingrediënten kunt maken. Een cottage pie heb je al in minder dan 30 minuten voorbereid. Met de minstens 60 minuten oventijd heb je dus al binnen anderhalf uur een heerlijke hartige maaltijd uit de Engelse keuken op tafel.

Engelse cottage pie

De cottage pie is niet meer weg te denken uit de Engelse keuken. Sinds jaar en dag staat het hartige gerecht synoniem voor een heerlijke en vullende maaltijd. De oorsprong van de cottage pie gaat terug naar de tijd dat de Engelsen voor het eerst bekend raakten met aardappelen. Wie daar een exact jaartal op wil vastpinnen, moet dat volgens historici tegen het einde van de zestiende eeuw zoeken. Het voor die tijd revolutionaire gerecht werd in ijltempo ongekend populair, met name onder de arme boerenbevolking. Die populariteit valt gemakkelijk te verklaren uit het feit dat aardappelen en vlees een van de weinige beschikbare soorten voedsel waren. Die pie-etende boeren woonden in cottages, en het gerecht werd in de volksmond al vlug cottage pie genoemd. Veel van de cottages zijn uit het straatbeeld verdwenen, maar de naam cottage pie bleef hangen en maakte voor een relatief simpele maaltijd de weg vrij om uit te groeien tot een nationaal begrip.

Ingrediënten voor cottage pie

Een lekkere cottage pie heb je zo gemaakt. Bovendien hoef je je spaarvarken niet te breken om de ingrediënten aan te schaffen. De ingrediënten zijn in feite zelfs zo basaal, dat er een dikke kans bestaat dat je ze sowieso al in huis hebt. Als je deze stappen volgt met deze ingrediënten, kom je uit op ongeveer 300 calorieën per portie.

Als alternatief op deze traditionele cottage pie kun je natuurlijk altijd een gezondere cottage pie maken, of variëren en experimenteren met cottage pie.

De aangegeven hoeveelheden zijn genoeg om cottage pie te maken voor 4 personen

Voor de onderlaag van gehakt

• 1 eetlepel olijfolie
• 1 ui
• 2 wortelen
• 500 gram rundergehakt
• 1 blokje runderbouillon
• 2 eetlepels tomatenpuree
• Zout
• Zwarte peper

Voor de middenlaag van aardappelpuree

• 750 gram aardappelen
• 75 gram boter
• 50 milliliter melk

Voor de toplaag van kaas
100 gram geraspte kaas

Bereiding van cottage pie

Een cottage pie bestaat uit drie lagen. De onderste laag, die dus als eerste de ovenschaal ingaat, is van gehakt. Daarbovenop krijg je een middenlaag van aardappelpuree, en je maakt je cottage pie af met een toplaag van kaas.

Bereiding van gehakt

1. Verwarm de oven alvast voor op 200 graden. Heb je een gasoven, verwarm dan op stand 5.
2. Snij de ui en wortels in blokjes van zo’n halve centimeter dik.
3. Giet je olijfolie in een koekenpan en zet de pan op hoog vuur.
4. Voeg je gesneden ui en wortels toe en bak niet langer dan 3 minuten op een halfhoge vlam.
5. Voeg het gehakt toe, en bak tot het mooi bruin is. Dit zou na ongeveer 5 minuten moeten zijn.
6. Voeg de tomatenpuree, bouillon, zout en peper toe en laat dit 10 minuten doorpruttelen.

Bereiding van aardappelpuree

1. Was en schil je aardappelen.
2. Snij de aardappelen in even grote partjes. Uitgaande van een aardappel zo groot als een vuist, zijn 4 partjes per aardappel een goede afmeting.
3. Doe de aardappelpartjes in een kookpan, en voeg net voldoende water toe om de aardappelen te bedekken.
4. Kook de aardappelen 10 tot 12 minuten op een hoge vlam.
5. Giet de aardappelen af.
6. Stamp de aardappelen met een aardappelstamper, terwijl je gaandeweg de boter en melk toevoegt.

Je cottage pie samenvoegen

Als je klaar bent met het voorbereiden van het gehakt en de puree, kun je je cottage pie samenstellen. Gebruik hiervoor een ovenschaal met een inhoud van 2 liter.

1. Doe het gehakt in de ovenschaal. Je zou nu een mooie laag gehakt moeten hebben van minstens een centimeter dik.
2. Voeg een laag aardappelpuree toe bovenop de laag gehakt. Ook deze laag zou niet dunner dan een centimeter moeten zijn. Zorg ervoor dat je de twee lagen gescheiden houdt, en dat de aardappellaag de gehele gehaktlaag bedekt.
3. Prak lichtjes met een vork in de aardappelpuree. Trek met de vork ook wat sleuven in de puree, zodat deze laag een wat ruigere, geaccidenteerde structuur krijgt voor een een krokantere bite.
4. Besprenkel ten slotte je pureelaag met geraspte kaas.

De hoeveelheid geraspte kaas is grotendeels afhankelijk van je persoonlijke voorkeur. Voor een goede richtlijn hierin kun je ervan uitgaan dat een gemiddelde kaaslaag zo’n vijf maal dunner is dan de gehakt- en aardappellaag samengenomen, en dat je zo lichtjes moet sprenkelen dat je de aardappellaag nog kunt zien.

Het is hierbij natuurlijk ook aan te raden rekening te houden met de sterkte van de kaas. Heb je een wat mildere kaas, dan kun je gerust een wat dikkere laag uitsprenkelen dan wanneer je een scherpere kaas hebt. Als de stengels van de kaas boven de ovenschaal uitsteken, druk deze dan zachtjes naar beneden, anders zal het topje van de kaas verbranden in de oven.

Als je de kaas meteen over de pie sprenkelt zogauw die de oven ingaat, krijg je op het eind een heerlijk krokante kaaslaag. Heb je je kaas liever wat wasachtiger? Voeg de kaaslaag dan halverwege of tegen het einde van de oventijd toe.

Cottage pie in de oven

De schaal kan nu op een rooster in het midden van de oven. Na een minuut of 20 begint de cottage pie al lekker te pruttelen. Na een uur is de cottage pie klaar. Maar als je hem anderhalf uur of zelfs twee uur in de oven laat, is hij nog steeds even lekker. Let er wel even op dat je de temperatuur dan terugdraait tot 100 graden. Natuurlijk is het sowieso wijs tussendoor regelmatig te controleren hoe het ervoor staat.

Gezondere cottage pie

Voor een traditionele cottage pie moet je rekenen op ongeveer 300 calorieën per portie. Als je dat wilt, kun je je cottage pie natuurlijk altijd minder calorierijk maken. Dat kun je doen door bijvoorbeeld zoete aardappelen te gebruiken, of je aardappelen deels te vervangen door bloemkolen of rapen. Wees hier ook weer niet te scheutig mee, en zorg ervoor dat je minstens 500 gram van de aardappelen behoudt. Daarnaast kun je het magerste rundergehakt kiezen, of de kaaslaag achterwege laten.

Variëren en experimenteren met cottage pie

Je hebt nu een recept voor een originele cottage pie. Maar waarom zou je niet variëren en experimenteren met cottage pie? Om in Engelse termen te blijven is variatie per slot van rekening de ‘spice of life’.

Variant op cottage pie: de shepherd’s pie

Een van de bekendste varianten op de cottage pie is de shepherd’s pie. Hierbij vervang je het rundergehakt simpelweg door lamsgehakt. De shepherd’s pie is zelfs een zo populaire variant op de cottage pie dat de twee zelfs in Engeland regelmatig met elkaar verward worden. Als je weet dat shepherd ‘(schaaps)herder’ betekent, is het verschil gemakkelijk te onthouden.

Variant op cottage pie: de Cumberland pie

Een andere bekende variant op de cottage pie is de Cumberland pie. Een Cumberland pie kan rundergehakt of lamsgehakt hebben. Wat een Cumberland pie speciaal maakt, is de extra laag met geroosterde broodkruimels. Die broodkruimels zijn dan gemengd met de kaaslaag. Bovendien kan de kaas in een Cumberland pie ook door de aardappelpuree gemengd zijn.

Experimenteren met cottage pie

Een cottage pie leent zich uitstekend voor experimenten. Vooral in de onderste gehaktlaag valt er het nodige toe te voegen en aan te passen. De originele, authentieke ingrediënten zijn tamelijk basaal en beperkt, dus voor de avontuurlijke kok is er heel wat mogelijk.

Een van de meest gebruikelijke toevoegingen aan het gehakt is een flinke portie tomaten. Hiervoor kun je gewoon bliktomaten gebruiken. Voor een cottage pie voor 4 personen kun je gerust 400 gram bliktomaten gebruiken. Meng dat bij de bereiding gewoon door het gehakt heen. Je kunt voor wat extra smaak ook een flinke dot ketchup toevoegen.

Daarnaast kun je selerie, champignons, prei, of andere groenten aan het gehakt toevoegen. Ook dat doe je gewoon terwijl je het gehakt bruin bakt. Dit is bovendien een slimme manier om kinderen wat meer verborgen groenten voor te schotelen. Bovendien kun je eenvoudig een vegetarische cottage pie maken als je het gehakt vervangt door linzen.

Je kunt het gehakt wat meer kick geven met een flinke scheut Worcestersaus, wijn of mierikswortel. Of alledrie. Ook kun je een laurierblad of wat tijm toevoegen om het gehakt wat meer smaak te geven.

Hoe je je cottage pie ook bereidt, en welke persoonlijke touches je er ook aan geeft, het is en blijft echt een heerlijke maaltijd die je eenvoudig, snel en goedkoop maakt.

Lees verder

• English breakfast: Engels ontbijt dat vult