Zeesla, voedsel voor de toekomst
Aan de Bretoense kust heb ik onlangs zeesla geoogst. Het eten van beesten uit zee, zoals mosselen, garnalen en vis, is voor iedereen vanzelfsprekend, maar het eten van zeegroente is minder bekend.
Zeesla is nochtans gemakkelijk te oogsten. Het tiert welig in Waddenzee en Noordzee. Sterker nog, het groeit zo hard dat er stranden in Bretagne zijn gesloten omdat er hele bergen sla aanspoelen, rotten en dan giftige gassen verspreiden. Toch is zeesla goed te eten. In Roscoff een stadje aan de Bretoense Noordkust wordt het in het Centre de découverte des algues gedroogd verkocht, maar het kan ook vers, in dunnen reepjes gehakt in bvb macoroni of door komkommersla verwerkt worden of meegekookt worden met een landgroente zoals spinazie. Zouten is dan niet meer nodig. Het wordt verder ook verwerkt in verschillende soorten deegwaren
Het zou nog op vele andere manieren nuttig kunnen zijn. Bedden zeesla zouden mogelijk de verzuring van de oceanen tegen kunnen gaan. En volgens sommige biologen zou die sla ook nog het wereldvoedselprobleem kunnen oplossen. Groeiend zeesla verlaagt de zuurgraad van water. Door de teelt van zeesla te koppelen aan viskweek, ontstaat een gesloten kringloop van nutriënten. De afvalstoffen van de viskweek vormen het voedsel voor de zeesla.
Zeesla botanisch
Zeesla is een eenjarig groenwier dat algemeen in de getijdengebieden rond de Noordzee voorkomt. De plant heeft bladeren van soms wel 1 meter in doorsnede. Ze zijn plat en dun, maar wel stevig, twee cellagen dik. Het gladde blad kan rond zijn of onregelmatig van vorm en kan allerlei lobben hebben. De kleur is bleekgroen tot donkergroen. Meestal zit het jonge plantje op 1 punt vast op een schelp of steen en als hij groter wordt, wordt hij door de stroming meegenomen. Vrij in het water zwevend kan hij gewoon verder groeien en grote plakken vormen.
Zeesla gezond
Om te beginnen bevat zeesla zowat 20 % eiwitten. Verder zit er heel wat calcium in , en veel ijzer. IJzer is nodig voor het transport van zuurstof, voor de opname van zuurstof in de cellen. Zeesla bevat een hoog gehalte aan vezels die helpen om de spijsvertering en stoelgang te verbeteren. Het heeft een laag vetgehalte en bevat vooral meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 3 vetzuren, EPA).
- Eiwitten 15-25 %
- Vetzuren 0.6-1 %
- Polysaccharide, koolhydraat 42-46 %
- Vitamine A 4286 I.U
- Vitamine C 100-200 ppm
- Vitamine B3 100 ppm
- Vitamine B12 6 ppm
- Calcium 8000 ppm
- Jodium 250 ppm
- Ijzer 1000-1370 ppm
Dodonaeus over zeesla
In oude kruidenboeken zoals van Dodonaeus worden al zeewiersoorten beschreven ‘Het eerste geslacht dat we groene zeemos met brede bladeren noemen, in het Latijn Muscus marinus virens latifolius, is de Muscus van Theophrastus die hij beschrijft met graskleurige grote bladeren die veel op slabladeren lijken, ruiger nochtans en als ineen getrokken en gerimpeld, zonder steel die als van een oorsprong of verzameling vele diergelijke bladeren voortbrengt en soms ook in verschillende hoopjes verzameld en groeit op de stenen en schelpen, want al deze tekens zijn in deze onze eerste zeemos opmerkelijk beschreven. Van dit zeemos schijnt Aristoteles ook vermaand te hebben in zijn zesde boek van de beschrijving van de dieren waar hij betuigt dat dit mos een overvloedigheid of opwerpen van de zee is en gewoonlijk aan het strand gedreven en geworpen wordt in het begin van de zomer zodat de oesters en andere visjes ermee gevoed worden.
Het andere geslacht noemen we nu groen zeemos met smalle bladeren, in het Latijn Muscus marinus virens tenuifolius, en dit mag men nergens anders voor houden dan voor een van die zeekruiden die Elianus zegt dat het van de vissen gegeten wordt. Dezelfde mos of enige gans diergelijke is die in Zeeland woer en weert genoemd wordt die, als Levinus Lemnius betuigt, heel dunne en haarvormige venkelachtige bladertjes heeft’.
Een recept
Klassiek wordt er in Wales een soort brood of koek mee gemaakt. Verse zeesla uur enkele uren zachtjes laten koken, de bekomen donkergroene massa mengen met havermeel en er dan in de pan koekjes van bakken.
Als medicijn
Traditioneel worden veel soorten zeewier omwille van hun jodiumgehalte en licht stimulerende werking op de schildklier bij een te traag werkende schildklier,bij sommige stofwisselingsproblemen en in vermageringskuren toegepast.
Samengevat: gebruik van zeesla
- te gebruiken als voedsel
- te gebruiken als medicijn
- meststof in de landbouw
- gaat mogelijk de verzuring van het milieu tegen
- wordt gedroogd en geperst ook als brandstof gebruikt
Voor verder onderzoek
- Phytother Res. 2000 Dec;14(8):641-3. Biologically active steroid from the green alga Ulva lactuca.
- J Environ Biol. 2009 Sep;30(5 Suppl):899-902. A preliminary study on the anti-inflammatory activity of methanol extract of Ulva lactuca in rat. Margret RJ, Kumaresan S, Ravikumar S.
- Plant Foods Hum Nutr. 2009 Sep;64(3):218-23. Antioxidant activities of four edible seaweeds from the southern coast of Thailand. Yangthong M, Hutadilok-Towatana N, Phromkunthong W.
- Planta Med. 1999 Aug;65(6):527-31. Biological properties of ulvan, a new source of green seaweed sulfated polysaccharides, on cultured normal and cancerous colonic epithelial cells.