Oesters, je haat ze of je bent er gek op

Oesters, je haat ze of je bent er gek op. Een echte tussenweg is er vaak niet als het om de schelpdieren gaat. Anderen zeggen overigens dat je oesters moet leren eten. Dat zou dus impliceren dat je het kunt leren eten. Alom bekend is wel dat de heersende gedachte is dat een oester het meest bijzondere voedsel is dat er bestaat. Maar waarom is zo’n oester dan zo bijzonder en hoe bereid je een oester?

Oesters gewoon naar binnen slobberen

De echte liefhebber is van mening dat een oester alleen maar na het openen, met wat citroensap besprekend gegeten moet worden. Zo hup naar binnen laten glijden, waarbij de ziltigheid van het schelpdier in zijn maximale vorm naar buiten komt.

Oesters eten is een ritueel

Het eten van oesters is ook een ritueel, anders dan met een bord op schoot iets eten. Omdat er handelingen voor verricht moeten worden en het eten van zo’n rauw dier ook iets basaals heeft.

Oesters: snotterig eten dat bereid moet worden

Toch zijn er ook mensen die de oester verafschuwen in zijn meest pure vorm. Soms ook is het moment voor rauw voedsel gewoon niet goed gekozen. Dan kan een oester ook gewoon bereid worden. Want het moet gezegd, een oester heeft het mondgevoel van snot. Het glibbert en glijdt in je mond en heeft dan ook nog alle elementen van de zee in zich. Daarom is een oester ook heel goed gegrild te eten. En met een gegrilde oester is het ook feest, want van die prachtige schelpen op tafel die op een bijzondere manier worden geopend is natuurlijk het summum van feestelijkheid.

Soorten oesters

Er zijn honderden soorten oesters, ook wel aangeduid met ostreidae. In Nederland kennen we vooral de platte oester aangeduid met ostrea en de diepe crassotrea. Die laatste wordt ook vaak creuses genoemd. De Portugezen introduceerden de creuses in Nederland. In Zeeland worden de Japanse oesters gekweekt vanaf de jaren ’60. Dit kwam omdat in dat jaar de zeer strenge winter de platte oesters bijna allemaal had laten doen verdwijnen.

De smaak van oesters

Een oester smaakt niet standaard, want de smaak is afhankelijk van:

1. Bodem
2. Voeding
3. Zoutgehalte
4. Temperatuur van het water

Alleen de echte kenner kan dat soort elementen overigens onderscheiden. Elke oester proeft wel naar zilt nat en vooral erg fris.

De maat van de oester

Oesters heb je in maten. De grootte van de platte Zeeuwse oester wordt uitgedrukt in nullen, van 1 tot 6. De 4,5 en 6 nullen worden het meest verkocht. In Frankrijk werkt het systeem overigens andersom. Daar is de oester kleiner naarmate het meer nullen heeft.
De creuses hebben een ander systeem. Daarbij is de nul de grootste oester en vijf de kleinste oester. Wie verse oesters uit de schelp wil eten kan het beste de maat 3/0, 4/0 of 5/0 nemen. Wie kookt met oesters kan beter een grotere maat nemen.

Het oesterseizoen

Het oesterseizoen loopt eigenlijk van half augustus tot eind juni. In de zomer leggen oesters tientallen miljoenen eitjes. Er zijn van die miljoenen echter maar enkele die ook weer een volwassen oester worden.

De oester als afrodisiacum

Al heel lang wordt de oester als afrodisiacum beschouwd. Dat heeft met het uiterlijk te maken dat veel doet denken aan de vrouwelijke geslachtsorganen. Maar het heeft ook te maken met het feit dat de oester elke drie jaar van geslacht wisselt.

Hoe eet een oester?

Een oester filtert 200 tot 300 liter zeewater per etmaal en haalt daaruit zuurstof, plankton en kalk.

Rauwe oesters eten

Wie oesters uit de schelp eet hoeft ze alleen te openen en er daarna de pepermolen op te zetten en wat citroen boven uit te knijpen. Vervolgens kan hij dan zo in de keel worden gegoten.

Oesters openen

• Het is een kunst om oesters te openen. Daarvoor is een oestermes nodig dat een sterk en kort en breed lemmet met een scherpe punt heeft.
• Sla een theedoek open en houd daarmee de bolste kant van de oester vast
• Steek de punt van het mes in het scharnier van de twee oesterkleppen
• Wrik het mes er verder in en snijdt dan met een kwartslag de sluitspier door
• Wrik wat om de twee helften verder los te krijgen
• Snijd de oester voorzichtig los uit de schelp
• Als er gruis in de schelp zit, haal dat er dan uit
• Klaar om te eten

Oesters grillen

1. Verwarm de grill voor
2. Maak de oesters open
3. Leg ze in een ovenschaal
4. Maak een mengsel van boter, citroensap, knoflook en peterselie en bedek de oesters daar mee
5. Leg de oesters 3 minuten onder de grill, ongeveer 10 centimeter verwijderd van de grill zelf