Citroenmelisse is een geliefd kruid in de kruidentuin

Citroenmelisse groeit vooral in Zuid-Europa maar kan ook in onze streken worden geteeld. De plant is eenvoudig te vermeerderen en leeft ook door middel van wortelstokken voort. Hij kan ongeveer een halve tot een hele meter hoog worden. Citroenmelisse is niet alleen in gedroogde vorm geschikt om thee van te zetten maar is daarnaast heel populair als smaakmaker in talrijke gerechten. Citroenmelisse kan ook oor medicinale doelen worden gebruikt bij insectenbeten en zweren.

Geliefd in kruidentuin

De naam citroenmelisse is afgeleid van het Oudgriekse woord Melisse. Melisse betekent honingbij. Citroenmelisse kwam tweeduizend jaar geleden al bij de Grieken voor als medicinaal kruid. De plant is waarschijnlijk door de Arabieren naar Spanje en door de Benedictijner monniken naar onze streken gebracht. Aanvankelijk hielden alleen kloosterlingen zich bezig met het telen van de plant bezig. Vanwege de sterk naar citroen geurende blaadjes is citroenmelisse momenteel een geliefde plant voor menige kruidentuin.

Groeiwijze van de citroenmelisse

De bladeren van de citroenmelisse zijn eivormig met een gekartelde rand. Tevens zijn de bladeren harig, generfd en lichtgroen van kleur. Ze geven een citroenachtige geur af. De plant kan wel tot een meter hoog worden en groeit goed op vochtige grondsoorten in de volle zon met in de middag schaduw. In kleine vorm kan de citroenmelisse ook binnenshuis worden gekweekt.

Citroenmelisse bevat veel nectar

De plant komt vooral in gecultiveerde vorm voor, maar in zuidelijke landen is hij soms ook te vinden in het wild, langs wegen en in hagen. De plant bloeit met lichtgele of witte bloemen van juli tot augustus. Hij kan vermeerderd worden door stekken, zaaien en scheuren en eventueel geteeld worden in potten. De eivormige bladeren zijn gekarteld, harig en generfd en hebben een licht groene kleur. Bij onvoldoende water worden de bladeren geelachtig, maar kweken op een te natte en schaduwrijke plaats komt de smaak niet ten goede. Citroenmelisse trekt veel bijen aan doordat hij veel nectar bevat wat de grondstof is van honing.

Thee van citroenmelisse is rustgevend

Citroenmelisse is in gedroogde vorm heel geschikt om thee van te zetten. Thee van citroenmelisse heeft een kalmerende en rustgevende werking. Het helpt de maag en darmen te ontspannen waardoor ook de slaap wordt bevorderd. Ook is het een smaakmaker bij visgerechten, sauzen en soepen. En citroenmelisse is een effectief middel tegen steekmuggen. De geur verstoort de reukzin van die muggen waardoor zij geen prooien meer kunnen vinden.

Mythe of echt effect?

Een mythe is dat, citroenmelisse, mits elke ochtend gebruikt, iemand jonger maakt en het denkvermogen versterkt. Ook zal de smachtende aard worden opgevrolijkt. De Arabieren prezen het gunstige effect bij zwaarmoedigheid al in de 10de eeuw. Door citroenmelisse zou in de dertiende eeuw Llewelyn, Prince of Glamorgan 108 jaar oud zijn geworden en Jhon Hussey uit Sydenham is 116 geworden na vijftig jaar te hebben ontbeten met thee van citroenmelisse met honing. Keizer Karel V dronk iedere morgen Karmelietenwater waarin citroenmelisse is verwerkt. Hij dacht waarschijnlijk ook dat hij door het dagelijkse drinken van het Karmelietenwater bij zichzelf de erfelijke krankzinnigheid die rondwaarde in zijn familie kon uitbannen.

Medicinaal gebruik van citroenmelisse

Citroenmelisse kent ook medische toepassingen zoals het leggen van verse bladeren op insectenbeten of zweren. Ook kan een papje van de bladeren worden gemaakt met hetzelfde doel. Thee van citroenmelisse kan verlichten bij bronchitis en hoofdpijn. Ook kunnen spanningen verminderen door het drinken van thee en mede daardoor slapeloosheid tegengaan.

Lees verder

• Kruiden voor in de soep: zorgvuldig kiezen voor juiste smaak
• Kruidentuin: zelf kruiden zaaien en kweken