Rabarber, de bladeren zijn giftig

Rabarber is een plant die het meerdere jaren goed doet in de tuin. Tot de familie van de duizendknoop (Polygonaceae) behoren ook boekweit en sierplanten als de bruidssluier. Maar ook onkruid als duizendknoop en zuring. Rabarber is voor velen een lekkernij. Wat veel mensen echter niet weten is dat je rabarber niet het hele jaar door kunt eten. Na 21 juni zijn de rabarberstengels niet meer te oogsten omdat er dan te veel oxaalzuur in zit.

Rabarber was oorspronkelijk een laxeermiddel

Rabarber wordt al ongeveer vijfduizend jaar verbouwd. De groente werd in het begin niet geteeld om zijn eetbaarheid, maar omdat hij een medicinale werking had. Uit de wortelstokken werd en wordt nog steeds namelijk anthrachinon gewonnen. Dit is een middel dat de basis vormt van een krachtig laxeermiddel. Chinese rabarber wordt nog steeds voor dit doel verbouwd.

Waar komt rabarber vandaan?

Nederlanders denken dat rabarber een typische Nederlandse groente is. Maar dat is het niet. Het zijn waarschijnlijk de Chinezen geweest die de groente als eerste verbouwden. Zij ontdekten de plant op de uitgestrekte Aziatische steppen en plantten hem op de berghellingen in hun eigen land. De plant ging vervolgens de wereld rond als medicinaal kruid tot de Engelsen rond 1600 ontdekten dat de bladstelen gegeten konden worden en lekker fris van smaak waren. Pas zo’n 150 jaar later werd de groente ook in Nederland veel gegeten. In Nederland en België wordt rabarber pas sinds het begin van de twintigste eeuw echt geteeld.

De smaak van rabarber

De smaak van rabarber hangt erg af van het ras. Over de bank genomen is wel zo dat rassen met groene stelen zuurder zijn en dat rassen met rode stelen zoeter zijn.

Waar kan rabarber voor worden gebruikt?

Rabarber kan voor veel doeleinden worden gebruikt:
  • Het maken van rabarbermoes
  • Het maken van rabarberjam
  • Het maken van rabarbertaart
  • Het maken van rabarberwijn

Zelf rabarber verbouwen

Rabarber kan heel gemakkelijk worden verbouwd. Door een plantje bij het tuincentrum te kopen, is er al vrij snel oogst. Planten in maart geeft de beste resultaten. Ook kunnen ondergrondse worstelstokken van iemand anders rabarberplant gewoon gescheurd worden. Na 4 tot 5 jaar zijn deze groot genoeg om ze in het vroege voorjaar of laat in de herfst te scheuren en zo nieuwe planten te creëren. De rabarberplant houdt van zowel de volle zon als de halfschaduw. In de volle zon krijgt de plant grotere bladeren met een rodere kleur. Wie meerdere planten neerzet moet er voor zorgen dat ze zeker een meter uit elkaar staan. Bij bloei moeten de bloemen direct worden verwijderd. De bloemen (die trouwens ook eetbaar zijn) vergen namelijk te veel energie van de plant en dat gaat ten koste van de stengels.

Hoe lang gaat een rabarberplant mee?

Met een goede verzorging kan een rabarberplant tussen de tien en vijftien jaar aan groente geven. Daarna gaat de oogst achteruit.

Rabarber oogsten

Rabarberstengels kunnen van april tot midden juni worden geoogst. Oogsten gaat het best als de bladeren zich helemaal hebben geopend en de vouwen in het blad bijna weer verdwijnen. Om de plant zo goed mogelijk te behouden is het belangrijk om de bladstelen niet af te snijden, maar ze te draaien zodat ze loslaten. Bij snijden kan het niet afgesneden deel namelijk gaan rotten. Voor het draaien: Pak de steel onderaan vast en draai een kwartslag. Daarna hard trekken tot de stengel loslaat. Laat wel altijd minstens drie bladstelen staan. Daardoor raakt de plant niet uitgeput.

Bladeren rabarber zijn giftig

De bladeren van de rabarberplant zijn giftig. Na het oogsten van de plant moeten die dus verwijderd worden zodat alleen de stelen overblijven. Bovendien verdampt het blad nog vocht en onttrekt dit aan de steel als ze los van de plant zijn. Dat levert taaie rabarber op.

Hoe bewaar je rabarber?

Rabarberstelen zijn in de koelkast enige dagen houdbaar.

Oxaalzuur in rabarber

Rabarber bevat veel oxaalzuur. Dit kan een rare smaak geven. Jonge stelen hebben minder oxaalzuur dan oude. Het best zijn de stelen van bladeren van 10 tot 35 dagen oud. Na de langste dag (21 juni) komt er meer oxaalzuur in de bladeren terecht en zijn de stengels niet meer te oogsten. Oxaalzuur heeft een slechte invloed op de opname van kalk in het lichaam. Daarom moet rabarber niet vaker dan twee keer per week gegeten worden. Rabarber bevat ook appelzuur. Dit heeft een bloedreinigende werking volgens de geleerden.

Rabarber bereiden

De bereiding van rabarber als groente is heel eenvoudig. Was de stengels, snijdt de stengels in kleine stukjes en doe ze in een pan. Doe er dan naar smaak suiker bij (eventueel ook kaneel). Zet de pan op een zacht vuurtjes en er ontstaat vanzelf compote. Proef of er nog meer suiker bij moet en voeg dat eventueel later toe.
© 2010 - 2025 Singalees, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.
Bronnen en referenties
  • Moestuin
  • Handboek voor de moestuin
Reacties
Stephanie, 22-06-2017
Beste…
wij vragen ons af of de rabarberbladeren wel of niet op de composthoop mogen.
dank voor de reactieReactie infoteur, 07-08-2017
Ja rabarberbladeren mogen op de composthoop. Giftige planten zorgen er voor dat planteneters hun werk niet kunnen doen. Dat doen ze vaak als ze nog bloeien en groeien, maar ook als ze gedroogd zijn. Wel is het zo dat dit gif wateroplosbaar is en snel wordt opgenomen. En ook dan vormen zij voeding voor het bodemleven en andere planten. Alleen voor looistoffen en harsen is er meer tijd nodig om het af te breken.
Ietje, 23-01-2017
Jaren rabarberblad gebruikt als verpakking voor hete gekruide vis en daarna in de oven op 200 graden een half uur lang. Afkoelen en in de diepvries. Jaren heb ik de vis zo bereid en gegeten. Kan het zijn dat het gif geneutraliseerd is? Voor gebruik de bladeren wassen en in heet water dompelen daarna afdrogen.Reactie infoteur, 10-02-2017
Nou dat lijkt me niet. Ik zou het dan ook maar niet meer doen. Maar ik ben wel blij dat u van de bladeren van de rabarberplant geen negatieve gevolgen heeft ondervonden
Aleida, 19-06-2016
Hoi, weet iemand of je door het oogsten van rabarber, en het verwijderen van de bladeren een allergische reactie uit kunt lokken? Na het oogsten zit ik met (vermoedelijk) netelroos. Heel mijn lijf jeukt.

Groetjes, AleidaReactie infoteur, 20-06-2016
Zou best kunnen. Je kunt tenslotte overal allergisch voor zijn, dus waarom niet voor de rabarber plant.
H. Bullee, 23-09-2015
NI onze tuin zijn de rabarber planten nadat ze van de zomer geheel kaal waren, dus geen stengels en bladeren, weer oprnieuw uitgelopen.Er zitten nu stevige stengels aan, Vraag kan deze rabarber, september, nog gegeten worden?
Graag een reactie/Reactie infoteur, 21-07-2016
Nee zou ik niet doen. Volgend jaar weer.
Mieke Coenen, 10-07-2014
Kan ik rabarber uit eigen tuin na 27 juni niet meer consumeren?Reactie infoteur, 27-07-2014
Het kan wel, maar het is niet verstandig. Er zit dan te veel zuur in en dat is niet gezond.
Mieke Res, 07-06-2012
Wij hadden rabarber goed gekookt, en mijn man is er erg ziek van geworden. Hoe kan dat? Wie heeft dat meer mee gemaakt? Dus voorlopig geen rabarber meer! En het is nog lang geen 21 juni.Reactie infoteur, 23-06-2012
Weet u zeker dat het van de rabarber is gekomen? Normaal gesproken zou iemand van deze groente niet ziek hoeven te worden. Tenzij er natuurlijk pesticiden of zo op zijn gespoten, maar verder ken ik het fenomeen niet.