Rabarber: een lentegroente met groene of rode stelen

Rabarber is een plant die iedereen misschien wel kent maar lang niet door iedereen gegeten wordt. Hij hoort tot de groentesoorten hoewel rabarber ook wel iets van fruit wegheeft. Door de unieke smaak is rabarber vooral geschikt voor verwerking tot moes of confituur maar ook het verwerken in gebak kan een bijzonder effect opleveren. Dat aparte is er nu juist de oorzaak van dat er mensen dol op zijn of de smaak verfoeien. Overigens is de smaak ook zeer afhankelijk van het suikergehalte dat wordt toegepast.

Kweek vanwege medische eigenschappen

De vroegste meldingen van rabarber dateren van 2700 voor Christus toen de plant werd gekweekt in China vanwege de medische eigenschappen. Een van die eigenschappen was de laxerende werking. Zelfs nu nog wordt uit rabarberwortels een laxeermiddel gewonnen.

Ontdekking van eetbaarheid

Rond 1600 werd door John Gerard ontdekt dat de stelen van de plant goed gegeten kunnen worden. John Gerard was hofbotanicus van de Engelse koning Charles I. Maar pas ver in de achttiende eeuw kreeg rabarber grotere bekendheid. In Nederland en België wordt rabarber sinds het begin van de twintigste eeuw vooral in Limburg veel gekweekt. Ook Engeland is een belangrijk rabarberland. De groente wordt daar verwerkt in diverse gerechten van soep tot dessert. In ons buurland Duitsland wordt eveneens veel rabarber gekweekt.

Rabarber vanaf vroege lente tot langste dag

Rabarber is een meerjarige plant die gewoonlijk een aantal jaren op dezelfde plaats in de tuin blijft staan. Bij een goede verzorging kan de plant wel twintig jaar meegaan.

• Stronk: Onder de grond bestaat de plant uit een grote stronk met wortelvertakkingen die in de winter niet bevriezen.
• Winter: De plant kan zelfs koude winters overleven vanwege die sterke wortelstokken. Zoals bij zoveel vaste planten sterven de delen boven de grond in de winter af.
• Lente: In de vroege lente komen de bladeren al weer snel tevoorschijn.
• Stelen: Het is het best om de bloemstelen die regelmatig opschieten te verwijderen omdat ze teveel voedsel voor de plant ontnemen. De andere stelen zijn geschikt om te oogsten.
• Reservestoffen: Om voldoende reservestoffen voor het volgend jaar te kunnen vormen kan de plant beter na de langste dag (21 juni) met rust worden gelaten en mogen er geen stelen meer geoogst worden.

Rabarber veel voeding nodig

Door de sterke wortelstokken kan de plant ook goed droge periodes overbruggen. De plant houdt niet van zeer warm weer en zal dan minder groeien. Toch verlangt hij wel een zonnige plaats. In de halfschaduw zal de opbrengst minder zijn wat zeker het geval is bij de roodkleurige bladstelen. Rabarber groeit uitstekend in vruchtbare grond met veel organische stoffen. Om bladmassa en een sterke ondergrondse wortelstok te vormen heeft de plant veel voeding nodig. Bij gebruik van gedroogde organische mest is ongeveer tweehonderd gram per vierkante meter noodzakelijk. Tijdens de winter kan het best een laag goed verteerde stalmest of compost tussen de planten worden gelegd waarbij geen mest op de harten van de planten gelegd mag worden omdat dit tot rot kan leiden.

Groene of rode stelen

De sterkste groeiers onder de rabarbersoorten zijn die met groene stelen maar die zijn zuurder van smaak. De planten met rode stelen hebben weliswaar minder opbrengst maar zijn zoeter. Ook is het zo dat de rabarber die vroeg in het seizoen wordt geoogst zoeter smaakt dan de latere. Om de zuurdere op smaak te brengen is veel suiker of honing nodig. Voor de consumptie worden daarom vooral de rode soorten gekweekt. Voor de conservenindustrie echter worden juist planten met groene stelen gekweekt omdat die industrie geen moes wil produceren van een rode kleur. De bekendste soorten rabarber zijn:

Groenkokend

• Goliath: De groene bladstelen van de Goliath zijn dikker dan van de Victoria en hebben een zure smaak. De plant is gemakkelijk te telen maar er kan pas betrekkelijk laat worden geoogst.
• Victoria: De Victoria heeft groene bladstelen van een middelmatige dikte. De plant heeft een hoge opbrengst.

Roodkokend

• Frambozenrood: Deze soort heeft mooie rode bladstelen en wordt veel geteeld voor consumptie. Frambozenrood kan al zeer vroeg worden geteeld onder plastiek of glas.
• Miesa: De Miesa met donkerrode bladstelen smaakt prima. Helaas zijn de bladstelen dun en kort waardoor de plant een lage opbrengst heeft.
• Valentine F1-hybride: Ook de Valentine F1-hybride heeft donkerrode stelen. Het ras vormt geen zaadstengels en kan pas laat worden geoogst.

Kleur behoudend

• Schillen: Soms wordt de voorkeur gegeven aan het schillen van de stelen dat met een dunschiller kan gebeuren. Maar schillen is geen noodzaak en om de rode kleur te behouden kan beter niet worden geschild.