Een spiraalsnijder kiezen (spiralizer) voor groente en fruit

Het behoeft geen betoog: met een spiraalsnijder maak je gezonde kost! Zulke groente- of fruitvormen kunnen bijvoorbeeld meelproducten vervangen zoals pastasoorten en noedels. Er zijn veel keukenhulpen op de markt van budget tot luxe klasse. Waar moet je op letten bij het kiezen van een spiraalsnijder (spiralizer)? Hoe maak je allerlei spiralen van groente en fruit? Welke handige tips moet je weten? Uiteraard bepalen de wensen van de kok welk apparaat voor hem de beste keus is, maar ook minder voor de hand liggende criteria spelen een belangrijke rol bij de aanschaf. Een spiraalsnijder kopen voor groenten en fruit is een goed idee, maar hoe kies je een keukenhulp, die het beste bij je past en welke groente en fruit zijn het meest geschikt?

• Gezonde kost met een spiraalsnijder!
• Wat is spiraal snijden precies?
• De voordelen van een spiraalsnijder
• Een spiraalsnijder kiezen (spiralizer) voor groente en fruit: belangrijke vragen vooraf
• Het koken van groentes uit de spiraalsnijder
• Tips bij het gebruik

Gezonde kost met een spiraalsnijder!

Voor mensen die bewuster met hun eten om willen gaan en de inname van snelle koolhydraten willen beperken, is spiraalgroente een ware uitkomst. Zo kunnen witte deegwaren zoals pasta's en noedels vervangen worden door diverse groentesoorten en zelfs salades aantrekkelijker worden gemaakt. Het geeft ook meer mogelijkheden om te variëren in een paleo-levensstijl of een koolhydraatarm (ook bekend als 'low carb') dieet. Kinderen kunnen vaak door de vormen zoals wokkels, slierten en waaiers aangemoedigd worden om meer groente en fruit te eten. Het maken van korte slierten, linten of staafjes is uiteraard allang mogelijk geweest met behulp van een keukenmandoline of juliennesnijder.

De keukenmandoline zorgt helaas regelmatig voor onplezierige ervaringen, want deze heeft vlijmscherpe messen waar menige vinger of knokkel onbedoeld mee in aanraking is geweest. Het is niet echt prettig werken met zo'n keukenhulpje voor de amateurkok. Daarnaast bestaat de juliennesnijder, die meer handkracht vereist en slechts staafjes kan maken van groente of fruit. Betere opties zijn op de markt gebracht, die de gevaarlijke keukenmandoline en de juliennesnijder kunnen vervangen. Zij kunnen lange vormen van groentes en fruit snijden. Ook zijn er hulpstukken voor sommige keukenmachines op de markt om spiraal te snijden. Een groentesnijder staat ook bekend onder de Engelse term spiralizer of twister.

Wat is spiraal snijden precies?

Spiraal snijden is het snijden van groente en fruit in een bepaalde vorm. Dit gebeurt handmatig dan wel met behulp van een elektrisch apparaat. Uiteraard zijn de mogelijkheden qua snijtechniek van de groente of fruit afhankelijk van het apparaat dat de kok gebruikt. Sommige apparaten hebben hulpstukken met verschillende messen. Er kunnen diverse slierten, krullen en linten worden gemaakt of dunne (chips) dan wel dikke plakken enzovoorts.

Er zijn kleine, handzame apparaten, die slierten en linten in één bepaalde dikte maken en in een keukenla passen, zoals bijvoorbeeld de populaire Gefu spirelli, de Fresetti groentesnijder of een standaard juliennesnijder die korte sliertjes of staafjes trekt. Sommige spiraalsnijders zijn uitgerust met een zwenkhendel (horizontale spiraalsnijders). Dit geeft meer gebruiksgemak en is te vinden bij de Lurch Spirali of de Japanse Benriner turner slicer bijvoorbeeld. Ze kunnen in groente in één stuk verwerken. Aangezien de groente niet via een mondopening door de machine moet, is het op maat snijden onnodig.

Horizontale spiraalsnijders

Handmatige apparaten vereisen meer kracht en kunnen niet alle groentes verwerken, zoals elektrische keukenhulpen dat wel kunnen doen. Een spiraalsnijder waarbij de groente met de hand door de messen wordt geduwd, is te vergelijken met de werking van een puntenslijper. Een horizontale spiraalsnijder klemt groente of fruit tussen twee delen: één deel met een zwenkarm en één deel met snijmessen. Draaien aan de zwenkarm duwt de groente en fruit door de messen heen. Vaak is een opberglade in het ontwerp opgenomen om alle hulpstukken op te bergen. Deze modellen verwerken minder harde groentes zoals courgette ('courgetti') en wortel.

Verticale spiraalsnijders

Groente wordt in verticale spiralizers door de machine naar beneden geduwd met een klein hulpstukje (een greep met prikkers). De groente moet passend worden gemaakt om door de mondopening van het apparaat te passen. De lengte van de gemaakte vorm, zoals bijvoorbeeld bij een lint, is door het voorsnijden meestal korter dan bij een horizontale groentesnijder het geval is. Sommige keukenmachines hebben afzonderlijke hulpstukken, die spiraalgroentes maken.

De voordelen van een spiraalsnijder

Het toevoegen van spiraalgroente aan de dagelijkse maaltijd als vervanger van witte deegwaren heeft in feite alleen maar voordelen:

• het past bij een bewuste levensstijl, zoals bij paleo, veganistisch of vegetarisch;
• het is een uitkomst voor mensen, die snelle koolhydraten vermijden (witte meelproducten);
• het ondersteunt een glutenvrij dieet;
• groenten zijn caloriearm en helpen bij het afslanken of om op het juiste gewicht te blijven;
• ze zijn een gezond alternatief voor witte meelproducten;
• een verhoogde inname van groente ondersteunt het ontslakken (waterrijk);
• spiraalgroente van vezelrijke groentes kunnen meer verzadigen;
• inname van groentes wordt verhoogd zonder het te 'merken' (kinderen!);
• groentes hebben veelal een laag glycemische-indexnotering (geen suikerpieken en -dalen);
• ze geven tijdswinst in de keuken, omdat groentes snel gaar zijn;
• ze zijn geschikt voor alle keukens van de wereld (van Italiaans tot Thai);
• ze kunnen een salade aantrekkelijker maken of extra decoreren zonder veel extra werk.

Linten, slierten, wokkels en julienne: welke vormen zijn er mogelijk?

Er zijn diverse vormen mogelijk, al naar gelang de behoefte en de hulpstukken bij het gebruikte apparaat.

• pasta slierten en strengen;
• noedels;
• linten;
• julienne staafjes ('lucifers');
• wokkels;
• waaier gevormde linten, enzovoorts.

Welke groentes zijn geschikt?

Vooral stevige, knolvormige groentes zijn geschikt om te verwerken. Dit neemt niet weg dat sommige zachte groentes ook uitstekend kunnen worden verwerkt zoals komkommer en pompoen. Het is vaak een kwestie van experimenteren.
Te denken valt aan:

• courgette;
• wortel;
• zoete aardappel;
• rettich;
• selderijknol;
• pastinaak;
• raapknol;
• bietjes
• koolraap
• flespompoen, enzovoorts.

Kies stevige groentes die geen zaden bevatten en geen diepe holtes in de kern hebben.

Welke fruitsoorten zijn geschikt voor een spiraalsnijder?

Ook fruit is geschikt om spiralen te trekken.

• appels;
• peren;
• ananas;
• meloen;
• mango, enzovoorts.

Een spiraalsnijder kiezen (spiralizer) voor groente en fruit: belangrijke vragen vooraf

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat een spiraalsnijder verstoft en achter in een keukenkast verdwijnt. Hoe meer hulpstukken het heeft, hoe meer mogelijkheden qua vormpjes, maar gebruik je die allemaal wel? Belangrijke vragen die kunnen helpen om een goede keus te maken wat spiraalsnijder betreft, zijn de volgende:

• wat is het beschikbare budget?
• welke vormen wil de kok maken?
• wat zijn de opbergmogelijkheden voor de hulpstukken?
• hoe wordt de groentes opgevangen?
• hebben de poten zuignappen? (bij horizontale snijders)
• is het gemakkelijk om schoon te maken?
• is er ruimte in de keuken voor dit apparaat?

Het koken van groentes uit de spiraalsnijder

Spiraalgroentes kunnen op allerlei manieren worden klaargemaakt. Sommige kunnen rauw worden gegeten (zoals in een koolsalade), gewokt, gestoomd, gepocheerd in bouillon of gefrituurd. De kok kan er alle kanten mee op. Wie voor het eerst experimenteert met een spiraalsnijder kan bijvoorbeeld kiezen voor courgette om 'courgetti' te maken om bijvoorbeeld spaghetti te vervangen. Door zijn structuur kunnen mooie lange slierten (spaghettislierten) van courgette worden getrokken. Een courgette kan ook gemakkelijk met de hand door de messen worden gedrukt. De bakermat van het spiraal snijden van groente en fruit ligt in de Verenigde Staten. Wie op internet zoekt onder de term 'spiralizing', vindt veel inspirerende recepten. Ook zijn er boeken met recepten verkrijgbaar in het Nederlands.

Tips bij het gebruik

Een aantal handige tips kunnen het gebruik van een spiraalsnijder veraangenamen, zoals:

• Gebruik groente met een rechte vorm of die recht afgesneden is. Het drukken door het apparaat gaat makkelijker (symmetrie);
• Gebruik groente die groot genoeg (niet te groot) om door de messen te drukken. Begin anders met de dikste kant of uiteinde (dikte);
• Was en schil groente vooraf en gaar het pas achteraf (verwerking);
• Centreer groente zoveel mogelijk op het apparaat in de vulopening ten opzichte van de messen (plaatsing);
• Droog of dep verwerkte groente uit het apparaat of laat het uitlekken (afwerking).