Borlottibonen, lekker en gezond

De dag van vandaag kunnen we er niet meer onderuit: om gezond te blijven en om ecologische redenen moeten we met zijn allen minder vlees gaan eten. De tijd van het dagelijkse stukje vlees met aardappelen en groenten is voorbij. Gelukkig zijn er plantaardige voedingsmiddelen genoeg die eiwitten leveren en dus vlees kunnen vervangen. Bonen zijn zo'n volwaardige vleesvervangers en ze zijn er in talrijke variëteiten. Eén ervan is de borlottiboon, lekker en gezond!

• Beschrijving van de borlottiboon
• Herkomst van de borlottiboon
• Borlottibonen zijn gezond
• Hoe bereid je borlottibonen?
• Recept: risotto met borlottibonen

Beschrijving van de borlottiboon

De borlottiboon maakt deel uit van de plantensoort Phaseolus vulgaris, letterlijk vertaald gewone boon. Deze plantensoort behoort tot de familie van de Leguminosae of Vlinderbloemigen. Er zijn ontzettend veel verschillende soorten bonen. Bonen zijn peulvruchten en eigenlijk is de boon zelf het zaad van de plant. Borlottibonen zien er heel mooi uit, zowel de peultjes als de bonen zelf hebben een uniek uitzicht. De peul is wit-roze met een donkerrode tekening. De boontjes zijn rood gespikkeld. Deze bijzondere tekening verdwijnt jammer genoeg bij het koken, de bonen gaan er dan roodbruin uitzien zonder tekening. Borlottibonen hebben een ietwat zoete, nootachtige smaak.

Borlottibonen zijn bij ons iets minder gekend maar in Italië zijn ze erg geliefd. Vooral in Toscane staan ze vaak op het menu, verwerkt in een heerlijke minestrone of in een smeuïge risotto. Toscaners worden ook wel eens mangiafagioli of boneneters genoemd omwille van hun voorliefde voor peulvruchten. Andere benamingen van de borlottiboon zijn: rose-cocobonen, cranberry bonen en Romeinse bonen.

Herkomst van de borlottiboon

Bonen zijn afkomstig van Zuid-Amerika en Mexico. Tot aan de ontdekking van Amerika in 1492 werden er in onze contreien veel erwten en linzen gegeten. Na de ontdekking van Amerika werden bonen, en dus ook borlottibonen, ingevoerd in Europa en ze werden al gauw populairder dan de erwten en linzen die hier geteeld werden. De teelt van bonen is namelijk veel eenvoudiger. Bonen zijn in staat om de stikstof in de lucht te transporteren naar de aarde. Ze maken de aarde stikstofrijk en hebben bijgevolg weinig bemesting nodig. Daardoor kunnen ze meer proteïnen produceren. Erwten en linzen moesten dus al gauw plaats ruimen voor bonen in hun talrijke variëteiten.

Borlottibonen zijn gezond

Net zoals andere bonen zijn borlottibonen uitstekende vleesvervangers:

• Ze zijn een gezonde bron van plantaardige eiwitten.
• Ze zijn urine-afdrijvend.
• Ze bevatten veel vezels wat bevorderlijk is voor de darmtransit en voor een gevoel van verzadiging.
• Ze verlagen de cholesterol en houden de suikerspiegel in het bloed op peil.
• Ze zijn rijk aan vitamines, vooral aan vitamine B (B1, B2, B3, B5, B6), belangrijk voor de opbouw en afbraak van cellen.
• Verder bevatten ze veel mineralen zoals fosfor, ijzer en calcium.
• Tot slot en mooi meegenomen: borlottibonen zijn caloriearm!

Hoe bereid je borlottibonen?

Borlottibonen kunnen vers of gedroogd bereid worden. In het seizoen, van juli tot september, zijn ze vers heel lekker maar ze zijn helaas bij ons niet vaak te verkrijgen. Af en toe vind je ze wel in een groentespeciaalzaak of op de markt.

Bereiding van verse borlottibonen

Als je toch aan verse boontjes geraakt, haal je ze uit de peultjes net voor het koken. Zo blijven ze zacht en drogen ze niet uit door blootstelling aan de lucht. Zet ze op het vuur in koud water waaraan je een teentje knoflook en wat verse kruiden toevoegt zoals salie, rozemarijn of laurier. Kook ze op een zacht vuurtje gedurende ongeveer 45 min, met deksel op de pan. Zout toevoegen doe je pas aan het einde van de kooktijd, anders worden de boontjes hard.

Bereiding van gedroogde borlottibonen

Gedroogde bonen moeten eerst enkele uren geweekt worden. Het is handig als je ze de avond van tevoren in water zet, zo zijn ze zeker lang genoeg geweekt en dat verkort de kooktijd. Zorg ervoor dat ze goed onderstaan. Tijdens het weken nemen ze namelijk een deel van het water op. Giet voor het koken het water af en spoel de boontjes. Breng ze aan de kook in voldoende water (ze moeten helemaal onderstaan), schuim af en voeg dan een sjalotje of een teentje knoflook toe of andere kruiden naar keuze. Ook hier weer: zout pas op het einde toevoegen. De kooktijd hangt af van de ouderdom van de bonen. Reken op een klein uurtje maar controleer gewoon af en toe of ze zacht zijn.

Heel belangrijk: bonen moeten echt helemaal gaar gekookt worden. Rauwe bonen zijn namelijk giftig en kunnen darmproblemen en misselijkheid veroorzaken.

Recept: risotto met borlottibonen

Ingrediënten voor 4 personen:

• 200g gedroogde borlottibonen of 1 blik
• voor gedroogde bonen: peterseliestengels, 2 grof gesneden stengels bleekselderij, 1 teentje knoflook, 1 grof gesneden ui
• 2 el olijfolie
• 2 fijngesnipperde rode uien
• 1 fijngesnipperd teentje knoflook
• 3 stengels bleekselderij, in dunne schijfjes gesneden
• 1 takje rozemarijn
• 400g arboriorijst
• 1 blik tomatenblokjes
• 1 liter groentebouillon
• 100g geraspte parmezaan of pecorino
• 1 flinke el boter

Bereiding

• Wanneer je kiest voor gedroogde bonen laat je die een nacht weken in een ruime hoeveelheid water. Giet ze af en spoel ze af. Breng ze aan de kook in een ruime hoeveelheid water, samen met de selderij, peterselie, ui en knoflook en laat gedurende ongeveer een uur koken op een zacht vuurtje tot ze gaar zijn. Laat ze dan uitdruipen.
• Wanneer je bonen in blik gebruikt laat je ze uitdruipen.
• Verhit de groentebouillon.
• Verhit in een andere pan de olijfolie en fruit de ui en de selderij een drietal minuutjes op een zacht vuur.
• Doe de knoflook erbij en fruit alles nog een paar minuutjes tot de groenten zacht zijn..
• Zet het vuur hoger en voeg de rijst toe. Bak de rijst tot die glazig wordt terwijl je voortdurend roert zodat de rijst niet aanbakt.
• Doe er vervolgens de tomaten en de rozemarijn bij en meng alles goed door elkaar.
• Temper het vuur en voeg dan beetje bij beetje de hete bouillon toe terwijl je blijft roeren. Wacht altijd tot de rijst het vocht heeft geabsorbeerd vooraleer je een nieuwe lepel bouillon toevoegt.
• Ga zo door tot de rijst gaar is. Dit neemt ongeveer 18 minuten in beslag.
• Doe de bonen erbij en laat ze even opwarmen.
• Zet het vuur uit, voeg de geraspte kaas en een flinke klont boter toe en kruid naar believen bij met peper.
• Dien warm op.