Alles wat je moet weten over olijfolie

Olijfolie wordt positief onthaald voor zijn unieke smaak en voor zijn positieve invloed op onze gezondheid. Niet alle olijfolie is echter gelijk. Sommige olijfolieliefhebbers beweren dat de enige goede olijfolie afkomstig is uit Italië of Frankrijk. Anderen beweren dan weer dat olijfolie uit Spanje, Griekenland en Californië erkend moeten worden om zijn unieke smaak.

Soorten olijfolie

Olijfolie wordt beoordeeld op basis van de manier waarop de olijven verwerkt werden en de zuurtegraad van de uiteindelijk olijfolie. Hieronder vind je alvast de verschillende soorten olijfolie:

Extra vierge olijfolie

Extra vierge olijfolie of olijfolie van de eerste persing wordt gezien als duurste olijfolie met de beste kwaliteit. Bovendien is het ook de meest smaakvolle doordat de olijven enkel door druk geperst zijn geweest zonder enige vorm van verhitting. Hierdoor heeft ze ook een zuurtegraad van minder dan een procent.

Vierge olijfolie

Vierge olijfolie komt voor uit verdere persing van de olijven maar ook heel vaak uit een eerste. Deze olie wordt “vierge” in plaats van “extra vierge” genoemd omdat de zuurtegraad tussen 1 en 3,3% ligt. Om het label “extra vierge” te bekomen dient de zuurtegraad lager dan een procent te liggen.

Geraffineerde olijfolie

Deze olie komt tot stand door verhitting en gebruik van chemische middelen op de olijfolie van eerste persing. Hierdoor worden onzuiverheden uit de olie gehaald. Het nadeel is dat ook een deel van de smaak hierbij verloren gaat.

Pure olijfolie

Deze olijfolie heeft een zuurtegraad van minder dan 3,3%. In tegenstelling tot vierge olijf olie kan deze soort geraffineerde olie bevatten waardoor er dus verhitting en chemische middelen zijn gebruikt. Pure olijfolie heeft minder smaak dan vierge olijfolie maar is meestal wel stabieler waardoor het efficiënter kan gebruikt worden in de keuken.

Olie uit het afvallen van olijven

Hiervoor worden olijven gebruikt die niet door de eerste kwaliteitsselectie zijn gekomen door formaat, beschadigingen of omdat ze te rijp zijn. Deze olie is vaak van mindere kwaliteit, maar kan door de bewerking wel dezelfde eigenschappen hebben als de bovenstaande soorten.

Olijfolie bewaren

Warmte, licht en lucht hebben allemaal een negatieve invloed op de olijfolie. Daarom wordt het best bewaard in een afsluitbaar metalen blik of in donkere glazen flessen die de olie beschermen tegen het licht. Het is dan ook noodzakelijk dat je de fles vrijwaart van overmatig licht en warmte. De fles bijvoorbeeld naast een kachel zetten zal leiden tot het ranzig worden van de olie.

Olijfolie proeven

Professionele proevers gebruiken een lepel of een klein kopje. Eerst wordt er geroken aan de olie om de geuren op te nemen. Vervolgens wordt er een nipje geproefd om de zuurtegraad, scherpte en fruitigheid van de olijfolie te bepalen. Je doet dit thuis zelf het best door een stukje wit brood onder te dompelen in de olie. Als de olijfolie te warm is of aan te veel licht is blootgesteld geweest zal het een ranzige structuur vertonen met een scherpe smaak.

Koken met olijfolie

Olijfolie kan sterk variëren in prijs naargelang de kwaliteit. Daarom is het wel belangrijk de juiste olie te selecteren bij het koken. Voor een salade is olijfolie essentieel en gebruik je dus best een kwalitatieve soort die waarschijnlijk ook iets duurder zal zijn. Een mindere kwaliteit olijfolie kan ideaal functioneren als bakmiddel.

Olijfolie wordt gebruikt in tal van recepten. Hieronder volgen een paar voorbeelden van gerechten waar de smaak en unieke textuur van olijfolie een belangrijke rol speelt.

• Gemarineerde baby artisjokken worden gekookt in azijn voordat ze verder garen in olijfolie.
• Gerookte paprikasoep en bonen soep krijgen hun pittige smaak en zachtheid door een werveling van olijfolie die overigens ook dienst doet als garnering.
• Skordalia is een mengsel van aardappelen, amandelen en olijfolie die wordt gebruikt als dipsaus en zal zorgen voor een volle smaak.
• Aioli is een zelfgemaakte mayonaise met knoflook die voornamelijk wordt gemaakt van olijfolie
• Spaanse gazpacho is afhankelijk van olijfolie om het zure gedeelte van de tomaten te verzachten
• Producten die gebakken werden in olijfolie blijven langer vers. Hier is het wel belangrijk om te zoeken naar een specifiek recept met olie omdat de smaak van olijfolie strenger moet worden afgewogen dan plantaardige olie of boter.

De invloed van olijfolie op onze gezondheid

Onderzoek heeft aangetoond dat het aantal gevallen van hart- en vaatziekten opmerkelijk lager is in de mediterrane landen waar de olijfolie deel uit maakt van het dagelijks voedingspatroon dan in landen waar de consumptie van olijfolie eerder schaars is. Wetenschappers hebben aangetoond dat olijfolie rijk is aan onverzadigde vetten en dus goed is voor de cholesterol in het bloed.

Het is echter wel belangrijk te onthouden dat olijfolie nog steeds vet is en dus moet worden geconsumeerd in beperkte hoeveelheden. Olijfolie bevat gemiddeld ongeveer 125 calorieën per eetlepel, afhankelijk van de soort, maar bevat weinig of geen koolhydraten en natrium.