Water en drinkwater, schaars en broodnodig

Water, het valt soms met bakken uit de hemel, hele meren en zeeën zijn ermee gevuld maar toch is er niet genoeg. Er is namelijk niet genoeg drinkwater op de wereld en hoewel het voor ons, westerlingen, een evidentie is, is leidingwater niet steeds drinkwater en is de kwaliteit van water niet steeds en overal gelijk. Wat is drinkwater dan juist? Dat is de vraag die we hierin proberen beantwoorden.

Definitie van drinkwater

Drinkwater is water waarvan de waterkwaliteit goed genoeg is zodat het geschikt is voor menselijke consumtie. Hoewel leidingwater in de meeste gevallen in onze westerse beschaving ook geschikt is als drinkwater, is dat niet steeds het geval. Leiding water is water dat via leidingen getransporteerd wordt maar niet noodzakelijk aan de kwaliteitseisen voor drinkwater voldoet. In Nederland wordt per dag en per persoon (cijfers 2007) gemiddeld 128liter water verbruikt, voornamelijk voor het toilet en het douchen. Het is ook zo dat het meeste leidingwater in Nederland aan de kwaliteitseisen van drinkwater voldoet. Met andere woorden, we verbruiken gemiddeld 128 liter drinkwater per persoon per dag en dit niet om te drinken! Gelukkig merken we zowel in België als Nederland dat het waterverbruik licht begint te dalen.

Kwaliteiteisen voor drinkwater

In ons drinkwater mogen geen colibacteriën en streptokokken aanwezig zijn die verantwoordelijk zijn voor een groot aantal ziekten. Wel bevat ons drinkwater natuurlijke mineralen en metalen (koper, ijzer, chroom en seleen). Het is ook bekend dat er in warm water, dat te lang in de leidingen heeft stilgestaan, legionellabacteriën kunnen aanwezig zijn. Deze zouden kunnen worden opgenomen door ze in te ademen in de kleine vernevelingsdruppeltjes van een douche en op die manier zou de veteranenziekte kunnen veroorzaakt worden. Echter, de kans dat men hiermee te maken krijgt is zeer klein en in normale hygiënische omgevingen zal dit nooit een probleem vormen. Ook over lood in het drinkwater was heel wat te doen tot aan aantal jaar terug. Doordat het water vaak door loden leidingen werd getransporteerd, kon men dat lood terug vinden in het drinkwater. Dit is vooral gevaarlijk voor babies en heel jonge kinderen. Tegenwoordig zijn echter de meeste leidingen vervangen en komt lood in het drinkwater niet meer voor.

Kleur en smaak van drinkwater

De kleur en smaak van drinkwater kan soms erg variëren door het soort water dat gebruikt werd en de manier van zuivering.
Chloor was vroeger een zeer belangrijke factor in de smaak van water. Chloor werd gebruikt voor reiniging en als bacterieel dodend middel voor het doden van ziektekiemen. Dit laat natuurlijk ook een duidelijke smaak na in het water. Tegewoordig wordt echter bijna geen gerbuikt meer gemaakt van chloor in deze context aangezien het sinds 2005 verboden is als primair desinfectiemiddel. Als desinfectiemethode wordt in de plaats daarvan vaak gebruikt gemaakt van UV (ultra violet) licht en Ozon. Men gebruikt wel nog kleine hoeveelheden chloor indien men een infectie kan hebben door een leidingbreuk. De hoeveelheden zijn hier echter heel klein en dus niet schadelijk voor de gezondheid.

Hard en zacht water
Hoewel in alle water kalk aanwezig is, is de hoeveelheid sterk afhankelijk van het soort water dat gebruikt wordt om het drinkwater te maken. Daardoor is de hoeveelheid kalk ook heel variabel per regio. Indien er veel kalk in het water zit, spreekt met van ‘hard water’ en hoe minder kalk hoe ‘zachter’ het water. De kalk in het water is nooit schadelijk voor de gezondheid maar het laat zijn sporen na bij het verwarmen van water. Bij hard water, is er een duidelijke aanslag in een pan, zal men sneller kalkaanslag vinden in de badkamer en zal de levensduur van vb de wasmachine of boiler negatief beïnvloed worden. Ook bij mineraalwaters vinden we vaak veel kalk terug, soms meer dan voor leidingwater toegstaan is.

Soorten water

Grondwater

Grondwater is in feite vooral regenwater dat in de grond sijpelt. Hierdoor fungeert de grond als een filter en het water is vaak meteen schoon genoeg voor consumptie. Hoewel dit grondwater voor miniraalwaters of bronwaters vaak niet extra gefilterd wordt, is dit wel nodig voor drinkwater omdat hier strengere normen gelden. De waterleidingsbedrijven gaan dit water, door middel van zandfiltratie nog verder filteren tot het aan deze strenge normen voldoet. Grondwater uit kustgebieden kan men niet gebruiken omdat dit water te vervuild is door zeewater.

Oppervlaktewater

De prijs van water dat gezuiverd en gewonnen is uit oppervlaktewater is hoger dan de prijs voor grondwater. Dit komt omdat oppervlaktewater vaak meer vervuild is dan grondwater en hier dus meer zuiveringsstappen en filtratie nodig zijn. Oppervlaktewater is vaak verontreinigd door chemisch afval door gebruik van meststoffen en bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Voor dit water is ook vaak het regelen van de zuurtegraag (pH) belangrijk en het ‘ontharden’ van belang.

Waterfilter

Men kan dus stellen dat drinkwater aan hoge kwaliteitseisen moet voldoen en men hier veilig, zonder andere voorzorgen van kan genieten. Echter, er bestaan waterfilters die men voor de waterkraan kan installeren en deze zouden het water nogmaals filteren voor het langs de kraan komt en er schadelijke stoffen uit halen. Echter, volgens een onderzoek van testaankoop bleek dat deze filters niet aan te raden. Ze zouden ervoor zorgen dat magnesium en calcium uit het water verwijderd worden, die nochtans nuttig zijn voor ons lichaam en helemaal niet shadelijk, en tegelijk zou dit gefilterd water meer microben bevatten dan toegestaan in de strenge eisen voor drinkwater. Bovendien is het verlies van water enorm groot aangezien een dergelijke filter twee tot drie liter gaat weggooien om één liter zuiver water te bekomen.

Milieu

Het lijkt soms alsof gebruik van water nauwelijks een negatief effect kan hebben op het milieu aangezien water steeds een kringloop heeft. Echter, het zuiveren van water brengt wel degelijk een zware last mee voor het milieu. Doordat men het water moet desinfecteren heeft men dus desinfectatiemiddelen en chemische middelen nodig. Deze komen in een afvalproduct dat ontstaat bij het zuiveren van water en dat slib is genaamd. Dit slib moet worden opgeslagen of op een andere manier worden verwerkt. Ook een daling van de grondwaterspiegel kan een gevolg zijn van het winnen van grondwater waardoor natuurgebieden kunnen verdrogen. Daarom zijn waterbesparende inspanningen, van zowel de overheid als het individu zo belangrijk. Men kan vb een waterbesparende douchekop gebruiken, een waterzuinige wasmachine, een regenton in de tuin plaatsen en dit water gebruiken voor alle toepassingen waar men het niet drinkt (vb sproeien van planten, afwassen van materiaal, poetsen van het terras, ...). Een algemene sensibilisering in het gebruik van water is zeer belangrijk en broodnodig voor ons milieu.