Waar komt chocolade vandaan?
We houden allemaal van een lekker stukje chocolade. Dan hebben we nog een keuze tussen wit, puur of melk. Heb je je wel eens afgevraagd, wanneer je een hapje van die overheelijke chocolade reep neemt, waar chocolade nou eigenlijk vandaan komt?
Waar komt chocolade vandaan?
Voor het maken van chocolade heb je cacao nodig. Dit komt niet uit blik maar cacao groeit aan een boom in de vorm van cacaobonen.
De cacaoboom
De cacaoboom groeit in landen met een tropisch klimaat. Dit zijn vooral de landen die rondom de evenaar liggen (Zuid-Amerika, West-Afrika) met een hoge luchtvochtigheid met temperaturen tussen de 20°C en 35°C. De cacaoboom houdt dus van vocht maar kan niet tegen harde wind en staat niet graag in de brandende zon. Om deze reden wordt de boom geplant op plaatsen waar hij beschermd wordt tegen deze invloeden, zoals bijvoorbeeld aan de voet van een grote bananenboom en kan wel 15 meter hoog worden! Maar om het oogsten te vergemakkelijken laat men de boom op plantages niet groter dan zo'n vier meter hoog worden.
De cacaoboom groeit het hele jaar door en krijgt wit/roze bloemen. Deze bloemen kunnen na een aantal jaar groeien tot een vrucht. Deze vrucht heeft de vorm van een football en bevat zaden. Met deze zaden (cacaobonen) kun je uiteindelijk verwerken tot cacao.
Van boon tot cacaopoeder
De cacaoboon gaat een aantal processen door om verwerkt te worden tot poeder.
Laat het gistingsproces beginnen
Nadat de vruchten zijn volgroeid kan men beginnen met het verwijderen van de vruchten. Dit gebeurt meestal d.m.v. het gebruik van een kapmes. Na het voorzichtig opensnijden van de vrucht kan men de bonen verwijderen die middenin witte pulp liggen. Dit wordt met de hand gedaan. Daarna legt men de bonen in hopen onder een bananenblad of in een grote mand zodat het gistingsproces kan beginnen. Door de hitte (+/- 50°C) die onder de bananenbladeren ontstaat gaan de bonen gisten en krijgen ze uiteindelijk een roodbruine kleur.
Tijd om te drogen
Na het gistingsproces worden de bonen gedroogd totdat het vochtgehalte nog maar 8% bedraagt. De bonen worden gedroogd in de zon op een harde, stenen ondergrond. Deze manier van drogen wordt vooral op kleine schaal gedaan. De andere manier om cacaobonen te drogen is kunstmatig drogen door middel van warme lucht. Dit wordt vooral op industrieel niveau gedaan. Na het drogen worden de bonen verpakt en verscheept naar de consumerende landen. Eenmaal op plaats van bestemming aangekomen worden de bonen verder verwerkt. De bonen worden gebrand om het vochtgehalte te reduceren naar zo'n 3%. Na het roosteren worden de bonen onmiddelijk gekoeld om het brandingsproces te stoppen en worden de bonen gezeefd om de pel en kiemworteltjes te verwijderen. Vervolgens kunnen de bonen gemalen worden zodat er een homogene cacaomassa ontstaat.
Cacaopoeder en cacaoboter
De cacaomassa gaat nu een proces door waarbij het wordt gedroogd totdat er een vochtgehalte ontstaat van 2%. De cacaomassa krijgt een sponzige en poreuze structuur dat is veroorzaakt door de zwelling van zetmeel. Het vetpercentage is op dit moment zo'n 55%. Dit is dus cacaoboter en wordt uit de massa verwijderd totdat er een keiharde chocoladekoek overblijft. Deze chocoladekoek wordt vermalen tot cacaopoeder en gebruikt in de productie van chocolade.
Cacaopoeder voor chocolademelk /
Bron: Lobo, Wikimedia Commons (CC0)Chocoladetablet /
Bron: AutoCCD, Wikimedia Commons (Publiek domein) Chocolatier aan het werk /
Bron: Oriel, Wikimedia Commons (Publiek domein)