Stevia als zoetstof: gezond of niet?

Stevia is afkomstig van de steviaplant. Deze plant is van nature zoet en bevat geen calorieën of koolhydraten. De zoetkracht van stevia is te danken aan de bestanddelen (steviolglycosiden genaamd), die in de bladeren van de steviaplant aanwezig zijn. De plant is oorspronkelijk afkomstig uit Paraguay en Brazilië. De plant heeft verwantheden met kamille, margriet en andere aromatische bloemen en planten. Stevia is vooral gekend als alternatief voor suiker dat gebruikt wordt in warme dranken, gebakjes, confituren, smoothies, enzovoort. Bij gematigd gebruik is stevia helemaal niet schadelijk voor de gezondheid.

Wat is stevia?

Stevia is een natuurlijke zoetstof die afkomstig is van de blaadjes van de steviaplant. De oorsprong van deze plant bevindt zich in Brazilië en Paraguay. Sinds 2011 is het gebruik van stevia als tafelzoetstof, en als toevoeging van producten ter vervanging van suiker toegelaten in de Europese Unie. Stevia wordt gebruikt als alternatief voor suiker in de zuivel-, voedings-, frisdrank-, levensmiddelen-, farmaceutische-, cosmetische- en dieetindustrie.

De steviaplant wordt tot één meter hoog en de blaadjes worden wel tot drie centimeter lang. / Bron: Jaro N, Pixabay

Stevia, afkomstig van de steviaplant

Stevia (Stevia rebaudiana), ook wel eens honingkruid genoemd, is een meerjarige plant die behoort tot de composietenfamilie. De plant is in het wild nog steeds terug te vinden op de hoogvlakten in het grensgebied tussen Brazilië en Paraguay. De lokale bewoners in deze landen gebruiken de plant al eeuwenlang als zoetstof in dranken zoals maté en medicijndranken. Ook wordt het als kruidenextract toegepast. De plant kan tot één meter hoog worden en heeft smalle bladeren van ongeveer 3 centimeter lang. Stevia kweken uit zaad is heel moeilijk omdat de plant niet zelf bestuivend is en slechts 13 tot 15% van het zaad goed kiemt. De plant heeft een voorkeur voor een warme en vochtige omgeving. De favoriete grondsoort van de steviaplant is een zanderige leemgrond. Als de dagen langer worden, dan ontwikkelt het blad. Indien de dagen korter worden, dan start de plant met bloeien.

Smaak en gebruik

Stevia heeft een enorm zoete smaak. Het is zelfs tweehonderd tot driehonderd keer zoeter dan het gewone suiker. Dit maakt stevia uiteraard een waardig en goed alternatief voor suiker. Zij die stevia gebruiken, omschrijven de nasmaak van stevia als bitter en dropachtig. Stevia wordt ingezet bij de productie van frisdranken, bier, ijsjes, sauzen en heel wat desserten. Opmerkelijk is dat de zoetstof stevia stabiel blijft bij verhitting. Het is daarom dat stevia heel geschikt is voor gekookte en gebakken producten.

Is stevia gezond?

Stevia is absoluut niet schadelijk voor de gezondheid, zolang het gebruik ervan maar niet overdreven wordt. Ook is stevia niet schadelijk voor de tanden en zorgt het voor geen schommelingen in de bloedsuikerspiegel. Stevia bevat ook geen calorieën. Om de bittere nasmaak te voorkomen, wordt samen met stevia ook gewone suiker gebruikt. Er wordt aangeraden om slechts één eenheid stevia en twee eenheden suiker te gebruiken.

Stevia wordt gebruikt als zoetstof voor in koffie of thee. / Bron: Kimberly, Pixabay

Algemene conclusie

Stevia kan als zoetstof een goed alternatief zijn voor suiker. Toch blijft het opletten omdat in veel producten met stevia ook nog andere toegevoegde suikers zitten. Een laag suikergehalte of een laag aantal calorieën wil niet onmiddellijk zeggen dat het product ook gezond is. Zoals bij suiker is er dan ook een regel voor stevia: genieten van stevia mag, maar met mate.

Nog meer weetjes over stevia

Stevia geeft je minder trek in zoet en kan daardoor helpen om overgewicht en obesitas te bestrijden;
Stevia is in verschillende vormen te koop, waaronder als gedroogde blaadjes, thee, poederextract en als poedermengsel. Stevia kan je kopen in natuurvoedingswinkels maar kan ook gekocht worden in de gewone supermarkt.
Sommige gebruikers van stevia krijgen last van misselijkheid, duizeligheid of gevoelloosheid
Het ingrediënt stevioside maakt stevia zoet.
De groene stevia is gezonder en natuurlijker dan de witte stevia, omdat deze minder geraffineerd is. Echter, de groene stevia heeft een bitterdere nasmaak.