Etiquette Tafel dekken - Tafelschikking diner

Bij een officieel, voornaam of chic etentje of een (kerst)diner, horen bepaalde etiquettes, tafelmanieren en ook een goede tafelschikking. Organiseer je zelf een exclusief meer-gangendiner of ben je ergens uitgenodigd met voorname gasten? Dan is het wel handig om te weten wat de officiële regels zijn. De tafel hoort op een bepaalde manier gedekt te zijn, het bestek ligt volgens een bepaald patroon, de borden en glazen staan op de juiste plaats. Hoe hoort de tafel gedekt te zijn en wie hoort bijvoorbeeld waar te zitten? En hoe houd je bij een diner een speech? Regels over tafeldekken, de tafelschikking en de etiquette bij stijlvol dineren.

Etiquette - Tafeldekken, tafelmanieren en tafelschikking

Bij een ontspannen etentje hoeft het tafeldekken en de tafelschikking niet zo strak geregeld te worden. Maar als er sprake is van een exclusief diner, kun je in aanraking komen met officiële regels en etiquette, zoals bijvoorbeeld ook in dure of gerenommeerde restaurants. Indien je de etiquette wilt weten in verband met de keuze en volgorde van wijn, dan kun je dit vinden in: Welke Wijn bij Welk Gerecht

Etiquette tafel dekken - Servies en bestek

Wanneer je zelf een chic etentje organiseert, is het belangrijk om zorg aan het tafel dekken te besteden. Voor een feestelijke tafel is het niet direct noodzakelijk om duur tafellinnen te gebruiken of kostbaar tafelservies. Wel is het belangrijk om alles wat kleur en stijl betreft op elkaar af te stemmen. Zo kunnen rood of groen tinten geschikt zijn voor de Kerst, geel en groen voor Pasen; echter wit kan altijd en bij iedere gelegenheid. Belangrijk is om het in basis rustig te houden, niet te veel tierelantijnen op tafel en geen bonte kleuren door elkaar.

Tafellaken

Gebruik bij een stijlvol diner geen placemats, maar een schoon en gestreken (stoffen) tafellaken. Het tafellaken moet rondom de tafel ongeveer 30 cm afhangen (rand).

Borden

Zet de borden iets -een vingerbreedte- binnen de tafelrand, met een onderlinge afstand van 50 à 60 cm. Wanneer je het stijlvol wilt doen, gebruik dan onderborden, waarop telkens een ander bord wordt geplaatst voor het voorgerecht, hoofdgerecht etc. Je kunt hier gewone grote platte borden voor gebruiken. Leg op de onderzetborden (die tot het dessert op tafel blijven staan) een netjes gevouwen servet tegen het schuiven. Kleine borden voor een salade of broodje (plus mesje op het bordje) e.d. komen linksboven het onderzetbord te staan (linksboven de vorken). Is er een voorgerecht als bijvoorbeeld een krabcocktail in coupes, zet dan het glas op een schoteltje op het onderbord met een lepeltje en vorkje aan weerszijden van het glas op het schoteltje. Zorg er bij warme gerechten voor dat de borden zijn voorverwarmd (natgemaakt 15 seconden in de magnetron of in een bak met heet water en dan afdrogen).

Bestek

Het bestek dat voor de verschillende gerechten nodig is, ligt boven en naast het bord; aan weerszijden van buiten naar binnen in volgorde van gebruik; voor de eerste gang dus het buitenste bestek en zo verder. Vorken liggen links naast het bord, messen rechts en hiernaast de soeplepel. Wanneer soep in koppen wordt geserveerd i.p.v. borden, dan dek je met een dessertlepel en niet met een soeplepel. Bestek voor het nagerecht (vorkje, dessertlepel) ligt boven het bord. Leg messen altijd met de snijkant (scherp) naar het bord. Leg vorken en lepels ‘open’, d.w.z. met de holle kant naar boven. Indien je zelf bij een chic diner buitenshuis bent en je twijfelt bijvoorbeeld over het gebruik van een slakkentang of iets dergelijks, wacht dan even en kijk hoe degene die naast je zit het doet.

Glazen

De benodigde glazen staan rechts boven de borden. Het aantal moet gelijk zijn aan de verschillende te serveren dranken. De volgorde is: het eerst te gebruiken glas staat het meest rechts, het laatst te gebruiken glas meest links. Weer links van dit rijtje staat een eventueel waterglas. Als je het helemaal correct wilt doen, haal dan bij het serveren van de tweede wijn, de glazen van de eerste wijn weg.

Servetten

Leg servetten, al dan niet op een speciale manier gevouwen, op of naast de borden. Het staat heel stijlvol en feestelijk als je een servet in een fraai wijnglas drapeert.

Finishing touch

Een goed gekozen tafelversiering legt belangrijke en onmisbare accenten. Maar zorg ervoor dat een tafeldecoratie niet hinderlijk is voor de gasten, dus geen grote, hoge boeketten of bloemstukjes, maar lage en kleinere arrangementen. Kaarslicht is een belangrijke sfeergever, maar zorg er wel voor dat er genoeg kandelaars staan, zodat iedereen kan zien wat men eet, maar ook deze moet niet hinderlijk in de weg staan.

Etiquette Tafelmanieren

Tafelmanieren zijn gebaseerd op sociale fatsoensregels. De algehele basis is om de tafelgenoten niet te storen met onesthetisch of ongepast gedrag.

Houding

Zorg ervoor dat je rechtop zit, met je benen naast elkaar (nooit over elkaar of om de stoelpoot heen geslagen). Leun voor en tijdens het diner niet met de ellebogen op tafel.

Opscheppen

Neem van elk gerecht slechts een bescheiden portie. Beter is om nog een tweede portie te nemen, i.p.v. een vol bord in één keer. Wanneer er een mooi opgemaakte schotel wordt opgediend, moet je er voor zorgen om hier zo min mogelijk wanorde in aan te brengen. Neem van elk onderdeel voorzichtig een kleine hoeveelheid, zodat de schaal er voor anderen ook aantrekkelijk uit blijft zien. Opscheplepels mogen niet in aanraking komen met de spijzen op je bord. Zet de schalen niet nonchalant op tafel neer, maar zorg ervoor dat ze makkelijk onder handbereik van de anderen staan.

Eetwijze

Er is een aantal gerechten dat niet met een mes gesneden dient te worden, waaronder aardappelen, spaghetti, macaroni, salade en compote. Hou tijdens het eten de rand van je bord zoveel mogelijk schoon. Schraap het bord niet tot het laatste beetje of kruimeltje leeg. Wanneer je tijdens het eten even wilt pauzeren (om te praten of te drinken) leg dan mes en vork kruiselings op je bord. Indien je genoeg hebt gegeten en wilt stoppen, leg dan je mes en vork naast elkaar op het bord, steunend op de rechter rand van het bord. Gebruik regelmatig je servet en zeker voordat je een slok uit je glas neemt.

Wanneer je de gastheer of gastvrouw bent, vraag dan aan je gasten of deze zich een tweede keer willen bedienen, maar dring hier niet op aan. Roken tussen de verschillende gangen door, is niet correct. Dit kan in onderling overleg echter -mits iedereen erachter staat- natuurlijk aangepast worden.

Etiquette en tafelschikking

Tafelschikking betreft de plaatsing: wie komt naast wie te zitten. Bij een wat minder officieel etentje kun je het beste mannen en vrouwen zo veel mogelijk om en om laten plaatsnemen. De officiële regels voor tafelschikking worden hieronder gegeven.

• Gastheer en gastvrouw zitten bij een officiële maaltijd gewoonlijk aan de korte zijden van een langwerpige tafel (hoofd) tegenover elkaar. Een andere mogelijkheid is dat de gastvrouw plaatsneemt in het midden van de lange zijde van de tafel en de gastheer aan het korte hoofdeinde.
• De voornaamste vrouwelijke gast wordt rechts van de gastheer geplaatst als zijn tafeldame, de daaropvolgende voorname vrouwelijke gast links van hem.
• De voornaamste mannelijke gast zit links van de gastvrouw als haar tafelheer, de daarop volgende voorname mannelijke gast rechts van haar.
• Over het algemeen is een gast van hogere leeftijd voornamer dan een jongere, zelfs wanneer deze laatste een hogere positie heeft.
• Indien er speciale eregasten zijn, spreekt het natuurlijk voor zich dat dit de voornaamste gasten zijn. Indien deze eregasten een echtpaar zijn, dan zitten ze naast elkaar. Dit geldt ook wanneer gastvrouw en gastheer de hoofdpersonen zijn bij het diner. De eregasten zitten in het geval van een langwerpige tafel in het midden van één van de lange zijden.
• Voor het begin van het diner, dient de gastheer -op een niet opvallende manier- de mannelijke gasten mede te delen wie ze als tafeldame hebben, met het verzoek om deze dame naar de tafel te begeleiden.
• Geschreven naamkaartjes van de gasten worden op de betreffende plaats op de servetten gelegd.

Etiquette en een tafelspeech

Een tafelspeech wordt bij voorkeur gehouden tussen de gangen van een diner in, zodat iedereen de gelegenheid heeft om aandachtig te kunnen luisteren en de gerechten niet koud worden.

• Indien er één spreker is die een speech houdt, dan doet hij dit het beste na het hoofdgerecht.
• Zijn er meer sprekers, dan dienen de ceremoniemeester of de gastheer dit te coördineren, maar in elk geval gaan ouderen altijd voor jongeren.
• Als je een speech gaat houden, ga je staan (waarbij heren hun jasje dicht moeten knopen) en -indien nodig- tik je zachtjes tegen je glas en begint. Een tafelspeech dient vrij kort te zijn en de toegesprokene(n) als onderwerp te hebben. Kijk degene(n) tegen wie je spreekt ook aan. Wanneer je je tot het hele gezelschap richt, kijk dan regelmatig rond en zorg dat je iedereen afwisselend aankijkt.
• Tijdens de speech moet je nooit op een tafel of stoel leunen, niet met je armen over elkaar en niet met je handen in je zakken staan. Je mag een spiekbriefje gebruiken, maar beter is om je speech van tevoren zoveel mogelijk uit je hoofd te leren.
• Indien het een wat informeler etentje betreft in een klein gezelschap met een ‘onder ons’ sfeertje, dan kan gewoon de spontaniteit de boventoon voeren. In dat geval hoef je voor je speech ook niet te gaan staan; dit zou wellicht alleen maar storend werken.

Etiquette voor Wijn en Kleding

Wijnetiquette - Welke Wijn bij Welk Gerecht?
Informatie, specifiek over de volgorde en keuze van type wijnen bij een officieel of chic meer-gangenmenu of -diner. De etiquette voor wijnkeuze bij voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht.

Kledingetiquette - Etiquette Gelegenheidskleding - Dresscode
Informatie, over dress-codes bij officiële gelegenheden als black tie en white tie. Kledingetiquette omtrent kledingkeuze bij gala, klassieke bruiloft, banket en ceremonie zoals avondkleding, galakleding, smoking, rokkostuum, jacquet, cocktailjurk, galajurk, avondtoilet, schoeisel, hoeden, accessoires en dergelijke.