Fanesca, traditionele Ecuadoriaanse soep

Fanesca is een traditionele Ecuadoriaanse soep die slechts één maal per jaar, in de week voor Pasen, de Semana Santa gemaakt wordt. Fanesca is meer dan een maaltijd, het is een traditie, waarin de hele familie vaak samen werkt. Fanesca is meer dan zomaar een soep, de zeer bewerkelijke bereiding brengt families samen. Gezamenlijk is men soms wel enkele dagen bezig. De soep wordt gemaakt met een veelvoud aan ingrediënten en is een samengaan van de inheemse en Spaanse cultuur. Omdat men volgens katholieke traditie in de Heilige Week geen vlees eet, wordt deze soep bereid met vis en veel verse graansoorten.

Oorsprong

Er bestaan verschillende theorieën over de oorsprong van deze soep. Volgens sommigen zou het gaan om traditioneel inheems gerecht. In de precolumbiaanse tijd zou dit gerecht bereid zijn als dank aan de goden voor een goede oogst. De ingrediënten waren onder andere zapallo, zambo en verschillende granen en bonen. Afhankelijk van de streek werden meer of minder granen en bonen gebruikt. Na de komst van de Spanjaarden werd het motief van gebruik veranderd en was het bedoeld om in de heilige week, als men het lijden, dood en opstanding van Christus gedenkt god te danken. Het gebruik breidt zich nu uit naar de kuststreek, waar men er een ingrediënt aan toevoegt, de gedroogde vis.

Een ander verhaal vertelt hoe de bereiding teruggaat op evangelistievormen van de Spanjaarden welke er op gericht was angst bij te brengen aan de gelovigen en het lijden van Christus en martelaren wilde tonen door middel van kunst en andere uitdrukkingsvormen. De zestiende eeuwse franciscaner priester Jodoco Rickie zou bedacht hebben juist een zo gebruikelijke bezigheid als eten aan te wenden om het lijden kenbaar te maken. Hij verzocht het Vaticaan om hulp van de toen bekende Franse chef Pierre L'Ulcere bij het maken van een recept. Deze gebruikte enkele vanuit Europa meegenomen ingrediënten waaronder een goedkope vissoort genaamd 'fanesca', vandaar de naam van de soep. De chef vulde het aan met een grote variëteit aan granen en bonen, voornamelijk inheems en nog enkele andere ingrediënten. En zo zou deze traditionele schotel ontstaan zijn. Weer anderen beweren dat het recept ontstaan is bij de jezuïeten. Maar wat het ontstaan ook mag zijn het heeft zich ontwikkelt tot een typisch Ecuadoriaans gerecht, een familie aangelegenheid waar ook iedereen zijn geheim heeft om tot zijn eigen smaak te komen.

Ingrediënten

De twaalf verschillende graansoorten, waaronder enkele typische Andes soorten, verwijzen naar de twaalf apostelen. Men gebruikt onder andere choclo, quinoa, chochos, tuinbonen, erwten, lenzen, melloco (een klein soort aardappel), pinda's en verschillende soorten bonen. Een ander onmisbaar ingrediënt is de gedroogde zoute vis, bacalao, welke verwijst naar Christus. Traditioneel wordt de soep gemaakt met slechts melk in plaats van water. Granen, bonen en vis zijn niet de enige ingrediënten, er worden ook zapallo en sambo, (twee kalebassoorten) gebruikt, en groentes als rode kool en ui. Het wordt geserveerd gedecoreerd met gebakken banaan, kleine pasteitjes, hard gekookt ei, witte kaas en kruiden.

Overigens, wie denkt dat dit een maaltijd soep is heeft het mis, na de soep volgt nog de zogenaamde molo, aardappelpuree, bij voorkeur met salade.

Bewerkelijk

Het is geen soep die je maakt voor een klein huishouden, recepten zijn vaak voor zo'n 25 personen of meer. Omdat er traditioneel verse granen en bonen worden gebruikt is het zeer bewerkelijk. De granen moeten gepeld en voorgekookt. Volgens de oude inheemse traditie wordt de hele familie ingezet bij de voorbereiding. Al enkele dagen voor de eigenlijke bereiding is men bezig met het doppen van de bonen en granen. Met de kennis van de ouderen en de vlugge vingers van de jongere familieleden houdt men zo een oude traditie in ere.