Haggis: het typisch Schotse gerecht of is het toch Engels?

Haggis ziet er voor sommige mensen niet meteen appetijtelijk uit, maar het gerecht hoort al eeuwen lang thuis op het Schotse menu in verschillende variaties en is een typisch gerecht voor het Burn's Supper.Haggis bestaat voor een groot deel uit orgaanvlees dat bijeengehouden wordt door een schapenmaag. Leer alles over dit gerecht en de geschiedenis. Want is het wel een Schots gerecht? Welke Haggis variaties zijn er?

Wat is Haggis?

Haggis is een bekend Schots gerecht dat wordt gemaakt van orgaanvlees, kruiden en havervlokken vermengd en bij elkaar gebonden in een schapenmaag. Dit alles bij elkaar wordt gepocheerd. Na het bereiden van de Haggis en het bewaren, kan het vervolgens worden opgewarmd in de magnetron, worden gekookt of worden verwarmd in de oven. Sommigen beschrijven de Haggis als een gerecht dat er niet uit ziet, maar zodra ze de smaak beschrijven doen ze dit met de woorden 'kruidig en stevig'!

De geschiedenis van Haggis en Robert Burns

Of de Haggis een typisch Schots gerecht is (zoals dat wel altijd wordt gedacht) of een Engels gerecht is onvoldoende bewijs voor. De Schotten zullen zeggen dat het iets van hen is.

In Schotland is de Haggis namelijk een traditioneel gerecht dat wordt gegeten bij de Burns Supper dat jaarlijks nationaal wordt gevierd op 25 januari ter ere van de Schotse dichter Robert Burns. Haggis werd een traditioneel Schots gerecht toen Robert Burns een gedicht over de Haggis schreef in 1787 genaamd 'Address to Haggis'. Daarnaast zou de Haggis worden beschreven als een gerecht dat is ontstaan in Schotland, duizenden jaren geleden. De minderbedeelde Schotten maakten de Haggis klaar van het orgaanvlees van de eigen schapen die op hun land rondliepen. Het vlees wilde niet snel genoeg drogen, dus deden ze er havervlokken bij om het drogingsproces te versnellen en bonden het vlees en de havervlokken tezamen in de maag van de schaap. Zo werd al het vlees benut en wat het voedzaam. Andere Schotse verhalen vertellen over de reizen die de mannen maakten. Hun vrouwen maakten de Haggis klaar omdat dit voedzaam was en makkelijk mee te nemen was.

Naast deze Schotse verhalen, zijn er verhalen gevonden over de Engelse afkomst van Haggis. Rond 1430 aten de Engelsen namelijk al een soort van Haggis, een vleesgerecht dat op soortgelijke manier werd bereid en bekend stond onder de naam 'Hagws'.

Door het onvoldoende bewijs dat er is naar de exacte ontstaanswijze van de Haggis en de jaarlijkse nationale viering van het Burns Supper in Schotland, wordt het gerecht eerder geassocieerd met Schotland dan met Engeland.

Hoe wordt Haggis op de traditionele manier gegeten tijdens het Burns Supper?

De manier waarop de Haggis tijdens de Burns Supper wordt gegeten is de meest traditionele manier waarop het kan worden gegeten. Nadat de tafel is gedekt en de Haggis met muziek (vaak doedelzakmuziek) wordt binnengebracht en op tafel wordt gezet, zal de ceremonie worden gestart. Er worden gedichten voorgelezen en er vinden toosten plaats. Daarna zal de Haggis worden aangesneden en worden opgediend. De Haggis wordt opgediend met tatties (aardappelen), neeps (rapen) en whiskey.

De bereiding

Haggis wordt gemaakt van het orgaanvlees van vaak het schaap. De maag van de schaap wordt gevuld met het orgaanvlees waarna alles schoongemaakt wordt. De havervlokken worden daarna erbij toegevoegd evenals de kruiden zoals peper en zout. De maag wordt tot slot dichtgenaaid en gaatjes worden in de wand geprikt. Tot slot wordt de Haggis in een pot met heet water gehangen waarin het 3-6 uur gepocheerd wordt (let op: niet koken!).

Variaties van het Schotse gerecht Haggist

Naast de traditionele manier waarop de Haggis wordt gegeten, kent het ook verschillende variaties. In verschillende bekende Schotse restaurants wordt een gerecht geserveerd met de naam 'Flying Scotsman'. Dit is gevulde kipfilet met daarin Haggis. De 'Balmoral Chicken' is een Haggis gerecht dat lijkt op de 'Flying Scotsman'. Het enige verschil is dat de gevulde kipfilet wordt gewikkeld in spek.

Er bestaan verschillende variaties van vegetarische Haggis sinds 1960. In plaats van orgaanvlees gewikkeld in een schapenmaag, wordt er gekozen voor een mengsel van bijvoorbeeld linzen, havermout etcetera dat wordt gebakken in een bakvorm in de oven, of op de traditionele manier bereid in een kunstmatige verpakking in plaats van een schapenmaag. In de supermarkten zijn verschillende variaties Haggis te koop. De goedkopere soorten zijn bereid zonder de schapenmaag, waarbij er is gekozen voor een kunstmatige verpakking. Soms wordt er een magnetronbak bij geleverd zodat de Haggis daarmee makkelijk in de magnetron kan worden verhit. Er bestaan zelfs Haggis burgers en pizza's met Haggis!

Haggis Hurling

Sinds 2004 bestaat er ook een sport waarin de Haggis een hoofdrol speelt genaamd Haggis Hurling. Het doel van het spel is dat de Haggis zo ver mogelijk wordt gegooid van een platform af (vaak is dit een whiskey ton). De Haggis moet bij zijn landing dan wel eetbaar zijn en de schapenmaag mag niet beschadigd zijn.

De sport is als grap uitgevonden door Robin Dunseath waarna het een sport is geworden. Er worden zelfs competities gehouden in verschillende klassementen. Waar de gewone klassementen strijden met een Haggis van rond de 500 gram en met een diameter lengte van ongeveer 18 centimeter en met een totale lengte van 22 centimeter, zullen de zwaargewichten strijden met een Haggis die tot wel 1 kilogram kan wegen!

Cheers! Wat denk jij? Is de Haggis meer Schots of Engels?