Wijn met pesticide - gif in de alcohol

Franse wijn heeft een grote reputatie, waar een deukje in is geslagen. Of misschien wel een grote deuk. De wijnen uit Frankrijk blijken nogal wat bestrijdingsmiddelen te bevatten. Per fles zijn wel vier soorten pesticiden gevonden. Alsof de alcohol op zich al niet slecht genoeg is voor het lichaam, krijgen de wijndrinkers ook nog eens residuen van landbouwgif binnen als ze aan de rode of witte wijn nippen. Weerhoudt het ons van het nuttigen van een lekker glas rood? De druiventelers en wijnproducenten zijn in ieder geval gewaarschuwd.

Que Choisir en Franse wijn

Wie graag een glas wijn drinkt moet zich toch even achter de oren krabben wat hij nu eigenlijk binnenkrijgt. Met druivensap neem je alcohol in dat op zich al een stof is met een bedenkelijke reputatie. Alcohol beïnvloedt in onze hersenen de zenuwen die signalen aan elkaar doorgeven, het beïnvloedt de overdrachtsstoffen waardoor de hersenen verdoofd worden. Alcoholconsumptie heeft effect op ons gedrag: remmingen vallen weg en je geheugen gaat er op achteruit. Ook verlies je zelfkritiek. Bijkomend nadeel van consumeren van Franse wijn is dat je tevens landbouwbestrijdingsmiddelen binnenkrijgt.

De Franse consumentenbond Que Choisir deed in 2013 onderzoek naar wijnen. Ze kozen niet te dure wijnen uit, maar de gewone wijnen die het meest gekocht worden. De onderzoekers ontdekten per fles wel vier soorten landbouwgif. Sommige van die stoffen zijn kankerverwekkend. Que Choisir onderzocht rode en witte wijnen, van alle bekende wijnstreken. Onder de testflessen zaten ook Bourgognes en Bordeaux. De proeven werden uitgevoerd in een laboratorium. Schokkende conclusie was dat geen enkele van de proefflessen vrij was van pesticide.

Bromopropylaat en carbendazim

Tussen de pesticiden die werden getraceerd zaten ook twee verboden middelen: bromopropylaat en carbendazim. Het gif bromopropylaat werd ingezet tegen mijten en spinnen en op fruit, thee en groente. Carbendazim wordt gebruikt tegen schimmels op fruit. Carbendazim verstoort de hormoonhuishouding. Het wordt in Australië volop gebruikt. Dat is de pest met die pesticiden; het kan in het ene land verboden zijn (in dit geval Frankrijk) en in het andere land (bijvoorbeeld Spanje) vrij te koop zijn. In totaal werden er 165 verschillende soorten landbouwgif aangetroffen. In de Bordeaux-wijn Mouton Cadet werden 14 soorten gif aangetroffen. Voor Mouton Cadet alleen al werken 400 wijnboeren. De productie ligt rond de miljoen flessen die naar 30 landen worden geëxporteerd.

Vinificatie en residu

De ontdekking is des te meer schokkend, omdat de meeste giffen tijdens de wijnbereiding verdwijnen. Dat er desondanks residuen worden gevonden zegt iets over de grote hoeveelheden gif die over de druif worden uitgestrooid. Tijdens de vinificatie gist de druif en ontstaat alcohol. De fermentatie doet de sterkste giffen niet uit de most verdwijnen, blijkt uit het onderzoek. In veel landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Japan is het sproeien van pesticide op fruit aan banden gelegd.

Gezond en gif

De Franse wijnsector pareert de uitkomst van het onderzoek door te stellen dat de hoeveelheden aangetroffen gif gering zijn. De volksgezondheid is niet in gevaar, menen de Franse wijnboeren. Het onderzoek vond weliswaar restanten van landbouwgif in de wijnen, maar bij alle testen bleven de hoeveelheden gif onder de strenge Europese norm. Door de kleine hoeveelheden hoeven de wijndrinkers zich geen zorgen te maken. Alleen de drinker die gedurende zijn hele leven meerdere liters wijn per dag naar binnen slobbert loopt risico. Iemand die langdurig zoveel wijn drinkt wordt, voor hij slachtoffer van het gif wordt, slachtoffer van de alcohol.

Europese commissie

De Europese Commissie heeft strenge regels opgesteld voor het gebruik van pesticiden. Voor alle landbouwproducten in alle Europese landen zijn Maximale Residu Limieten (MRL) vastgesteld, waar elke voedselproducent zich aan moet houden. De MRL garandeert de voedselkwaliteit en veiligheid van consumenten. De MRL voor druiven houdt rekening met de vinificatie. Van wat op de druif gesproeid wordt zal maar een heel klein beetje in de wijn terug te vinden zijn. De Franse wijnen hebben weliswaar gif in de fles, maar het blijkt na analyse zo weinig te zijn dat het binnen de Europese regels past (op de verboden middelen na dan).
Professionals uit de wijnsector en de Franse Voedselautoriteit van het Ministerie van Landbouw bevestigen beide dat de residuen binnen de norm vallen. Er spelen drie factoren mee in het meten van landbouwgif:

1. de hoeveelheid gif die meetbaar is;
2. het aantal soorten gif dat getraceerd kan worden;
3. het stapeleffect van de verschillende giffen.

Franse wijn

De Franse wijnsector probeert al sinds het einde van de twintigste eeuw om het gebruik van bestrijdingsmiddelen te beteugelen. Ook andere Europese wijnproducerende landen spannen zich daarvoor in. De Franse consumentenbond zegt juist dat regelgeving ontbreekt en daarom maakt de consumentenbond zich zorgen. De wijnsector verzet zich tegen te veel regels. Deskundigen wijzen erop dat het gif niet alleen slecht voor de wijndrinker is, maar dat het ook slecht is voor de boeren en de mensen die op de wijngaarden werken en de mensen die er omheen wonen én landbouwgif is slecht voor het milieu. Er gaan dan ook stemmen op om terug te gaan naar nul-pesticidegebruik.

Biowijn

Bioboeren die de druiven biologisch telen leveren ook wijn met residuen van gif. Hun wijngaarden vangen pesticiden op van aangrenzende percelen en worden vervuild met het gif van de buurman of ze hebben last van voormalig landbouwgifgebruik op hun eigen wijngaard. Biologische wijn mag biologische wijn heten als het wordt bereid uit biologisch geteelde druiven die sinds 2012 biologisch worden geteeld. De bioboeren van biologische druiven geven geen kunstmest, passen geen gentechnologie toe en gebruiken minimaal chemische gewasbeschermingsmiddelen.

Lees verder

• Roundup – onkruidverdelger met glyfosaat
• Bijen en het verbod op neonicotinoïden