Rijst koken met een rijstkoker

Een rijstkoker kan de ideale oplossing zijn voor het probleemloos bereiden van goed gekookte rijst. Omdat een rijstkoker automatisch afslaat als de rijst klaar is, wordt voorkomen dat de rijst aanbrandt of overkookt. In veel Aziatische landen is de rijstkoker dan ook heel populair en niet weg te denken uit de keuken. In Nederland wordt de rijstkoker echter minder vaak aangeschaft, maar het kan zeker een handig apparaat zijn voor mensen die vaak rijst eten.

Rijst

Rijst is een belangrijke voedingsbron voor een groot deel van de wereld. Vooral in Azie wordt veel rijst geteeld en gegeten. In China wordt de meeste rijst geproduceerd en gegeten.

De kunst van rijst koken

Rijst koken is een echte kunst. Vaak wordt in westerse landen de rijst in ruim water gekookt en na een bepaalde kooktijd, die op de verpakking staat aangegeven, afgegoten. Door het afgieten gaan echter smaak en voedingsstoffen verloren. Beter is het om de rijst in precies genoeg water gaar te koken. Hierbij gaat men als volgt te werk:

• Eerst wordt de rijst goed gewassen om eventueel zetmeel op de korrels te verwijderen. Ongewassen rijst kan namelijk meer gaan plakken na het koken.
• Na het wassen moet de rijst een bepaalde tijd weken in water. Deze stap is nodig om de juiste hoeveelheid water te bepalen wat toegevoegd moet worden voor het koken.
• De gewassen rijst moet meestal met ongeveer anderhalf keer zoveel water gekookt worden. Als je geen maatbeker of weegschaal heb is er een truc om de juiste hoeveelheid water te bepalen. Het water moet namelijk een vingerkootje boven de rijst staan voor een goed eindresultaat. Zilvervliesrijst heeft meestal een grotere hoeveelheid water nodig.
• Als al het water is opgenomen moet de rijst nog ongeveer 15 minuten nagaren.

Kooktijd

De kooktijd van rijst is van meerdere factoren afhankelijk. Ten eerste bepaalt het soort rijst hoe lang de kooktijd is. Er zijn vele verschillende soorten rijst, met allen een verschillende korrelgrootte. Daarnaast kan de samenstelling verschillen. Ook bestaat er bruine rijst met vlies en witte rijst zonder vlies. Het vlies heeft ook weer een invloed op de kooktijd. Maar naast de rijstsoort, heeft ook het water invloed op de kooktijd. Hard water met een hoge pH kan moeilijker de rijst binnendringen dan zacht water met een lagere pH. Tenslotte kunnen toevoegingen zoals zout, kruiden, groente of vlees een invloed hebben op de kooktijd.

De rijstkoker

Voor wie zich niet druk wil maken over de bereiding en kooktijd van rijst, is er een rijstkoker. Een rijstkoker is een elektrisch apparaat dat speciaal is gemaakt voor het koken van rijst. In Azië zijn rijstkokers zeer populair. De meeste mensen maken daar gebruik van een rijstkoker voor de bereiding van rijst. Een rijstkoker voorkomt overkoken of aanbranden van de rijst, waardoor men minder oplettend hoeft te zijn tijdens het bereiden van de rijst.

Geschiedenis

De eerste elektrische rijstkoker werd gemaakt in 1937, voor gebruik in het Japanse leger. Het model was primitief en niet geschikt voor huishoudelijk gebruik. De eerste rijstkoker die ook automatisch afsloeg zodra de rijst klaar was, werd geïntroduceerd in 1956 en was direct erg populair in Azie. Na dit eerste model volgden vele variaties op deze pan waarbij gebruik werd gemaakt van andere materialen, technieken en luxere opties, om de kwaliteit van de gekookte rijst te verbeteren.

Werking

De binnenbak van een rijstkoker moet gevuld worden met de juiste hoeveelheid rijst en water. Om dit af te meten, wordt bij een rijstkoker meestal een maatbakje geleverd. Het best kan men gewassen rijst gebruiken. De binnenbak van een rijstkoker bevat meestal een antiaanbaklaag die kan beschadigen als de bak gebruikt wordt om de rijst in te wassen. Als de juiste hoeveelheid water en rijst is toegevoegd, moet de deksel gesloten worden en kan de rijstkoker aangezet worden. De rijstkoker zal vanzelf afslaan als de rijst klaar is. Het maakt hierbij niet uit welke soort rijst er gebruikt wordt, omdat een rijstkoker niet met een timer, maar met een thermostaat werkt.

Techniek

Een rijstkoker bevat een kom voor de rijst, een verwarmingselement en een thermostaat. Het verwarmingselement verhit het water. Als het water kookt zal de temperatuur in de rijstkoker 100 graden zijn. Kokend water kan immers geen hogere temperatuur bereiken. Zodra al het water is opgenomen door de rijst, loopt de temperatuur wel hoger op. De thermostaat neemt dit waar en de rijstkoker slaat over op warmhoudstand. Een rijstkoker is daarom pas klaar als al het water is opgenomen door de rijst. Hoe meer water er wordt toegevoegd, hoe langer de kooktijd zal zijn.

Slow cooker

Er worden ook wel slow cookers verkocht die ook kunnen dienen als rijskoker. Een slow cooker werkt echter vaak net wat anders dan een rijstkoker. De meeste slow cookers die ook rijst kunnen koken hebben een voorgeprogrammeerd programma hiervoor. De slow cooker zal de rijst een bepaalde tijd bij een bepaalde temperatuur koken en na de kooktijd afslaan of overgaan op warmhoudstand.

Ouderwetse rijstkoker

Vroeger werden er keramieken pannen met een stoominzet gebruikt voor het koken van rijst. Deze werden ook rijstkokers genoemd. Als men tegenwoordig over een rijstkoker praat, wordt in de meeste gevallen een elektrische rijstkoker bedoeld.

Voordelen

Het koken van rijst met een rijstkoker kent een aantal voordelen:

• Men kan tijdens het rijst koken iets anders gaan doen.
• Sommige rijstkokers met een timer kunnen ingesteld worden zodat de rijst klaar is als je 's avonds thuiskomt.
• Rijst kan niet aanbranden.
• Rijst kan niet overkoken.
• Er is geen plaats nodig op het fornuis om de rijst te koken.

Nadelen

Een rijstkoker heeft ook een aantal belangrijke nadelen:

• Een rijstkoker is niet sneller, maar meestal juist langzamer dan het koken van rijst in een pannetje. Dit komt doordat het verwarmen van het water met het verwarmingselement meestal net wat langer duurt dan het verwarmen van het water op het fornuis. De tijd die nodig is voor het opwarmen van het water is afhankelijk van het vermogen van de rijstkoker en de hoeveelheid rijst die bereid wordt.
• Een rijstkoker is niet geschikt voor bepaalde rijstgerechten zoals risotto of paella.
• Een rijstkoker gebruikt vaak meer energie dan het koken van rijst in een pan.
• Een rijstkoker neemt extra plaats in beslag.