Zelf appelazijn maken
Appelazijn is erg veelzijdig, het is goed voor de gezondheid en kan gebruikt worden om het huis te poetsen. Het is antibacterieel en daarom ook geschikt als gezichtsreiniger en mondwater. Je kunt er zelfs je haar mee spoelen en onkruid verdelgen. De beste appelazijn is gemaakt van biologische appels en is nooit verhit geweest. Het ontstaat door de fermentatie van appels. Als je biologisch geteelde appels kunt kopen, of je hebt een appelboom in de tuin staan, kun je zelf appelazijn maken. Er zijn slechts drie ingrediënten nodig: appels, water en tijd.
Bron: Wicherek, Pixabay Wat is appelazijn
Appelazijn wordt gevormd door fermentatie van appels. In fruit en ook in de lucht zitten miljoenen natuurlijke gisten en bacteriën. De suikers die in de appels aanwezig zijn worden door deze gisten en bacteriën omgezet naar alcohol, dan heb je appelcider. In een volgende stap wordt de alcohol omgezet in azijnzuur. Je kunt elke appelsoort gebruiken, maar een ideale samenstelling bestaat uit 50% zoete appels, 35% zure appels en 15% bittere appels. Het is belangrijk om biologisch geteelde appels te gebruiken want pesticiden zouden de gisten en bacteriën kunnen doden, waardoor geen fermentatie mogelijk is. Als je zelf één of meerdere appelbomen in de tuin hebt staan, kun je appelazijn maken van één soort.
Je kunt hele appels gebruiken, maar je kunt de appels ook eerst opeten of een lekkere appeltaart maken. Je gebruikt dan de appelschillen en de klokhuizen voor de appelazijn. Sommige mensen voegen wat suiker of honing toe en gebruiken gekocht gist om de fermentatie te versnellen, maar in dit recept wordt niets toegevoegd. Het proces duurt dan wel wat langer.
Waarom zelf appelazijn maken?
Of je zelf appelazijn maakt of liever een fles koopt in de supermarkt: het is je eigen keuze. Wel belangrijk om te weten is dat de meeste appelazijn in de winkel verhit en gezeefd is, waardoor veel van de goede bestanddelen vernietigd zijn. De goede bacteriën en gisten zijn gedood en de enzymen en antioxidanten zijn niet bestand tegen verhitting. Als je rauwe appelazijn wilt kopen die van biologisch geteelde appels is gemaakt, dan moet je waarschijnlijk meer betalen. Zelf je appelazijn maken is goedkoop en je weet zeker dat er geen dingen toegevoegd of weggenomen zijn. Je hebt wel wat geduld nodig, want het kan enkele maanden duren voor de appelazijn klaar is.
Benodigdheden
- Een grote glazen bokaal van 1,5-2 liter
- Een vergiet
- Een kaasdoek of keukenrol
- Appels, in grote stukken gesneden of de schillen en klokhuizen
- Water
Bereiding
- Was de appels en snij ze in grote stukken. Als je de schil en het klokhuis gebruikt, kun je die gedurende enkele dagen verzamelen in de bokaal. Zorg dat de appels ongeveer ¾ van de bokaal vullen.
- Vul de bokaal op met water. Gedurende de eerste weken zullen de stukken appel bovenaan drijven en kunnen ze in contact komen met de lucht. Om te voorkomen dat ze gaan rotten of schimmel vormen kun je een deksel dat kleiner is dan de opening van je bokaal (bijvoorbeeld het deksel van een jambokaal) omgekeerd bovenop de appels plaatsen met een gewicht erop. Zo worden de appels onder water gehouden.
- Dek af met een stukje kaasdoek of een vel keukenrol met behulp van een elastiekje. Dit om te voorkomen dat er vuil in de bokaal valt maar er toch contact met de lucht behouden wordt. Lucht is essentieel voor het fermentatieproces, dek de bokaal dus nooit volledig af met een deksel.
- Plaats het op een donkere, warme plek.
- Na 2 tot 3 weken zullen de appels naar de bodem van de bokaal gezonken zijn, dit wil zeggen dat de appelcider klaar is. Verwijder de appels en doe de vloeistof weer in de bokaal, dek weer af met een stukje kaasdoek of keukenrol met behulp van een elastiekje.
- Het duurt nog 4 tot 6 weken voor de appelazijn klaar is. Proef regelmatig en bepaal zelf hoe sterk je de azijn wil hebben.
Enkele opmerkingen
Je zult al snel bubbels zien verschijnen in de bokaal, dit is goed want de bubbels ontstaan door gassen die vrijkomen tijdens de fermentatie. Tijdens warmere maanden gaat het proces sneller en tijdens de koudere maanden duurt het iets langer, het is dus moeilijk te voorspellen hoe snel de appelazijn klaar zal zijn.
Bovenaan de bokaal zal er zich een wit laagje vormen, dat steeds dikker zal worden. Dit bevat natuurlijke gisten en bacteriën. Er is dus niets mis met je appelazijn, deze goede bacteriën en gisten zijn juist heel goed voor de gezondheid. Bewaar dit witte laagje zeker voor de volgende keer, je kunt het toevoegen als een soort starter, waardoor het fermentatieproces sneller zal gaan. Indien het laagje een andere kleur heeft, zoals blauw, groen of grijs, kan dit wijzen op schimmelvorming. Je kunt dan het beste de appels weggooien en opnieuw beginnen.
Reacties
Monique, 12-09-2020
Beste Valdevento,
Dankjewel voor het leuke recept, mijn appelazijn is bijna klaar :)
Wel een vraag: je zegt aan het eind 'bepaal zelf hoe sterk je de azijn wilt hebben'. Maar hoe kan ik het proces stoppen? Als ik de azijn in flessen doe, gaat het waarschijnlijk gewoon door, of niet? Loop ik dan niet het risico dat de flessen ontploffen…?
Dankjewel voor je hulp vast!
Groetjes,
Monique
PS Overigens lijkt het mij beter om een aardewerk bordje of schotel te gebruiken om de appels ondergedompeld te houden. Een jampotdeksel is van metaal, en dat gaat reageren met het zuur, lijkt mij. Sowieso bijt de azijn de coating van het deksel weg, niet zo gezond.
Reactie infoteur, 14-09-2020
Beste Monique,
Heel erg bedankt voor je reactie! De azijn wordt gemaakt door contact met de lucht, dus zodra je de flesjes goed afsluit, zou het proces moeten stoppen en kun je de azijn lang bewaren.
Bedankt voor de tip over het aardewerk bordje, ik had er zelf nog niet aan gedacht dat metaal niet de ideale keuze is, maar dat klopt. Ik heb ook wel eens een plastic deksel gebruikt.
José, 27-05-2017
Ik ben heel enthousiast over uw artikel en heb dus appelazijn gemaakt in wekpotten. Bovenop de appelschillen enz. heb ik een schoongemaakte jampotdeksel met daarop een schoongemaakte zware steen vanuit mijn tuin voor de verzwaring. In een andere pot weer een glazen potje met etiket in een schoongemaakte plastic kom. Beide potten heb ik afgedekt met een flink stuk keukenrolpapier en daar overheen een elastiekje. Weggezet in een nis naast de kast. Weliswaar niet echt donker maar daarom twee weken extra laten staan. En nu komt het. Toen ik de inhoud van beide potten wilde zeven met keukenrolpapier zag ik wel wat wits bovenop maar de jamdeksels waren helemaal ondergedompeld alsof ze mee deden met het hele proces. De kleur is vrij licht gebleven in verhouding tot de gekochte appelazijn. Eigenlijk vind ik dit beste wel een beetje eng want ondanks dat ik alles dus ook de steen goed heb schoongemaakt, krijg ik toch een beetje rare associatie of het wel goed is gelukt en of ik het überhaupt kan nuttigen. Ik zou graag geholpen worden met een antwoord. In elk geval bij voorbaat vriendelijk dank.
Reactie infoteur, 21-06-2017
Beste José,
In de eerste plaats proficiat dat je eraan begonnen bent! Het is vrij belangrijk dat de potten op een donkere plek worden geplaatst om het vergistingsproces goed te laten verlopen. Daarnaast moet je erop letten dat de deksels de appels goed ondergedompeld houden, maar het is niet de bedoeling dat de steen ook onder water staat. Dit dient enkel om de appels van de lucht af te schermen zodat ze geen schimmel kunnen vormen.
Als je zegt dat de kleur aan de lichte kant is, kan dat te maken hebben met het soort appels, maar ook met het feit dat je het niet lang genoeg hebt laten staan. Het is moeilijk om er een exacte tijd op te plaatsen, je moet regelmatig kijken naar je potten en als alle stukken gezonken zijn, is het tijd om te zeven.
Om te bepalen of je deze appelazijn kunt nuttigen, raad ik je aan om te ruiken. Ruikt het goedje naar azijn? Zo niet, kun je het nog wat langer laten staan (op een donkere plaats). Ruikt het wat muf en naar schimmel/gist? Dan gooi je het weg.