Sesamzaad en sesamolie

Sesamzaad en sesamolie Sesamzaad wordt over de hele wereld gebruikt in allerlei gerechten. En dat al duizenden jaren lang. Dat geldt ook voor sesamolie, die geschikt is voor vele manieren van gebruik. Wat is de geschiedenis van sesamzaad en -olie, hoe wordt het verwerkt, wat zijn de toepassingen? Welke waardevolle eigenschappen heeft sesamolie?

De plant en de geschiedenis

Sesamzaad is het zaad van een plant die in India, Indonesië Afrika en China een van nature voorkomt, genaamd Sesamum indicum. In China wordt al 5000 jaar gebruik gemaakt van sesamzaad. Dit gewas is een van de eerste die voor zowel de zaadjes als de olie die ze bevatten werd gebruikt. Deze plant houdt van een zandbodem en een hoge temperatuur. De plant is eenjarig, 0,5 tot 1 meter hoog en de bloemen zijn wit en trompetvormig. De bloemen worden later de zaaddoosjes, die zijn ongeveer 2 cm lang.

Als ze rijp zijn geworden springen deze open, waarbij de zaadjes vrijkomen. Sommige gecultiveerde variëteiten barsten niet open, waardoor ze makkelijker te oogsten zijn. De wortel van de sesamplant wordt ook geoogst voor gebruik.
De zaadjes kunnen rauw en geroosterd gebruikt worden. Geroosterd krijgen ze een nootachtige smaak. In Arabische landen worden ze vaak gebrand en dan zo gegeten. Sesam komt van het Arabische saasim of simsim. Sesamzaad wordt in warme gebieden over de hele wereld verbouwd, maar voornamelijk ingevoerd uit China, Zuid- en Midden-Amerika.

Verwerking van sesamzaad

Als het geoogst is wordt het zaad eerst gereinigd en gepeld. Dit is een proces dat gemechaniseerd wordt uitgevoerd. Eerst wordt het zaad met lucht behandeld om ongeregeldheden weggeblazen. Vervolgens wordt het gewassen.
Voor het pellen gaat het in een grote trommel. Daarna wordt het door een elektronische sorteermachine geleid die zaden met een afwijkende kleur verwijdert.

Toepassing

De zaden en de olie vinden hun toepassing in medicinaal, cosmetisch en culinair gebruik.

Culinaire toepassing

Gemalen sesamzaad wordt gebruikt om er tahin van te maken, een pasta die in de Griekse keuken en in het Midden-Oosten wordt gebruikt. Ook worden er daar veel zoete gerechten van gemaakt, zoals halva, een Turkse zoete lekkernij. Sesamzaad wordt veelvuldig gebruikt bij brood, zoete en zoute koekjes en gebak. Het wordt ook gebruikt bij allerlei vlees-, vis- en groentegerechten.

Sesamzaad bestaat voor 40 tot 60% uit olie; deze wordt koud geperst en daarna zonder verdere behandeling op de markt gebracht. Het wordt over de hele wereld gebruikt. Deze olie kan goed verhit worden en is dus geschikt om mee te bakken en braden, maar ook om koud te gebruiken in saladedressings.

Sesamolie kan goed tegen oxidatie, wat waarschijnlijk komt door de aanwezigheid van sesamine, een antioxidant. Als sesamolie wordt toegevoegd aan andere oliën waarmee gefrituurd wordt, dan verbeteren de oxidatie-eigenschappen van die andere oliën. De olie is lichtgeel van kleur en heeft een nootachtige smaak en een aromatische geur.

Sesamolie bevat veel vitamine E; een andere naam voor tocoferolen, in vet oplosbare antioxidanten.
De vetzuursamenstelling:

Palmitinezuur10%
Stearinezuur5%
Oliezuur41%
Linolzuur43%

Cosmetische toepassing

Sesamolie wordt gebruikt als huidolie, omdat het goed wordt opgenomen door de huid. Daarom wordt het vaak verwerkt in huidverzorgingsproducten en ook als massageolie gebruikt. Het is ook geschikt als voedende haarolie, en bovendien een uitstekende zonnebrandolie omdat hij de meeste ultraviolette stralen absorbeert.
De olie kan het beste op een koele en donkere plaats bewaard worden.

Medicinale toepassing

Veel aandoeningen zijn ooit met sesamzaad behandeld. Vroeger werden al magische krachten toegeschreven aan sesamzaad. Het helpt tegen haaruitval, hoofdpijn, duizelingen en nog veel meer. Sesamzaad werkt ook licht laxerend.

"Sesam open u..."

De beroemde toverformule van Ali Baba: "sesam open u" heeft waarschijnlijk te maken met de openspringende zaaddoosjes.
© 2009 - 2024 Lexia, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Sesamzaad en olie voor de bloedvatenSesamzaad en olie voor de bloedvatenSesamzaad is altijd een belangrijk voedingsmiddel voor de mens geweest. Al duizenden jaren eten de Oosterse volkeren ses…
De geneeskracht van sesamolieDe geneeskracht van sesamolieDe Latijnse naam voor sesam is Sesamum Indicum. De sesamplant behoort tot de oudste gecultiveerde planten van de moderne…
De geneeskracht van sesamzaadEr wordt geschat dat de sesamplant slechts 5000 jaar geleden voor het eerst werd gecultiveerd. Sesamplant is een plant d…
Sesamzaad: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde sesamSesamzaad: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde sesamSesam is een van de oudste planten die worden gekweekt vanwege de zaden. Sesam was een favoriete smaakmaker voor brood i…

Alles over kikkererwtenAlles over kikkererwtenKikkererwten zijn voedzame, maar zeker ook lekkere peulvruchten die in veel gerechten verwerkt kunnen worden. Vooral voo…
Mosterd, al eeuwenlang de pikante smaakmakerMosterd, al eeuwenlang de pikante smaakmakerMosterd is een pikante smaakmaker die op heel veel verschillende manieren gebruikt kan worden. Het is in onze streken al…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: PublicDomainPictures, Pixabay
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Sesam
  • Feiten over Vetten, Mary G. Enig, Ph.D., 2003
Lexia (181 artikelen)
Laatste update: 22-10-2017
Rubriek: Eten en Drinken
Subrubriek: Producten
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.