Actimel, Activia en Yakult: werkt het echt?
Actimel, Activia en Yakult timmeren al een tijdje aan de weg. In de reclame horen we steevast over een goede bacteriën zoals Lactobacillus (L.) Casei Defensis en Bifidus Actiregularis. Klinkt heel wetenschappelijk verantwoord, maar werkt het ook? De verschillende yoghurts en yoghurtdrankjes maken veel claims waarvan het toch wel twijfelachtig is of ze deze kunnen waarmaken.
Yoghurt en onze darmen
Yoghurt wordt gemaakt door goede bacteriën toe te voegen aan melk die de natuurlijke suikers omzetten in melkzuren. Over het algemeen zijn deze bacteriën familie van de Streptococcus en Lactobacillus, maar meestal worden meerdere soorten bacteriën gebruikt. Als de yoghurt na productie niet wordt verhit, zijn nog meer bacteriën aanwezig.In onze darmen bevinden zich ook veel goede bacteriën zoals Lactobacillus en Bifidobacterium. Een goede darmflora helpt ons immuunsysteem en vertering. Bij het prikkelbare darmsyndroom verstoort het minste of geringste al de balans van de vertering, wat leidt dit constipatie (verstopping) of juist diarree. Een yoghurt met extra goede bacteriën lijkt dus vooral voor mensen met dit syndroom een heel goed idee.
Probiotica
Probiotica betekent letterlijk "voor leven". Het zijn supplementen, zoals yoghurts en drinks, die een tekort aan goede bacteriën aan kunnen vullen na stress, ziekte of andere zaken die de darmflora verstoren. Een tijdelijke boost van deze bacteriën helpt met de vertering en ondersteunt de natuurlijke darmflora.Tijdelijk - dat is een belangrijk woord. Als de ziekte of stress zich voortzet dan helpt het supplement maar voor korte tijd. Om die reden adviseren de reclames dagelijks gebruik.
Dus ik moet probiotica nemen?
Een aantal zaken zijn van belang als antwoord op deze vraag.1. Is je darmflora of stoelgang verstoord?
Als je geen problemen hebt, waarom zou je dan elke dag een supplement nemen? Het is nooit weg om een lekkere, gezonde yoghurt of drink te eten/drinken, maar dat hoeft dan niet dagelijks en dat kan ook een gewone yoghurt of drink zijn zonder toegevoegde bacteriën.
2. Krijg ik voldoende bacteriën binnen met mijn dagelijks voedsel?
Van nature zitten er probiotica in bijvoorbeeld haver, tarwe, artisjokken en lof. Vezelrijke producten en zuivel bevorderen de stoelgang. In gewone yoghurt of drinks zitten dezelfde bacteriën als in de speciale producten, maar dan veel minder.
3. Werkt het wel voor mij?
Je kunt allicht eens een nieuw product proberen, maar besef dat de yoghurt en drinks slechts een soort bacterie bevatten terwijl er miljoenen soorten in je darmen zitten. Het toevoegen van die ene soort hoeft dus geen effect te hebben voor jou. En gewone yoghurt is ook al heel gezond.
What's in a name?
Shakespeare's Julia vroeg het zich al af en wij toch ook wel. Wat betekenen die bacterienamen nou?Als we er met een simpele blik naar kijken, dan klinken ze erg goed:
- Lactobacillus Casei Defensis: iets met defensie. Het verdedigt ons lichaam tegen indringers en verhoogt de weerstand.
- Lactobacillus Casei Imunitass: iets met immuun. Het maakt ons immuun voor ziekten.
- Bifidus Regularis: iets met regelen. Het regelt de stoelgang.
- Bifidus Actiregularis: iets met actief regelen. Het onderneemt actie voor een goede stoelgang.
- Bifidus Digestivum: iets met digestie. Het helpt de vertering.
- Bifidobacterium Lactis: iets met een bacterie en met melk. Het is een melkbacterie.
Het is een goedgeteste marketingstrategie om het publiek onder de indruk te brengen met (half-)wetenschappelijke termen. Voor het overgrote deel zijn deze termen namelijk gewoon bedacht om bovenstaande ideeën op te wekken. In werkelijkheid komen al deze bacteriën van eenzelfde stam: de darmbacterie Bifidobacterium animalis. Behalve in mensen vinden we deze bacterie in de meeste zoogdieren.
"Wetenschappelijk"
De toevoegingen "defensis", "regularis", "actiregularis", "lactis" eindigen allevier met "is" wat het idee van wetenschap oproept, maar dat natuurlijk niet automatisch betekent. Hetzelfde geldt voor "um" in "digestivum". Ook "tass" in "imunitass" geeft het een wetenschappelijke toon. De termen suggereren verder een actieve rol in het verdedigen dan wel reguleren van de gezondheid. Suggereren, want het zijn bedachte woorden.Dezelfde bacterie, een andere naam
Zoals gezegd verwijzen al deze bacteriën naar eenzelfde soort. Waarom heten ze dan soms anders? Marketing!In Canada spreekt men over Bifidobacterium Lactis, in Nederland en Engeland over Bifidus Actiregularis, in Amerika over Bifidus Regularis en in Duitsland en Oostenrijk wordt aan Bifidus Digestivum "Essensis" toegevoegd om het te doen voorkomen dat het een essentiele bacterie is. De naam Bifidus Actiregularis in Engeland is betrekkelijk nieuw, want voorheen werd de bacterie Bifidus Digestivum genoemd. Een perfect voorbeeld wat aantoont dat we hier niet te maken met wetenschappelijk gefundeerde namen, maar een verkooptechniek. Immers, als het een wetenschappelijke naam was, hadden de onderzoekers die het ontdekt of gekweekt hadden er een naam aan mogen geven. Die naam was dan over de hele wereld hetzelfde geweest.
Bron: HealthGauge, Flickr (CC BY-2.0)Actimel
Actimel is een yoghurtdrank van Danone met de L. Casei Defensis bacterie ook wel L. Casei Imunitass genoemd. Volgens de reclame helpt Actimel in je buik, waar 70% van je weerstand wordt bepaald. Is dat zo?Op de website van Actimel worden een aantal claims gemaakt:
- Voor een goede weerstand moet je gevarieerd eten, voldoende bewegen, ontspannen en genoeg vocht binnen krijgen.
- Lactobacillus caseï Defensis is exclusief in Actimel aanwezig. De bacterie is door wetenschappers van Danone uit melk geïsoleerd.
- Dagelijks Actimel drinken verhoogt de weerstand. Dit is bewezen in dertig wetenschappelijke studies.
- Actimel stimuleert de darmen door (1) bij te dragen aan evenwichtige darmflora, (2) de aanmaak van darmslijmvlies te stimuleren en (3) specifieke immuuncellen in de darmwand te stimuleren.
- Lactobacillus caseï Defensis overleeft het maagzuur en is actief in de darmen.
De eerste claim lijkt een algemene regel waar we allemaal wel logica in kunnen zien. De tweede claim is minder geloofwaardig, want zoals we hierboven hebben gezien, zijn deze goede bacteriën helemaal niet zo uniek. En als de Danone-wetenschappers de bacterie "ontdekt" hebben, waarom is de naam dan anders op andere plekken in de wereld?
De derde claim stelt dat er 30 studies zijn waaruit blijkt dat Actimel helpt. Samenvattingen van deze studies zijn niet beschikbaar, dus we weten niet hoeveel het dan helpt, of het bij iedereen helpt, wie de proefpersonen waren, etc. De vierde en vijfde claim klinken als resultaten uit deze onderzoeken, maar daar zien we dus geen bewijs van.
Bron: Danonenordics, Flickr (CC BY-2.0)Activia
Activia van Danone is de merknaam voor een reeks yoghurtproducten en enkele yoghurtdrinks met de Bifidus Actiregularis of Bifidus Essensis bacterie. De website maakt vergelijkbare claims als de Actimel-site. Belangrijkste afwijking is de volgende quote:"Activia heeft succesvol de Nederlandse ‘Gedragscode wetenschappelijke onderbouwing Gezondheidseffecten ten behoeve van Gezondheidsclaims voor eet- en drinkwaren’, doorlopen. Concreet wil dit zeggen dat een panel onafhankelijke deskundigen zich positief over het wetenschappelijke dossier van Activia heeft uitgesproken. Deze gedragscode is mede onderschreven door het Voedingscentrum." (website Actimel: http://www.verstandvanweerstand.nl)
Dit klinkt erg goed, maar het probleem is als volgt: het onafhankelijke panel spreekt zich uit over de wetenschappelijke onderbouwing van een claim zoals gevonden door de producent. Dit betekent dat er geen nieuwe tests worden gedaan, maar dat bestaande onderzoeken worden geëvalueerd. Het feit dat onderzoekers van de producent een positief effect vonden en dit goed onderbouwden, wil niet zeggen dat een 100% onafhankelijk onderzoek geen andere bevindingen kan doen. Bovendien weten we nog steeds niets over de geteste proefpersonen en waarom het product bij hen werkte.
Rechtszaak tegen Danone
In januari 2008 diende Coughlin, Stoia, Geller, Rudman & Robbins een "class action suit" in tegen Danone (Dannon in Amerika). De claims van Danone over een wetenschappelijke bewezen verbeterde stoelgang en darmflora worden niet ondersteund. Er is zelfs onderzoek van Danone zelf wat geen bewijs vond voor een positieve werking van de Danone-producten. De voorzitter van de Danone-groep gaf het toe: de lancering en marketing van het product hebben tot succes geleid en niet zozeer de werking. De groep juristen wil een claim indienen namens gedupeerde consumenten die dure yoghurt kochten die uiteindelijk niet bleek te doen wat het beloofde.Yakult
Yakult is een drank van het Japanse bedrijf Yakult met de bacterie Lactobacillus casei Shirota. Deze bacterie is vernoemd naar haar ontdekker en oprichter van Yakult Dr. Minoru Shirota. In 1930 isoleerde Dr. Shirota lactobacillen te kweken die sterk genoeg waren om het maagzuur te weerstaan en in voldoende aantallen te produceren voor een voldoende effect. De drank Yakult is al in 1935 ontwikkeld om patiënten op een makkelijke manier de bacterie toe te dienen.In tegenstelling tot Actimel en Activia maakt Yakult niet zoveel losjes gefundeerde claims. Yakult voldoet aan de "Gedragscode voor wetenschappelijke onderbouwing", maar zoals hierboven beschreven, hoeft dat niet per se te betekenen dat de claim waar is. Het positieve aan Yakult is dat de website veel meer informatie biedt over het product. De bacteriestam is benoemd door een wetenschapper en verandert niet met de marketingwensen in andere landen. Verder voert Yakult in Japan het FOSHU (Food for Specified Health Uses) keurmerk. Het keurmerk wordt alleen toegekend aan voedingsmiddelen die bewezen effectief zijn, veilig en van hoge kwaliteit. In tegenstelling tot de Nederlandse Gedragscode gaat aan de toekenning van dit keurmerk wel onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek vooraf.
Conclusie
Activia, Actimel en Yakult zijn vergelijkbare producten op de zuivelmarkt; ze claimen allen de weerstand en darmflora te verbeteren. Alleen Yakult biedt voldoende onderbouwing om die claim te geloven, want Activia en Actimel bieden minder informatie op hun websites en spelen met de "wetenschappelijke" naam van hun product. De vraag of de producten werken is moeilijk te beantwoorden, omdat het zo sterk afhangt van de persoonlijke situatie en leefpatroon maar Yakult lijkt het sterkst te staan in haar claims.Lees verder
Gerelateerde artikelen
Probiotica in voedingsmiddelen, nodig of niet?Probiotica zijn bacteriën waarvan wordt beweerd dat ze de gezondheid ten goede komen. Bekend zijn de producten met probi…
Met goede bacteriën in balansJe ziet steeds meer reclame op de televisie over goede bacteriën in je darmen. Denk maar eens aan Yakult, Activia of Act…Bronnen en referenties
- http://www.bifidusactiregularis.com/
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Lactobacillus_casei
- http://www.verstandvanweerstand.nl
- http://en.wikipedia.org/wiki/Bifidobacterium_animalis
- http://www.evmi.nl/nieuws/voeding-gezondheid/2755/gezondheidsclaim-yakult-goedgekeurd.html
- http://www.voedingscentrum.nl/Voedingscentrum/Nieuws/2004/Gezondheidsclaim+Activia+van+Danone+erkend.htm
- http://www.hln.be/hln/nl/39/home/article/detail/170461/2008/03/1/Ontdek-de-waarheid-over-Yakult-en-Co.dhtml
- http://www.yakult.nl
- http://www.csgrr.com/csgrr-cgi-bin/mil?case=dannon
- Afbeelding bron 1: HealthGauge, Flickr (CC BY-2.0)
- Afbeelding bron 2: Danonenordics, Flickr (CC BY-2.0)
Reacties
J. C. Klijnstra-Hogeling, 13-11-2015
Mijn man heeft een lactose intolerantie. Hij gebruikt 1 flesje yakult per dag. Is het wel verstandig om yakult te gebruiken? Graag uw reactie.
Met vriendelijke groet,
Coby Klijnstra
Reactie infoteur, 13-11-2015
Beste Coby,
Alleen een arts kan hier antwoord op geven.
Jantrao
P. J. Pieters, 20-10-2015
Na gebruik van Yakult gedurende 12 dagen heb ik als bijwerking over heel mijn lichaam pukkels met veel jeuk. Kan dit het gevolg zijn van de Yakult?
graag uw reactie.
Reactie infoteur, 26-10-2015
Alleen een arts kan hier antwoord op geven.
Benoy, 09-03-2014
Ik vraag me af of actimel ook geschikt is voor (kleine) kinderen en zo ja vanaf welke leeftijd? Bovendien hoe dikwijls dient Danone actimel dan te worden toegediend om werkelijk het beste succes te hebben?
Dank u voor een antwoord
inina
Reactie infoteur, 10-03-2014
Hallo,
Dit zijn vragen voor de huisarts!
Jantrao
Adrichem, 01-12-2013
Een vriend met een trage stoelgang heeft veel baat bij actimel naturel; ik ben arzelend tegenover het gebruik van actimel omdat ik suikerpatient ben zonder medicijnen; ik gebruik meerdere malen per dag eten met weinig suiker; is het daarenboven dagelijks nuttigen van een flesje actimel verantwoord? bij voorbaat dank voor uw antwoord
Reactie infoteur, 03-12-2013
Hallo,
Dit kunt u het beste bespreken met uw arts.
Jantrao
Jos, 11-09-2013
Yakult helpt niet! Ik heb last gehad van buikpijn, slechte adem, dunne ontlasting etc. sinds ik gestop ben met het drinken van Yakult, wit brood ben gaan eten ipv bruin brood, normaal cola gebruik. zijn de klachten verholpen…
zeg het maar… :)
Reactie infoteur, 12-09-2013
Ieder mens is anders!
Joke, 16-03-2013
Mij kleinzoon van 4 jaar vind yakult lekker, mijn vraag is kan iedereen van welke leeftijd ook dit gewoon drinken?
Reactie infoteur, 17-03-2013
Beste Joke,
Die vraag kun je beter aan je huisarts stellen.
Jantrao
Petra Eshuis, 10-02-2013
Mijn vraag is of yakult, ook bij light, minder zoet gemaakt kan worden?
Reactie infoteur, 12-02-2013
Petra,
Ik ben niet de producent van Yakult! Ik zou zeggen dat aanlengen met water moet helpen.
Jantrao
Johanna, 23-09-2012
Is het mogelijk dat je een allergische reactie kan hebben van yakult? Ik heb bijna een jaar lang geniest en gehoest, van alles laten staan zelf mijn medicijnen niets hielp.alleen op vakantie had ik geen last.Toen dacht ik dan neem ik nooit geen yakult dus probeer dat thuis ook eens. Ik ben er nu al drie maanden van af en heb geen hoest en niezen meer.
Reactie infoteur, 23-09-2012
Johanna,
Ieder mens is anders dus reageert anders op voedingsmiddelen. Of het een echte allergische reactie was, kan alleen een dokter beoordelen. Het is wel vreemd dat je een jaar lang dezelfde symptomen had, want het kenmerk van een allergische reactie is dat deze erger wordt bij meer blootstelling aan het allergeen.
Jantrao
M. W. Brantjes, 31-07-2012
Vraag: mijn vrouw en ik zijn trouwe gebruikers van yakult.
bij onze laatste aankoop bevonden zich er twee flesjes in de verpakking waarvan de inhoud dik was en zuur rook.(wij hebben ze veiligheidshalve weggegooid)
hoe kan dit en is dit gevaarlijk?
M.V.G.
mwb.
Reactie infoteur, 01-08-2012
Waarschijnlijk waren ze niet goed dicht. Ik zou contact opnemen met Yakult.
Jantrao
Jan, 12-06-2012
Vraag: Om de houdbaarheid van deze producten te waarborgen zullen ze tijdens de productie verhit worden… dit dood dus alle bacterien (dus ook de aangeprezen "goede bacterien" is de reclame voor deze producten dan niet misleidend?
Reactie infoteur, 13-06-2012
Beste Jan,
Je verwart pasteuriseren en steriliseren. Bij steriliseren verhit je het product zodanig dat alle bacteriën dood gaan, maar pasteuriseren is verhitting tot 72-80C. Dit doodt niet alle bacteriën, maar pasteuriseren brengt het aantal aanwezige bacteriën wel omlaag. Bedenk echter ook dat yoghurt geen melk is. Als de melk is gepasteuriseerd, moet het (om er yoghurt van te maken) een aantal uren op een constante temperatuur van 30-45C blijven. Het zijn de nog aanwezige melkzuurbacteriën die de melk in yoghurt veranderen door zich te vermenigvuldigen. Als er op dat moment ook probiotische bacteriën worden toegevoegd, zullen deze zich ook gaan vermenigvuldigen en daarmee kan het dus wel kloppen dat er in het uiteindelijke yoghurtproduct heel veel goede bacteriën zitten.
Groeten,
Jantrao
S. van Keulen, 31-08-2011
Gebruik van activea en yakult binnen 12 uur kan dat zonder problemen? mvg.
Reactie infoteur, 31-08-2011
Dat hangt volledig af van de persoonlijke situatie, maar zou in principe geen kwaad kunnen. Ontstaan er problemen, stop dan direct en raadpleeg een arts.
Jantrao
Dr Mc de Jong, 19-08-2010
Als wetenschapper, gespecialiseerd in de immunologie, ben ik het van harte eens met de strekking van dit artikel. Multinationals zijn bijzonder gehaaid in het wetenschappelijk onderbouwen van hun claims. De bijeen geraapte, afzonderlijke wetenschappelijke feiten kloppen meestal wel. Het probleem schuilt echter in het met elkaar verbinden van die feiten. Een recent voorbeeld is de Nutrilon Peuter Groeimelk, verrijkt met IMMUNOFORTIS, een gepatenteerde mix van prebiotische vezels. Wie de moeite neemt hun wetenschappelijke artikelen kritisch te lezen, zal al snel tot de konklusie komen dat ze een bewijs uit het ongerijmde leveren voor hun gezondheidclaims. Helaas kan dit in Nederland meestal straffeloos als je het handig aanpakt, zoals de Nutricia Club.
Reactie infoteur, 19-08-2010
Bedankt voor uw reactie. Ik ben blij te horen dat ook een specialist wantrouwend staat tegenover de claims over probiotica van deze bedrijven.
Voor het schrijven van dit artikel heb ik redelijk eenvoudige research gedaan (alleen met de websites van de bedrijven). In principe kan ieder weldenkend persoon dit herhalen. Ik kan me voorstellen dat op publieke websites de zaak wordt versimpeld, maar als ook de wetenschappelijke artikelen te wensen over laten (zoals ik al vermoedde) wordt het hoog tijd dat de overheid dit soort claims in het luchtledige aanpakt.
Jantrao
Eke, 08-04-2010
Is er ook iets bekend van (overheids) maatregelen tegen al die 'nepnamen'. Want het lijkt mij nogal volksverlakkerij en in een tijd waarin alles steeds doorzichtiger moet zijn voor de consument, zou het toch beter zijn als dit soort namen niet gebruikt mocht worden?
Reactie infoteur, 09-04-2010
Hallo Eke,
Zoals in het artikel genoemd, is er in Amerika een "class action suit" geopend tegen Danone voor misleiding, o.a. door het gebruik van zogenaamd wetenschappelijke namen. Er is mij niets bekend over dergelijke actie in Nederland vanuit overheid, Consumentenbond of individuen. Het lijkt mij dat voor dit soort dingen we juist de EU hebben: om centraal, Europa-wijd dit soort praktijken aan te pakken. Schrijf een brief aan een EU parlementarier en wie weet komt er wat van.
Groetjes,
Jantrao
Kees, 17-03-2010
Als diabeet vraag ik mij af of uw artikel ook zonder suiker te leveren is?
Reactie infoteur, 18-03-2010
Hallo Kees,
Ik begrijp de vraag niet helemaal. Zijn de producten ook leverbaar zonder suiker? Vraag daarvoor aub de fabrikant.
Jantrao
Evert van Ketwich, 21-05-2009
Wij wonen in Zuid Afrika (Westkaap). Gaarne zou ik willen weten of yakult ook hier en zo ja waar te krijgen is. Hier in de winkels ligt alleen Danone (groene bakjes) en dan ook nog met suiker. Ik zie uit naar Uw antwoord.
Met vriendelijke groet, Evert van Ketwich
Reactie infoteur, 23-05-2009
Hallo Evert,
Ik heb even gezocht op internet, maar kan niets vinden over Yakult in Zuid-Afrika. Misschien is het mogelijk om het te bestellen en dan op laten sturen?
Jantrao
Sandravogel, 05-03-2009
Vanwege verstoppingen en darmklachten was ik 14 dagen geleden begonnen met Yakult op aanraden van de huisarts. Nou had ik dat nou maar nooit gedaan! Ik kreeg een behoorlijk zware allergische reactie, zat van voetzolen tot aan mijn hoofdhuid onder de bulten en werd gek van de jeuk. Na het krijgen van medicijnen en zalf is het gelukkig weer opgelost. En Yakult was het enige nieuwe in mijn voedingspatroon. Is hier over wat bekend? Er staat nl. niets op de verpakking dat je allergische reactie van kan krijgen. En kan het dan zo zijn dat ik voor meer dingen allergisch ben, want heb al jaren last van darmklachten, hoofdpijn, vermoeidheid. Graag reactie van deze of gene.
Reactie infoteur, 06-03-2009
Hallo Sandra,
Allergien zijn persoonlijk en op verpakkingen staan alleen standaardwaarschuwingen over de meest voorkomende allergien, bijv. pinda's, noten, gluten of melk. Misschien kan een allergietest uitwijzen waar je precies allergisch voor bent uit Yakult. Dit kan dan inderdaad de veroorzaker zijn van andere problemen, maar alleen een arts kan hierover uitsluitsel geven. Mijn advies: laat je testen.
Jantrao
Bijl, 01-11-2008
Vraagje, wat is beter om dagelijks te gebruiken? Actimel, Activia of Yakult? Want de een zegt dit en de ander zegt dat…
Reactie infoteur, 02-11-2008
Hallo Bijl,
Tja, dat is de hamvraag. Het is natuurlijk een persoonlijke keuze, want ieder lichaam is anders.
In mijn onderzoek voor dit artikel is een ding me erg duidelijk geworden: Actimel en Activia beweren wetenschappelijk te zijn, maar geen enkel kritisch persoon zal dat accepteren met de informatie die ze nu geven. De naam van hun bacterie verandert per land met de marketingwensen en ik zie geen wetenschappelijke ondersteuning van hun claims dat het werkt. Yakult heeft een betere reputatie op dit gebied zowel qua bacterienaam als op wetenschappelijke ondersteuning.
Wat voor jou werkt, werkt niet voor een ander. Verder heb je vooral veel verschillende bacteriën nodig en zal een potje yoghurt of flesje yoghurtdrank nooit het wondermiddel zijn. Gevarieerd eten en drinken is nog altijd het beste advies.
Jantrao
Laatste update: 29-05-2015
Rubriek: Eten en Drinken
Subrubriek: Producten
Bronnen en referenties: 11