Bewust vlees eten met het Beter Leven-keurmerk

Mensen zijn vleeseters. In 2016 is geconstateerd dat 95% van alle Nederlanders dagelijks of meerdere keren per week vlees eet. Het produceren hiervan betreft dan ook een massaproductie. Vanwege onze empathie voor andere levende wezens vinden veel mensen het echter wel belangrijk dat de consumptiedieren waarvan dat stukje vlees afkomstig is een enigszins goed leven hebben gehad. Door campagnes van Wakker Dier en de bestede aandacht van de Dierenbescherming aan deze producten kunnen mensen dan ook steeds makkelijker voor diervriendelijke producten kiezen tijdens het boodschappen doen. Het Beter Leven-keurmerk informeert de consument zodanig over hoe ons eten werd behandeld voordat het op ons bord ligt.

Beter Leven-keurmerk

Het Beter Leven-keurmerk is een initiatief van de Dierenbescherming voor het welzijn van consumptiedieren in de vee-industrie. De veehouderijen dienen te voldoen aan een basispakket aan welzijnsnormen voor de dieren om een ster te krijgen. Deze zijn voor ieder diersoort anders en op hun welzijn aangepast. Er zijn in totaal drie sterren die elk een stap hoger in levenskwaliteit bieden. De dieren waar het om gaat zijn als volgt:

• Legkippen
• Vleeskuikens
• Vleesvarkens
• Vleesrunderen
• Vleeskalveren

Beter Leven-sterren

Wat betekent nou in het kort het verschil in de Beter Leven-sterren die je op vlees en eieren in de supermarkt ziet ligge? Door inzicht te krijgen in de levenskwaliteit verschillen van deze dieren kun je bewuster een keuze maken qua aankoop. Hier is geld natuurlijk ook een belangrijke factor in. Een beter leven voor de dieren betekent automatisch een duurder product. Veel mensen vinden echter het idee van al het dierenleed in deze industrie niet prettig en zijn bereid wat meer uit te geven of wat vaker een dag vegetarisch te eten om dit tegen te gaan. Door een korte samenvatting van de leefomstandigheden bij elke ster te geven kun je op basis daarvan een keuze maken waar je je goed bij voelt. Biologische producten krijgen automatisch het Beter Leven-keurmerk met 3 sterren.

Legkippen

1 ster

De basis: er worden negen hennen per m2 gehouden die een overdekte uitloop en afleidingsmateriaal hebben.

2 sterren

De basis plus een vrije uitloop naar buiten is hier een tweede ster waard.

3 sterren / biologisch

De basis plus een vrije uitloop, meer ruimte (6,7 hennen per m2) en een verbod op snavelkappen is drie sterren waard.

De gangbare scharreleieren zonder sterren van het Beter Leven-keurmerk houden ook 9 hennen per m2 maar hebben geen uitloop of afleidingsmateriaal aanwezig.

Vleeskuikens

1 ster

De basis: er leven twaalf kuikens per m2 die afleidingsmateriaal en daglicht hebben. Er is een overdekte uitloop. De dodingsmethode is via gasbedwelming.

2 sterren

De basis plus een vrije uitloop (1 kip p/1 m2) i.p.v. een overdekte.

3 sterren / biologisch

De basis plus een grotere vrije uitloop (1 kip p/4 m2) i.p.v. een overdekte en meer ruimte (10 kuikens per m2) is hier drie sterren waard.

Vleeskuikens zonder een ster worden gemiddeld met 18 kuikens per m2 gehouden en hebben geen enkele uitloop of afleidingsmateriaal. Daglicht is niet verplicht en hier is sprake van de plofkip. De dodingsmethode betreft een elektrisch waterbad of gasbedwelming. De aanbevolen gasbedwelming als dodingsmethode is vanaf 2018 verplicht maar is anno 2016 bij sommige twee- en drie sterren-slachterijen nog niet mogelijk.

Vleesvarkens

1 ster

De basis: 1 varken per 1,0 m2. De big mag +/- 25 dagen bij de moeder blijven en als afleiding is er een blok hout, touw of koker met stro. Castreren is verboden. Transport van de varkens mag maximaal 8 uur duren.

2 sterren

De basis plus meer ruimte (1 varken per 1,2 m2). De big mag 10 dagen langer bij de moeder blijven en er is een overdekte uitloop. Hoewel castreren hier niet verboden is is de staart couperen wel verboden. Transport mag maximaal 6 uur duren.

3 sterren / biologisch

De basis plus meer ruimte (1 varken per 1,3 m2). De big mag 17 dagen langer bij de moeder blijven en naast een overdekte uitloop is er voor drachtige zeugen tevens een weidegang. Transport mag maximaal 6 uur duren.

Vleesvarkens zonder ster op de verpakking hebben minder ruimte (1 varken per 0,8 m2), afleidingsmateriaal is een ketting en zowel castreren als staart couperen is hier toegestaan. Voor transport van de varkens is geen tijdslimiet.

Vleesrunderen

1 ster

De basis: staloppervlakte per rund is 5,4 m2, het kalf moet minimaal 3 maanden bij de moeder blijven, er is een zachte ligplaats, daglicht is verplicht, toegang tot een weidegang voor de runderen is 5 maanden per jaar voor 8 uur per dag, castreren en onthoornen mag alleen verdoofd en met pijnbestrijding erna. De transportduur mag maximaal 12 uur lang duren.

2 sterren

De basis plus meer ruimte (staloppervlakte per rund is 6,6 m2), weidegang 6 maanden/12 uur per dag, de transportduur is korter (max. 10 uur).

3 sterren / biologisch

De basis plus meer ruimte (staloppervlakte per rund is 8,5 m2), weidegang 7 maanden/12 uur per dag, de transportduur is korter (max. 10 uur).

Voor vleesrunderen zonder sterren is er geen eis aan een minimale staloppervlakte. Er is geen zachte ligplaats maar een volledig rooster, daglicht is niet verplicht, het hebben van een weidegang is geen eis, er is geen minimale tijd dat een kalf bij de moeder mag blijven, castreren en onthoornen mag onverdoofd en er is geen tijdslimiet op transportduur.

Vleeskalveren

1 ster

De basis: per kalf 1,8 m2 staloppervlakte. Ze krijgen kalvermelk en vanaf 14 dagen 200 gr. en vanaf 15 weken 500 gr. ruwvoer. Het bloedijzergehalte is voldoende (geen bloedarmoede) en transportduur is maximaal 8 uur.

2 sterren

De basis plus meer ruimte (2 m2 per kalf), er is een zachte ligplaats, er is een vrije uitloop naar buiten (verhard), ze krijgen kalvermelk en gaan na 14 weken volledig over op ruwvoer. Het bloedijzergehalte is ruim voldoende.

3 sterren / biologisch

De basis plus meer ruimte (2,5 m2 per kalf) en na 14 weken is dat 4 m2 per kalf. Er is een zachte ligplaats van stro, er is een weiland, ze krijgen kalvermelk en gaan na 14 weken volledig over op ruwvoer. Het bloedijzergehalte is ruim voldoende.

De vleeskalveren zonder sterren hebben 1,8 m2 staloppervlakte per kalf, geen zachte ligplaats, geen uitloop naar buiten, krijgen de helft minder ruwvoer dan bij een ster, hebben bloedarmoede en er is geen limiet voor transportduur.

Prijsverschil

Producten met een ster zijn zo’n 5 tot 15% duurder, twee sterren tot 25% en bij drie sterren kan de prijs bij varkensvlees tot 40% en bij kip tot wel 200% oplopen. Biologische kippen die dus drie sterren op de verpakking hebben zijn veelal een stuk duurder dan de gangbare kipproducten. Dit komt omdat deze kippen van een langzamer groeiend ras zijn die bijna tweemaal zo lang leven dan de gangbare plofkippen. De zorg en het voer is dan dus ook twee keer zoveel wat de prijs doet stijgen.

Hoeveel iemand wil betalen voor een beter geweten of gevoel is per persoon verschillend. Ook is het niet voor iedereen mogelijk om de hogere prijzen van vlees met een keurmerk te kunnen betalen ook al zouden ze willen. Maar ook kleine veranderingen helpen bij het creëren van een meer diervriendelijke industrie. Koop bijvoorbeeld voortaan bewust een doos eieren met het Beter Leven-keurmerk of eet eens een dagje vegetarisch.

Lees verder

• De Schijf van Vijf 2016, de veranderingen in voedingsadvies
• Wat betekent het als eten 'biologisch' is?