Specerij: Kruidnagel

Kruidnagels zijn een veel gebruikt specerij in allerlei verschillende keukens. Doordat de boom waarvan de kruidnagel afkomstig is oorspronkelijk alleen op de Molukken te vinden was, heeft Nederland een belangrijke rol gespeeld in de handel van de kruidnagel.

De boom en bloemknop

Kruidnagel is de bloemknop van een tropische boom, Syzygium aromaticum uit de Myrtaceae familie. De boom was waarschijnlijk oorspronkelijk alleen op de Molukken te vinden.

Geschiedenis

Al in 200 v.Chr. werden kruidnagels van Java naar China verscheept, daar werden ze tijdens audiënties met de keizer in de mond gehouden om de adem te parfumeren. Ook in het Midden-Oosten en Europa waren kruidnagels al voor Christus bekend. In de middeleeuwen was de handel vooral in handen van de Arabieren, en werden kruidnagels vooral gebruikt om dingen langer te kunnen bewaren en als versiering. In de vijftiende eeuw namen de Portugezen de handel over. Zij sloten een contract met een plaatselijke sultan. Vervolgens namen de Nederlanders de handel over. In het begin van de zeventiende eeuw zorgden zij ervoor dat de bomen enkel nog op een paar eilanden te vinden waren. Zo garandeerden ze schaarsheid en hoge prijzen. In 1770 smokkelden de Fransen kruidnagels naar Mauritius en vervolgens naar Zuid-Amerikan, Zanzibar en West-Indië, zo verbraken ze het Nederlandse monopolie.

Hedendaagse productie

Tegenwoordig is het eiland Pemba en Zanzibar, beide deel uitmakend van Tanzania, de belangrijkste producenten van kruidnagels. Ook Madagascar en Indonesië zijn belangrijke producenten.

Gebruik van Kruidnagels

Kruidnagels kunnen zowel in poedervorm als in hun geheel aan recepten worden toegevoegd, ze hebben een sterke smaak, dus een kleine hoeveelheid is voldoende. Zowel in Europa als in Azië wordt kruidnagel veel gebruikt. In Indonesië zijn er speciale kruidnagelsigaretten, 'kretek'. Vreemd genoeg worden kruidnagels in de Indonesische keuken eigenlijk vrij weinig gebruikt. In India, de Arabische wereld en China worden kruidnagels vooral in vleesgerechten gebruikt, ook aan rijst worden vaak een paar kruidnagels toegevoegd. In Europa worden kruidnagels vooral in gebak en zoete gerechten gebruikt.

Worcester sauce

De beroemde Engelse Worcester saus bevat ook kruidnagels. De ingrediënten in de saus variëren, er is geen vaststaand recept, maar kruidnagels maken er altijd deel van uit.

Andere toepassingen van kruidnagel

In China en Japan wordt kruidnagel veel gebruikt in wierook. Olie van kruidnagels wordt veel gebruikt tegen tandpijn.