Kweekvlees: uitleg, voordelen en nadelen van dit 'nepvlees'

Verschillende universiteiten in Nederland zijn al enkele jaren bezig met het ontwikkelen van kweekvlees. Kweekvlees wordt geproduceerd in laboratoria. Met dit nieuwe soort 'vlees' wordt geprobeerd het échte dierlijk vlees na te bootsen om uiteindelijk voor consumenten beschikbaar te zijn en daarmee een deel van de vleesproductie (bio-industrie) te vervangen.

De ontwikkeling van kweekvlees

Er is nog geen enkel product van kweekvlees op de markt te vinden. De ontwikkeling ervan is echter al een flink aantal jaren aan de gang. Al in 1999 kreeg de Nederlandse onderzoeker Willem van Eelen patent voor de productie van vlees uit stamcellen van dieren. Aan de productie van kweekvlees is inmiddels gewerkt bij de universiteit van Maastricht, Utrecht en Eindhoven aan gewerkt. Nederland was koploper op het gebied, mede doordat de ontwikkeling werd gefinancieerd door de Nederlandse overheid. Na het stoppen van de financieren kon bij de universiteit van Maastricht de productie worden doorgezet met behulp van een anonieme investeerder. Hierdoor hebben zij in 2013 de eerste hamburger van kweekvlees kunnen presenteren. Deze eerste hamburger kostte zo'n 250.000 euro. Wanneer er over een rendabele productie van kweekvlees wordt gesproken wordt geschat dat daarvoor 50 tot 100 miljoen euro nodig is (Volkskrant, 2011).

Werkwijze

Kweekvlees is 'vlees' dat in een laboratorium wordt gekweekt. Het wordt gemaakt door het nemen van stamcellen uit een dier. De stamcellen worden vervolgens 'gekweekt' tot een spierweefsel. Met het 'kweken' worden de stamcellen in een kweekvloeistof van suikers, aminozuren en vetten gelegd waarin ze zich vermenigvuldigen en spiervezels vormen, zoals dat ook in een dier gebeurt. Dit weefsel kan uiteindelijk worden gegeten.

Kweekvlees als oplossing voor het wereldvoedselprobleem

Binnen enkele tientallen jaren zal de bevolkingsomvang op aarde toenemen van zo'n 7 miljard naar 9 miljard mensen. Dit zal uiteindelijk ervoor zorgen dat er twee keer zoveel vlees nodig is als nu het geval is. Dit komt omdat landen als China en India steeds rijker worden, daarom zal daar de vraag naar vlees stijgen. Alle veehouders zouden deze vraag naar vlees nooit kunnen vervullen. Er is ook veel te weinig ruimte (vruchtbare, behandelbare grond) voor op aarde om de benodigde dieren op te houden.

Kweekvlees voor de vermindering van broeikasgassen

De vleesproductie, zoals hij nu is, zorgt voor zo'n 18% van de totale uitstoot van broeikasgassen. Dit zal minder worden wanneer de kweekvleesproductie een aandeel krijgt. De productie van kweekvlees zorgt namelijk voor een verminderde uitstoot van broeikasgassen. Daarnaast zal er minder ruimte nodig zijn om vlees te produceren (je bespaart een hoop grondgebied!) en de hoeveelheid energie die nodig is voor kweekvleesproductie is lager dan van de normale vleesproductie. Volgens het blad De Morgen (2016) blijkt uit onderzoek dat kweekvlees de uitstoot van broeikasgassen met 90% zal verminderen, omdat er veel minder graan, 98% minder land, 90% minder water en zo'n 50% minder energieconsumptie nodig is dan in de traditionele landbouw.

Kweekvlees als sterke vleesvervanger voor vegetariërs

Naast dat kweekvlees het voedselprobleem op aarde zal verminderen, zullen veel vegetariërs dit product ook wel zien zitten. Voor het kweken van vlees zullen geen dieren (of minder dieren) doodgaan voor de productie van vlees. Er zijn namelijk slechts een aantal stamcellen nodig van een dier. Dit betekent dus ook dat je een stuk vlees kan eten van een dier dat nu nog in leven is.

Complicaties

Er moet nog erg veel gebeuren om de productie van kweekvlees te laten slagen. Maar volgens verschillende wetenschappers zou het in 2025 wel eens op ons bord kunnen liggen (NOS, 2020). Tot begin 2020 is de productie van kweekvlees voor algemene consumptie in ieder geval verboden. De kamer is druk aan het debatteren over het toestaan van kweekvlees op de markt. Vooral de onderwerpen veiligheid en diervriendelijkheid worden besproken. Want is het vlees en de productie ervan wel echt veilig en diervriendelijk? Sommige bedrijven werken voor het kweken van stamcellen namelijk met bloedserum van ongeboren kalfjes. Dit is volgens verschillende kamerleden niet diervriendelijk. Het lijkt erop dat het nog even gaat duren voor we een stukje kweekvlees in de supermarkt aantreffen.