Fooien in de horeca

Wanneer men in een hotel, restaurant of café iets heeft besteld, kan het zijn dat er fooi over de rekening wordt gegeven. Dit gebeurt wanneer de gast tevreden is over de service en/of de kwaliteit van het eten of drinken. Gebruiken rond het geven van fooi verschillen per cultuur. In sommige landen is het geven van een fooi verplicht, in andere landen zelfs een belediging. In de Nederlandse wet staat niet aangegeven wat er met fooi moet gebeuren. Het kan zijn dat het verdeeld wordt over alle werknemers, maar in het slechtste geval houdt de eigenaar van een horecagelegenheid de fooi zelf.

Waarom fooi geven?

Fooi geven doe je omdat je tevreden bent over de gang van zaken in een café of restaurant waar je net een bestelling hebt gedaan. Bij het krijgen van de rekening wil je het graag laten zien door een groter bedrag te geven dan op de rekening vermeld staat. Je geeft hiermee het personeel een beetje zelfvertrouwen: je laat zien dat ze het goed gedaan hebben.

Fooi geven is vaak cultuurgebonden

In veel landen is het erg gebruikelijk om fooien te geven: denk aan Amerika en de Mediterrane landen. Het personeel is erg afhankelijk van de hoeveelheid fooi die ze krijgen. In sommige landen wordt soms al een 'verplichte' fooi ingesteld, zoals in Italië. Deze fooi wordt verrekend als 'service' kosten, wanneer je in Italië bent dus niet schrikken als er iets te veel staat op de rekening: het betalen van deze servicekosten is daar gebruikelijk. Vaak komt de normale fooi er nog bovenop. In Nederland en Scandinavische landen is het niet altijd gebruikelijk fooi te geven. En in sommige Aziatische landen wordt fooi geven zelfs als beledigend gezien!

Hoeveel fooi is gebruikelijk in Nederland?

De hoeveelheid fooi in Nederland is gebruikelijk rond de 5 of 10 % van de totale rekening. Vaak worden bedragen naar boven afgerond, zodat er een mooi rond bedrag ontstaat. Dit is ook nog makkelijker voor het personeel om af te rekenen. Uit een onderzoek van de Volkskrant kwam een andere uitkomst. Het bleek dat 85 % van de Nederlanders wel eens fooi gaf, van gemiddeld 2% boven op de rekening.

Wat gebeurt er met de fooi?

Meestal wordt de fooi in een fooienpot gedaan, en wordt dit op een later tijdstip verdeeld over het gehele personeel. Zo wordt gezorgd dat ook het keukenpersoneel, dat niet voor de gasten in beeld is, ook meedeelt met de fooien. Als werknemer heb je wel de keus je fooi zelf te houden of niet mee te doen aan de fooienpot. Een fooienpot wordt echter niet altijd aangeschaft, en soms houdt de eigenaar de fooi om personeelsuitjes mee te financieren, of soms houdt hij of zij het zelf. Officieel mag dit niet, maar vaak is het lastig hierop te controleren. Veel fooien worden namelijk via de pin betaald. In de horeca cao zijn geen vaststellingen gedaan over verdeling van fooi. Maar de Hoge Raad heeft wel uitspraken hierover gedaan in zogeheten jurisprudentie. Hierin stond vastgesteld fooien die ontvangen worden door medewerkers, ook aan de medewerkers toebehoren (FNV, 2020).

Bij welke andere beroepen wordt ook fooi gegeven?

• Krantenbezorgers
• Gidsen
• Garderobemedewerkers
• Kruiers
• Folderbezorgers
• Kamermeisjes
• Pompbedienden
• Taxichauffeurs