Een gezond ontbijt

Een gezond ontbijt is een belangrijke start van de dag. Gezond ontbijten is helemaal zo moeilijk niet, wanneer je oplet wat je binnenkrijgt. In dit artikel worden brood, het broodbeleg, boter, ontbijtvervangers, ontbijtgranen en melk en yoghurt besproken.

Ontbijten met brood

Circa 10% van de mensen ontbijt nooit. De overige 90% van de mensen doet dit wel en doet dit meestal met brood. Brood wordt geproduceerd uit fijngemalen tarwekorrels. Volkorenbrood is het meest gezonde brood. Volkorenbrood is een wettelijk beschermde titel (dit betekent dat wanneer je volkorenbrood in de winkel koopt dit ook werkelijk volkorenbrood is) en bevat tarwezemelen die voedingsvezel leveren. Voedingsvezel helpt tegen obstipatie (verstopping).

Naast voedingsvezels levert brood ook eiwit, koolhydraten en vitamine B1. Deze voedingsstoffen zijn echter ook redelijk gemakkelijk uit andere voedingsmiddelen te halen. Jodium is een voedingsstof die je echter minder gemakkelijk uit andere voedingsmiddelen kan halen. Van nature bevatten enkel vis en zeewier jodium. Jodium is van essentieel belang voor de werking van de schildklier. Jodium wordt echter standaard toegevoegd aan brood. Witbrood en volkorenbrood bevatten evenveel jodium. Wanneer je vier boterhammen eet per dag heb je je dagelijkse hoeveelheid benodigde jodium al binnen. Sommige biologische bakkers gebruiken echter gewoon zout of zeezout in de bereiding van het brood.

Broodbeleg

Kaas

Kaas is een lekkere soort beleg maar niet erg gezond. Kaas bevat veel verzadigde vetten, dit zijn de zogenaamde verkeerde vetten. Kaas bevat daarnaast vrij veel zout wat de bloeddruk kan verhogen. Kaas bevat eveneens zink, kalk en vitamine B12. Dit zijn gezonde voedingsstoffen maar kunnen eveneens uit andere producten als (karne)melk en yoghurt gehaald worden.

Vleeswaren

Vleeswaren vormen een bron van ijzer. Leverworst, smeerworst en paté worden gemaakt van lever, wat veel gezonde voedingsstoffen bevat waaronder vitamine A, ijzer, foliumzuur en vitamine B12. Worst bevat over het algemeen veel verzadigde (ongezonde) vetten. Kipfilet, ham en rookvlees zijn vrij vetarm.

Appelstroop

De term appelstroop is nogal misleidend. Appelstroop bestaat namelijk voor het grootste gedeelte uit suikerbuiten, en niet uit appels. Er wordt dikwijls gezegd dat appelstroop veel ijzer bevat. Dit is wel zo, maar het ijzer uit de suikerbieten kan lastig opgenomen worden door het lichaam. Vitamine C helpt het lichaam bij de opname, een glas sinasappelsap bij het ontbijt is dus aan te raden.

Hagelslag

Hagelslag bevat zowel cacao als suiker. Een boterham belegd met hagelslag levert evenveel calorieën op als een plak kaas, maar bevat weer minder verzadigd vet en zout.

Jam

Jam wordt gemaakt van vruchten en wordt aangevuld en gezoet met suiker. Een boterham met jam bevat echter minder calorieën dan een boterham met hagelslag of pindakaas.

Pindakaas

Pindakaas bevat veel calorieën maar ook enkele gezonde onverzadigde vetzuren. Pindakaas wordt gemaakt van gemalen pinda's en wordt aangevuld met olie, suiker en zout.

Boter

Wanneer iemand zegt boter op zijn brood te smeren wordt er meestal margarine of halvarine bedoeld. Margarine is een mengsel van plantaardige oliën en water. Margarine en halvarine wordt beschouwd als de belangrijke bron van vitamine D, wat kunstmatig aan het product toegevoegd wordt. Vitamine D helpt de darmen kalk uit het voedsel op te nemen.

Naast vitamine D bevat margarine onverzadigde vetzuren, de zogenaamde goede vetten. Deze verlagen het cholesterol en helpen daarmee bepaalde aandoeningen zoals een hartinfarct voorkomen.

Ontbijtvervangers

Tegenwoordig worden er steeds meer ontbijtvervangers aangeboden: een compleet ontbijt in een klein flesje of pak. Deze producten zijn op de markt gebracht voor mensen die 's morgens weinig trek of tijd hebben. Deze ontbijtvervangers bevatten over het algemeen wel de voedingsvezels uit brood, maar niet de vitamine D en jodium.

Ontbijtgranen

Een alternatief voor ontbijten met brood is ontbijten met ontbijtgranen, muesli en pap. Deze ontbijtgranen schudt je uit een pak en kan je aanlengen met melk. Havermout is een gezond alternatief voor een ontbijt met brood. Havermout bevat veel vezel, onverzadigde vetzuren en vitamine B. Vitamine D en jodium ontbreken echter dikwijls. Cornflakes leveren zeer weinig vezels bevatten vaak veel calorieën.

Melk en yoghurt

Melk, de 'witte motor', bevat veel calcium, ook wel kalk genoemd. Aangeraden wordt dagelijks 1 gram kalk tot je te nemen. Drie glazen melk of bakjes yoghurt bevatten ruim een halve gram. Ook brood, bonen en groenten bevatten calcium, zij het in mindere mate.