Wortelgroenten en knollen

In dit artikel vindt u informatie over vier verschillende wortelgroenten. De vier wortelgroenten die besproken worden zijn de Rode Bieten, Wortels, Radijs en als laatste de Pastinaak. Wortelgroenten worden zo genoemd omdat ze een verdikte wortel hebben. Deze verdikte wortel onstaat in het eerste jaar... in het jaar daarna gaat het bloeien en volgen de zaden.

Wortelgroenten

• Rode Bieten
• Wortels
• Radijs
• Pastinaak

Rode Bieten

De oerbiet wordt al sinds de prehistorie gegeten. Uit deze oerbier onstonden vele varianten, zoals de suikerbiet, de bosbiet en de rode biet, waarvan enkelen al honderden jaren voor onze jaartelling werden gegeten rond de Middelandse Zee.

De rode biet is meestal rond van vorm, maar er bestaan ook langwerpige vormen die tot in de 17e eeuw 'kroot' werden genoemd omdat ze veel op een wortel lijken (carrot). In Nederland is rond de wintermaanden de grote ronde winterbiet verkrijgbaar, in de zomer is voorla de kleinere zomerbiet in omloop. Er bestaan ook andere kleuren bieten, zoals gele en witte bieten. Bieten bevatten een grote hoeveelheid benodigde stoffen, zoals vitaminen, calcium, koper, zink foliumzuur, nicotinezuur en ijzer.

Inhoud per 100 gram:

• Kcal: 38
• Vitamine C: 5 mg
• Natrium: 70 mg
• Kalium: 300 mg
• Calcium: 20 mg

Wortels

De wortel is een ouderwetse groente en bovendien één van de veelzijdigste. De bekendste is ongetwijfeld de bospeen. Deze slanke wortel met zijn grote bos groene loof behoort tot de populairste groenten van ons land. De oranje kleur is ontstaan door Hollandse kweek in de 17e eeuw, daarvoor was de bospeen namelijk paars.

De wortel (in het Engels carrot en carotte in het Frans) is de eerste groente waar het pigment is waargenomen dat de oranje/rode kleur geeft. Dit pigment wordt daarom caroteen genoemd. Later bleek dat caroteen de kleurbepalende kleurstof is voor alle groenten, bloemen en fruit. Bospeen is vooral rond de zomermaanden verkrijgbaar. Van oktober tot april is er de grote, vlezige winterpeen.

Inhoud per 100 gram:

• Kcal: rauw 11, gekookt 17
• Vitamine C: 2 mg

Radijs

Radijs komt oorspronkelijk uit het oostelijk deel van de Middelandse Zee. Het heeft een licht scherpe smaak dat wordt veroorzaakt door een enzym in de schil. Verwijder je de schil dan verdwijnt de scherpe smaak voor een groot deel. In Nederland wordt vooral de ronde, rode radijs verkocht in bosjes met het loof er aan. Maar er betaan ook witte en rood-witte varianten. Het radijsje wordt ook gebruikt als decoratief roosje.

De smaak is Rettich, een ander wortel-/knolgewas, lijkt op die van de radijs. De rettich, een witte winterwortel die niet op een radijs lijkt, wordt daarom soms gebruikt als vervanger van radijs. Radijs en rettich zijn het hele jaar verkrijgbaar, maar vooral in de periode april tot november. Ze komen uit eigen land, Frankrijk, Duitsland en Spanje.

Inhoud per 100 gram:

• Kcal: 20
• Vitamine C: 20 mg
• Natrium: 20 mg
• Kalium: 250 mg
• Calcium: 30 mg
• Fosfor: 30 mg

Pastinaak

Het eten van onze verre voorouders bestond voor een groot deel uit wortels en knollen. Rond onze jaartelling werden wortels vooral gebruikt als smaakmaker. De pastinaak, een lange witte penwortel met een anijsachtige smaak, kwam in de Middeleeuwen vanuit Azië naar onze omgeving. Het was een belangrijk basisvoedingsmiddel voor de introductie van de aardappel en bijzonder populair, bijvoorbeeld bij zoute visgerechten.

De pastinaak zit boordevol koolhydraten, maar bevat ook foliumzuur en kalium. Deze lekkere eeuwenoude suikerrijke wintergroente is ook zeer geschikt voor verwerking in koek, jam en wijn. De pastinaak is ook de voorganger van onze winterwortel. Hij is echter minder stevig en moet daarom met een dunschiller geschild worden.

Inhoud per 100 gram (gekookt):

• Kcal 81
• Eiwitten 1.30 gram
• Koolhydraten 19.50 gram
• Vet 0.30 gram