Bestek - De vork
De vork is misschien wel het meest gebruikte bestek. Goed, soep kun je er niet mee eten, maar vrijwel al het andere voedsel komt toch via de vork in onze mond terecht. Maar wat is een vork precies? Hoe is dit vreemde tafelgereedschap ontstaan? En wat voor een vorken heb je eigenlijk?De geschiedenis van de vork
Van spit tot vorkOngetwijfeld was het spit de verre voorloper van de vork. Vrijwel alle oude culturen (uit de tijd van de Grieken/vroege Romeinen) gebruikten het om vlees te roosteren en naar hun mond te brengen zonder hun vingers te branden. Deze eentandige spies ontwikkelde zich tot een vleesvork, met twee tanden. Vervolgens was het geen grote stap meer naar de serveervork, waarmee bedienden borden vol konden scheppen met geroosterd vlees, zonder het vlees aan te hoeven raken. En zie daar, de vork was geboren. De eerste vermelding van de vork aan tafel komt uit Italië, 1032. In deze vermelding gaat het om een serveervork, de eetvork kwam pas later.
Babylonië
Hoewel de Babyloniërs meestal met hun vingers aten, waren ze al wel bekend met de vork, zo blijkt uit opgravingen.
De ontwikkeling van de vork tot dagelijks tafelgereedschap gaat pas in 1071 verder. Toen trouwde een Byzantijnse prinses namelijk met een zoon van het staatshoofd van Venetië. De bruidsschat bestond onder andere uit twee kleine, gouden eetvorken. De prinses probeerde het volk en de kerk van het nut van de vork te overtuigen, zonder succes.
De kerk
Lange tijd heeft de kerk het gebruik van de vork verboden. De vork, zeiden zij, was een ‘nabootsing van een schepping van God’ (de menselijke hand) en dus ‘godslastering’. Anderen geloofden dat de vork Satans instrument was. Dit alles speelde zich af in de vijftiende eeuw, vanaf de zestiende eeuw werd de vork weer ‘legaal’ en deed zijn herintrede, maar dan alleen in Frankrijk.
De laatste stap
Gedurende de zeventiende eeuw veranderde de vork in het handige gereedschap wat wij nu kennen. Hij werd niet meer bespot buiten Frankrijk, en werd een algemeen gebruiksvoorwerp. Hij werd ronder, waardoor hij minder op een spies leek, en in plaats van twee tanden, werden het er drie of vier. Hierdoor kun je makkelijker dingen op je vork schuiven, en zat het geprikte eten steviger vast.
Meer en meer
Maar uiteraard raakt de mens nooit verzadigd. Zo ook niet met bestek. Tijdens de hele negentiende eeuw ontstonden er nieuwe typen vorken, waardoor een formele tafel nu gedekt is met een grote hoeveelheid bestek.
Soorten vorken
Zoals al eerder gezegd zijn er veel verschillende soorten vorken, enkele daarvan zijn:| Tafelvork | De standaard vork voor het diner |
| Kreeftenvork | Een lange, smalle staaf met twee kleine gekromde tanden aan het uiteinde |
| Visvork | Een vork met vier tanden. Tussen de middelste twee zit een diepere inkeping dan tussen de andere, om de sappen uit de vis weg te laten lopen |
| Vleesvork | Tweetandige vork om vlees mee te serveren |
| Trancheervork | Grotere vleesvork, ook bedoeld om vlees te serveren |
| Groentevork | Serveervork met drie of meer tanden, bedoeld voor het serveren van groenten |
| Saladevork | Serveervork met twee brede, kromme tanden voor het opscheppen van salades |
| Cocktailvork | Vork van het formaat van een taartvork, met vier gelijke tanden |
| Dessertvork | Vork iets kleiner dan een tafelvork, wordt gebruikt bij voor- en nagerechten. |
