Bestaat diervriendelijke foie gras?

Foie gras is het Franse woord voor ganzenlever. Foie gras wordt vooral geïmporteerd vanuit Frankrijk. Voor de productie van foie gras wordt de gans ongeveer twee tot drie weken voordat hij geslacht wordt, onder dwang gevoerd. Hierdoor ontstaat een vervette lever van eenden of ganzen. Sommige mensen vinden foie gras een echte delicatesse. Er is regelmatig ophef over deze vee-industrie, maar is er ook diervriendelijke foie gras mogelijk?

Ganzen

Ganzen zijn grote watervogels. Doordat ganzen veel grazen, leven ze vooral op het land. Ganzen kunnen ook goed lopen door sterke, lange poten. Ganzen kunnen wel 30 jaar oud worden. Ze zijn vanaf hun derde levensjaar vruchtbaar. Ganzen zijn monogaam en paartjes blijven hun gehele leven bij elkaar. Het voedsel van de gans is vooral plantaardig. Ganzen leven vaak in grote groepen en vliegen in V-vormige formaties waardoor ze een grotere vliegcapaciteit hebben.

Het leven van de gans

Er zijn ongeveer vijftien ganzenhouderijen in Nederland. Deze ganzenhouderijen produceren met name voor de export. Er zijn dus vrij weinig ganzen in Nederland die gehouden worden in de vee-industrie. De foie gras die in Nederland wordt geïmporteerd, komt vooral uit Frankrijk, Hongarije, Bulgarije en België. Foie gras wordt vooral gebruikt voor de productie van ganzenleverpaté en ganzenleverterrine. Voor de foie gras wordt de grote Toulousegans gebruikt.

Productie van foie gras

Een gans heeft niet zomaar een vervette lever. Voor de productie van foie gras moet de gans veel voedsel naar binnen krijgen en daarom wordt de gans vooral de laatste twee tot drie weken voor de slacht onder dwanggevoerd. De Franse benaming voor deze dwangvoeding is gavage. De dwangvoeding wordt ongeveer driemaal daags gegeven door een lange stalen of rubberen buis van ongeveer 20 tot 30 cm in de keel van de gans te duwen. Op deze manier worden er een vette maïspap of deegballetjes die gedrenkt zijn in melk of olijfolie, regelrecht de slokdarm ingepompt. Deze buis kan schade veroorzaken aan de slokdarm waardoor deze zelfs kan perforeren. Doordat de buis de luchtpijp ook enigszins dichtdrukt, kan dit ook voor erge ademhalingsproblemen zorgen. Het proces zorgt ook voor veel angst en pijn bij de ganzen.

Doordat de ganzen zoveel calorieën en vet naar binnen krijgen, ontstaat er een zieke vervette lever. Deze lever kan niet meer goed functioneren. De meeste dieren kunnen door deze vergrote lever niet meer normaal lopen. Door deze gehele procedure gaan er tien tot twintig keer meer ganzen dood dan normaal het geval zou zijn.

Foie gras van eenden en ganzen

Foie gras wordt vooral gemaakt van ganzenlever, maar het is ook mogelijk dat deze van eenden is. Een ganzenlever weegt normaal rond de 100 tot 130 gram. Na de dwangvoeding weegt de lever ten minste 400 gram. Dit is dus ongeveer vier keer meer dan normaal. Een eendenlever mag pas foie gras genoemd worden als hij ten minste 300 gram weegt, terwijl een gezonde eendenlever rond de 50 à 70 gram weegt.

Diervriendelijke foie gras?

Sommige boerenbedrijven geven aan diervriendelijke foie gras te produceren waar ganzen lekker vrij kunnen rondscharrelen en er geen sprake is van dwangvoeding. Deze boeren maken gebruik van de natuurlijke neiging van de ganzen om hun buikjes goed te vullen om op deze manier een speklaagje te creëren. Als de buiken zo dik zijn dat ze op de grond gaan hangen, worden ze geslacht. Dit proces duurt veel langer en de lever blijft een stuk kleiner waardoor de foie gras een stuk duurder is.

Wakker Dier

Volgens Wakker Dier bestaat er geen diervriendelijk geproduceerde foie gras. In de Franse wet is zelfs vastgelegd dat foie gras en dwangvoeding met elkaar verbonden zijn. Als er gesproken wordt over diervriendelijk, dan gaat het meestal over een rubberen buis in plaats van een stalen buis. Hoewel het voor kan komen dat de ganzen voorafgaand aan de dwangvoeding kunnen rondscharrelen, zijn de laatste twee weken van de gans alsnog een hel doordat ze die buis in hun keel krijgen.

Diervriendelijk?

Hoewel het dus mogelijk is dat de ganzen geen dwangvoeding krijgen bij een aantal bedrijven is dit meestal wel het geval. Er wordt dus meestal over diervriendelijk gesproken indien het over een rubberen buis in plaats van een stalen buis gaat. De ophef over foie gras blijft met name onder dierenorganisaties bestaan.