Koolhydraten en geraffineerde suikers

Wij hebben voeding nodig om energie of calorieën te leveren aan ons lichaam. De voedingsstoffen die wij in grote hoeveelheden nodig hebben om te kunnen groeien, voor ons metabolisme en om andere lichaamsfuncties te bevorderen en in stand te houden, zijn koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze groep van drie voedingscomponenten worden macronutriënten genoemd. De gezondheidsraad adviseert dat we voor een gezond eetpatroon 40 tot 70 procent van onze energie uit koolhydraten moeten halen. Dit zorgt nogal eens voor verwarring, want koolhydraten zijn toch suikers? En suikers zijn slecht! Dat is wat vaak wordt gedacht. Hoe zit dat nu precies? Wat zijn koolhydraten? Wat doen ze voor ons lichaam? En wat is het verschil tussen koolhydraten en suikers?

Wat zijn koolhydraten

De algemene formule voor koolhydraten is: Cn(H2O)n. Dit geeft een verbinding weer van koolstof- waterstof- en zuurstofatomen in een verhouding van 2:1. Ook afgeleide verbindingen met andere atoomtypen en andere verhoudingen worden tot de groep koolhydraten gerekend, zolang ze maar dezelfde basisstructuur hebben. Melkzuur (C3H6O3) is een uitzondering: het voldoet wel aan de formule, maar wordt niet gerekend tot de koolhydraten. De term koolhydraten is een verzamelnaam voor zetmeel en suikers. Koolhydraten zijn de leveranciers van energie die we nodig hebben bij alles wat we doen, van denken tot bewegen en van praten tot lopen. Het is dan ook het belangrijkste voedingsbestanddeel voor de mens.

Koolhydraten vs. suikers

Officieel zijn koolhydraten suikers, maar koolhydraten zijn onder te verdelen in:

Enkelvoudig en meervoudig

Enkelvoudige koolhydraten worden snel door het lichaam opgenomen en leveren ons binnen korte tijd energie. De bloedsuikerspiegel krijgt een piek vlak na de inname en daalt vervolgens ook weer snel, met als gevolg de bekende suikerdip. Na de piek zal je je slap, moe en hongerig voelen.

Voorbeelden van voeding met enkelvoudige koolhydraten
Deze koolhydraten zitten voornamelijk in voeding die veel geraffineerde suikers bevatten, zoals snoep, koek en taart. Fruit bevat ook enkelvoudige koolhydraten, maar het lichaam gaat hier anders mee om. De bloedsuikerspiegel stijgt minder snel dan bij de andere voorbeelden en fruit bevat buiten de natuurlijke suikers ook een bron aan voedingsvezels en vitamines.

Meervoudige koolhydraten

Meervoudige koolhydraten kosten het lichaam veel energie om te verteren, met als gevolg dat er gedurende langere tijd de bloedsuikerspiegel iets stijgt. Er is geen sprake van een suikerdip en ze zorgen voor langdurige, stabiele energie.

Voorbeelden van voeding met meervoudige koolhydraten
Meervoudige koolhydraten vind je voornamelijk in natuurlijke, onbewerkte producten, krenten, donker volkorenbrood, granen en havermout.

Verteerbaar en onverteerbaar

Verteerbare koolhydraten worden in ons lichaam omgezet en dient als energiebron. Onverteerbare koolhydraten worden daarentegen niet opgenomen door het lichaam, maar hebben wel een belangrijke functie. Onverteerbare koolhydraten zijn namelijk voedingsvezels en zijn van groot belang voor de functie van onze darmen.

Het verschil

Kort samengevat wordt met koolhydraten in de volksmond de natuurlijke, onbewerkte suikers en zetmeel bedoeld en met suiker de lege suikers, zoals tafelsuiker, die ons een korte energieboost geven, maar verder niets toevoegen aan ons lichaam en aan onze manier van functioneren.

Wat doen koolhydraten voor ons lichaam?

Een aantal redenen waarom koolhydraten zo belangrijk zijn op een rij:

• Ze zijn de belangrijkste bron van brandstof voor ons lichaam
• Ze zijn belangrijk voor het afvoeren van afvalstoffen uit ons lichaam
• Ze zijn nodig voor de werking van onze hersenen
• Ze zijn nodig voor de werking van ons hart
• Ze zijn nodig voor de werking van onze nieren
• Ze worden opgeslagen als reserve in de spieren en lever en kunnen later gebruikt worden wanneer het lichaam ze nodig heeft

Nu je dit weet, begrijp je dat een carb free diet, of wel een koolhydraatarm dieet geen verstandige keuze is. Geraffineerde suikers schappen uit je eetgewoonten kan een keuze zijn, maar koolhydraten zijn van essentieel belang voor het functioneren van lichaam en geest!

Andere benamingen voor geraffineerde suikers

Wanneer je in de supermarkt op een etiket van een product kijkt en je ziet onder koolhydraten de tekst waarvan suikers staan, dan weet je dat dit natuurlijke suikers betreft en geen toevoeging. Het is verplicht om suiker als toevoeging op het etiket te vermelden. Echter, wanneer het woord suiker niet op het etiket voorkomt, betekent dit niet per definitie dat er geen suiker is toegevoegd. Suiker kan onder vele benamingen terug te vinden zijn. Een aantal andere benamingen van snelle suikers zijn:

• Saccharose
• Glucosesiroop
• Moutextract
• Melasse
• Inuline
• Maltodextrine