Sulfiet in wijn en allergische klachten

Heb je wel eens na het drinken van wijn rode vlekken in het gezicht gekregen of jeukbultjes? Misschien heb je er nooit bij stil gestaan, maar het kan zijn dat je dan allergisch bent voor de stof sulfiet die in wijnen zit. Dit mineraal komt van nature al voor in wijn, maar wordt ook wel eens extra toegevoegd. Sulfiet kan allergische klachten geven, zoals hoofdpijn of huiduitslag. Bovendien zit deze stof in heel veel voedingsmiddelen en is het raadzaam om te weten wat dit voor stof is, en wat de voor- en nadelen zijn.

Hoe ontstaat de stof sulfiet?

Sulfiet ontstaat uit zwavel. Dit is een aards natuurlijk mineraal dat voorkomt in brandbare stoffen, zoals aardolie, steenkool en bruinkool. Als deze stoffen verbranden komt de zwavel vrij en vermengt het zich met zuurstof, hierdoor ontstaat er zwaveldioxide. Samen met het vocht in de lucht ontstaat er dan zwaveligzuur, waarin zouten zitten die sulfieten genoemd worden. Zwaveligzuur wordt omgezet in zwavelzuur als het blootgesteld wordt aan vrije zuurstof. Dit komt voor in “zure neerslag” en dit valt dan weer neer op de aarde waar het op de planten terechtkomt. Sulfiet wordt voornamelijk aangetroffen op kruidachtige planten van de lookfamilie, zoals knoflook, bieslook, prei, en ui.

Wat is de werking van sulfiet?

Eeuwen geleden werd sulfiet al gebruikt als een desinfecteermiddel en als zuiveringsmiddel. Zo werden oude wijnvaten ontsmet met sulfiet en om bederf van wijn en cider te voorkomen werden de vaten hiermee gevuld. Sulfiet remt namelijk de groei van bacteriën, algen en schimmels en stopt het gistingsproces. Het voorkomt ook het verkleuren van voedingsmiddelen, doordat het de bruinkleuring remt. Het zorgt ervoor dat voedingsmiddelen en wijnen langer vers en houdbaar blijven.

Sulfiet in wijn

In wijn zit van nature sulfiet. Toch wordt er nog wel eens extra sulfiet toegevoegd aan wijnen, om bacteriën en ongewenst gisten uit te schakelen en om verkleuring van de wijn tegen te gaan. Zo blijft de wijn langer houdbaar. Kijk wel altijd goed wat er op de fles staat. Als er op het etiket staat “zonder toegevoegde sulfiet”, dan kan het nog zo zijn dat er wél sulfiet inzit, maar deze is dan van nature aanwezig. Dit zal dan ook vermeld staan op de fles. Als toevoeging aan wijnen en voedingsmiddelen heeft sulfiet dus een aantal positieve eigenschappen, die waardevol zijn voor de bereiding van voedsel.

Twee soorten sulfiet

In wijnen zitten altijd twee soorten sulfiet, dat zijn de vrije sulfieten en de gebonden sulfieten. Deze twee sulfieten worden aangeduid met het ‘totale sulfiet gehalte’. Over het algemeen geven de vrije sulfieten allergische klachten of intolerantie klachten, deze zijn bedoeld om verkleuring en bacteriën tegen te gaan en zijn dus biologisch actief. De gebonden sulfieten zijn afhankelijk van de temperatuur nog werkzaam. Wanneer de temperatuur van de wijn omhoog gaat, gaat het vrije sulfiet omhoog en het gebonden sulfiet omlaag en andersom.

Sulfiet in biologische wijn

Biologische wijn is wijn die bereid is met biologische geteelde druiven, zonder het gebruik van kunstmest of chemische beschermingsmiddelen. Biologisch heeft dus niets te maken met het gistingsproces van de wijn en hoe de wijn tot stand komt, dus ook in biologische wijnen zit sulfiet omdat deze vrijkomen bij het gistingsproces.

Andere voedingsmiddelen waar sulfiet inzit

Niet alleen in wijn, maar ook in een heel veel andere voedingsmiddelen zit sulfiet:

• Groenten van de lookplanten zoals ui, sjalot, prei, knoflook bieslook, maar ook bv. uienpasta of knoflookpasta.
• Kant-en-klaar maaltijden en producten zoals sauzen, soepen, salades en magnetronmaaltijden.
• Aardappelproducten, graan producten o.a. koekjes, maïzena en zetmeel.
• Bier, rum, whisky, brandy, likeuren, wijnen.
• Gedroogde vruchten, jam, gelatine en vruchtensap, appelazijn, appelcider, maar ook azijn, mosterd, groenten in azijn, pekel of olie bv. augurken, olijven, zilveruitjes, limoen en citroensap.
• Vlees, soja vleesvervangers en vleeswaren zoals paté, frituursnacks, knakworstjes en gedroogde of gezouten vis.
• Suiker en suikerhoudende producten, stroop, chocolade, karamel en snoepgoed.
• Kruidenmixen vooral met uienpoeder en knoflookpoeder.

Aanduiding voor sulfiet

Vanwege eventuele allergieën moet sulfiet verplicht op het etiket staan als er meer dan tien milligram per kilogram of liter aanwezig is in het product. Aanduidingen die op sulfiet kunnen wijzen zijn:

• Conserveermiddel.
• E-nummer 150 b.
• E-nummer 150 d.
• E-nummer 163.
• E-nummers 220-228.
• Sulfiet.
• SO2.
• Zwaveldioxide.
• Zwaveligzuur.

Allergische klachten

Van sulfiet wordt ook gezegd dat het mogelijk een allergeen is, wat wil zeggen dat het een bestanddeel is dat allergische reacties kan geven bij mensen die hier gevoelig voor zijn. Er zijn een heleboel klachten en bijwerkingen die optreden, na het gebruik van sulfiet, of het nu gaat om allergische klachten of intolerantie klachten zoals hoofdpijn, misselijkheid en spijsverteringsproblemen. In het bijzonder bij astmapatiënten heeft sulfiet een heftige uitwerking, er kan namelijk een ernstige benauwdheid optreden.

Sulfietallergie of sulfietintolerantie

Als je allergische klachten of intolerantieklachten krijgt bij het gebruik van sulfiet, kun je spreken over een sulfietallergie of een sulfietintolerantie. Over het algemeen zijn de klachten relatief mild, maar mensen met echte, ernstige klachten moeten oppassen met sulfiet. Een opvallende verschijning is dat een sulfietallergie vaak voorkomt bij mensen met astma. Deze patiënten kunnen binnen enkele minuten ademhalingsmoeilijkheden krijgen bij het gebruik van producten waar sulfiet inzit.

Symptomen

• Acute of chronische netelroos.
• Eczeem op verschillende plaatsen.
• Galbulten met heftige jeuk.
• Vasthouden van vocht.
• Astmatische klachten zoals benauwdheid, piepende ademhaling, (kriebel) hoest en/of slijmvorming.
• Geïrriteerde neusslijmvliezen en/of niezen.
• Bij astmapatiënten kunnen de klachten heel heftig zijn, waaronder een anafylactische shock, beginnend met tintelingen in de mond, keel, wangen en tong, dan volgt er lokale netelroos of galbulten met verschillende klachten in diverse organen. Vervolgens ernstige astma, bloeddrukdaling en dan shock.

Opname van vitamine

De opname van vitamine B1 wordt verminderd bij het gebruik van sulfiet, doordat het thiamine kan afbreken in het maag-darmkanaal. Als je al weinig van deze vitamine binnenkrijgt kun je een ernstig tekort krijgen.

Let op

Elk beetje sulfiet kan klachten geven. Als je er gevoelig voor bent, lees dan goed de etiketten van de producten en ingrediënten die je koopt.

Lees verder

• Het verschil tussen voedselallergie en voedingsintolerantie
• Kruisreactie bij hooikoorts en voedselallergie
• Allergieën aanpakken met natuurlijke en veilige middelen