Uw eigen kruidenvoorraad maken
Uw eigen kruidentuintje aanleggen is natuurlijk heerlijk en kan iedereen doen. Maar in de winterperiode wenst u ook gebruik te maken van uw eigen kruiden, lees hier hoe u dit aanpakt. U zult zien dat uw eigen kruiden uit de vriezer of luchtgedroogd vele malen lekkerder smaken dan die dure potjes uit de supermarkt. En koopt u het kant en klaar (reeds opgekweekte plantjes) of vind u het ook de sport om zelf uw plantjes op te kweken.
Voorbereiding
U kunt het beste in het voorjaar naar een tuincentrum gaan (denk aan bijvoorbeeld Overvecht of Intratuin). Hier vind u vaak van die mini opkweek kasje met potjes en zaadjes voor de kruidentuin. Een investering van zo'n € 5,00 waar u nog lang plezier van heeft.
Indien u er zeker van bent dat u dit proces meerdere jaren achter elkaar wilt gaan herhalen, kunt u het mini kweekkasje bewaren voor het jaar erop. U doet er dan verstandig aan om aan het begin van het tweede jaar zakjes met zaden te kopen. En deze vervolgens op dezelfde wijze op te kweken. Veel tuinkruiden zijn namelijk meerjarige planten en om die reden kunt u het tweede jaar ook andere kruiden opkweken om uw variatie uit te breiden.
Daarnaast is er natuurlijk nog de mogelijkheid de plantjes reeds opgekweekt te kopen, dit is tegenwoordig zelfs al mogelijk bij de supermarkt. Let wel dat u op die manier vaak hetzelfde betaald per plantje als u voor 6 plantjes + kweekkasje betaald. Maar het kant- en klaar kopen heeft uiteraard wel voordeel wanneer u slechts interesse heeft in één of twee kruiden soorten.
Kruidenkalender
In het voorjaar en dit vanaf februari - maart kunnen we van start!
- Basilicum eenjarig, planten van mei t/m juni op een warme beschutte plaats, oogsten van mei t/m augustus
- Bieslook meerjarig, planten van maart t/m juli in de volle zon, oogsten van april t/m oktober
- Selderij tweejarig, planten van maart t/m juli op een goed bemeste, wat koelere plek, oogsten juni t/m oktober
- Munt meerjarig, planten van maart t/m juni in lichte halfschaduw, oogsten van mei t/m september
- Peterselie tweejarig, planten van maart t/m juni op een vochtig plekje in de halfschaduw, oogsten van april t/m september
- Rozemarijn meerjarig, planten van maart t/m augustus op een zeer zonnige beschutte plaats, oogsten het hele jaar door
Het einde van het seizoen
Het einde van het oogstseizoen is aangebroken en de kruiden staan bijna in bloei en u wilt uw wintervoorraad gaan aanleggen. U heeft daarbij meerdere opties;
Invriezen
- U knipt de kruiden van de plantjes af.
- Spoel de kruiden goed af.
- Munt en bieslook dient fijngesneden te worden.
- Doe de kruiden (wel goed afgedroogd van eventueel vocht) in afzonderlijke boterhamzakjes.
- Kruiden in de vriezer.
tip = Wanneer ik dit doe, gebruik ik een oud bakje van de chinees. Hierin doe ik alle afzonderlijke boterhamzakjes.
Ieder boterhamzakje wordt beschreven met watervaste stift, ik vermeld: het kruidsoort en de dag van de oogst.
Door gebruik van het bakje hoe ik de zakjes niet dicht te binden en kan ik zonder veel moeite de benodigde kruiden er zo uihalen.
Drogen
- U knipt de kruiden van de plantjes af.
- Bundel de kruiden per kruidsoort en bind deze vast.
- Hang de kruiden op een droge / donkere plaats ondersteboven te drogen
- Zodra u de kruiden kunt kruimelen, doet u dit dan.
- Doe de gekruimelde kruiden in een afgesloten potje.
tip = Droog de helft van de kruiden die u vaak gebruikt en vries de andere helft in. Kruiden welke u niet vaak gebruikt kunt u beter allemaal drogen.
Wanneer/waarbij te gebruiken
Basilicum
Wanneer:
- Vooral erg lekker wanneer er echt mee gekookt wordt.
- Niet gebruiken tijdens zwangerschap.
Waarbij:
- Soepen
- Volledige Italiaanse keuken (pizza, pasta's e.d.)
Bernagie
Wanneer:
Waarbij:
- Sauzen
- Stoofschotel
- Slaatjes
tip = De blauwe eetbare bloemen geven een blauwe kleur af aan voedsel, hierdoor is het goed te gebruiken voor bijvoorbeeld snoepjes waar je een blauwe mond van dient te krijgen.
Bieslook
Wanneer:
tip = Niet meekoken, dan gaat veel van de smaak verloren.
Waarbij:
Citroenkruid en citroenmelisse
Wanneer:
Waarbij:
- Asperges
- Paddenstoelen
- Dressing
- Kippensoep
- Vis
- Eigengemaakte thee
- Rauwkost
Dille
Wanneer:
Waarbij:
Dragon
Wanneer:
Waarbij:
- Ei gerechten
- Soepen
- Tomaatgerechten
- Kaasgerechten
Kervel
Wanneer:
Waarbij:
Laurier
Wanneer:
Waarbij:
- Gestoofd vlees
- Wildgerechten
Lavas [maggie]
Wanneer:
Waarbij:
Munt
Wanneer:
- Als garnering zonder eerst te verwarmen
- Als garnering vers van de plant.
- Bij gerechten, eerst kneuzen voordat het de pan ingaat.
Waarbij:
- Eigengemaakte thee
- Aardappelen
- Wortels
- Doperwten
- Gerechten met vanille
- Peulvruchten
Pimpernel [kleine]
Wanneer:
- Niet gebruiken bij maag-darm- of leverklachten.
Waarbij:
- Salades en wijn.
- Nooit meekoken.
Peterselie
Wanneer:
Waarbij:
tip = niet te lang mee laten garen anders gaat de smaak verloren
Rozemarijn
Wanneer:
Waarbij:
- Soep
- Vlees
- Vis
- Kip
- Paddestoelen
- Sauzen
- Dressings
Salie
Wanneer:
- Bij bereiding van peulvruchten worden deze lekkerder van smaak.
Waarbij:
- Peulvruchten
- Omelet
- Kaasgerechten
- Soep
Selderij
Wanneer:
Waarbij:
Tijm
Wanneer:
Waarbij:
- Eigerechten
- Kaasgerechten
- Paddestoelen
- Peulvruchten
- Bietjes (Rode kroten)
- Aubergine - gegrild / gebakken
- Courgette - gegrild / gebakken
- Soep
- Sauzen
- Vleesgerechten (wild)
Kruidentips
Tja u kunt de kruiden overal planten, van het aanrecht tot de vensterbank. Op het terras of toch in de volle grond. Een paar richtlijnen waar u aan moet denken;
- Kruiden houden van een zonnig maar beschut plekje.
- Een terracotta pot word niet gewaardeerd door kruiden.
- Zorg voor een goede afwatering wanneer u kiest voor het planten in potten.
- Basilicum en bieslook zijn dol op een beetje mest op zijn tijd.
- Kervel, koriander en peterselie bijvoorbeeld houden meer van gefilterd licht in een wat koelere omgeving.
- Door glas heen schijnt de zon extra krachtig, waardoor ze zouden kunnen verbranden.
- Laat basilicum drinken uit een schoteltje met water dat je onder de pot zet.
- Haal rozemarijn in de herfst naar binnen om op een koele maar lichte plaats te overwinteren.
- Basilicum en peterselie hebben een grote waterbehoefte, ze worden dus beter in een pot gehouden.
- Hoe meer u oogst hoe meer de plant oplevert.