Boerenwormkruid op je bord

Boerenwormkruid werd in vroeger eeuwen veel en vaak geplukt, gedroogd en gebruikt. Men wist deze plant naar waarde te schatten in een tijd waarin de chemische apotheek nog uitgevonden moest worden. Zo werd boerenwormkruid, zoals de naam al zegt, vooral gebruikt tegen ingewandswormen. Het werd gebruikt als aftreksels en thee, maar ook in de vorm van allerlei lekkernijen die het innemen van het bittere boerenwormkruid aantrekkelijker moesten maken. De sterk aromatische etherische olie deed in sommige streken dienst als pijnstillend middel bij reuma en werd ook wel tegen maagkwalen gebruikt, maar dan in de vorm van een soort boerenwormkruidbitter, gemaakt van de bloemen op brandewijn. In de streek van Diest is er nog steeds een Reinvoart-jenever te kopen en te proeven.

Aantrekkelijk of onaantrekkelijk

Gezien het veelvuldig gebruik in het verleden moet het ons niet verbazen dat boerenwormkruid ook een plaats toebedeeld kreeg in de Capitulare de Villis, de voorschriften die Karel de Grote in 812 uitvaardigde voor het beheer van zijn landgoederen en domeinen. De Capitulare de Villis bevatte een lijst van geneeskrachtige planten en bomen die op alle domeinen gekweekt moesten worden en het boerenwormkruid was er een van. In onze milieuvriendelijke tijd is het ook nuttig te weten dat boerenwormkruid met zijn sterke pittige geur de vliegen op een afstand kan houden en dat een aftreksel van boerenwormkruid de prei- en de koolvlieg kan helpen bestrijden. Maar je kan het ook in de hondenmand leggen ter bestrijding van vlooien. Al deze adviezen, bitter, bestrijdingsmiddel, giftig en zelfs zijn naam, klinken niet direct aantrekkelijk om deze plant in de keuken te gaan gebruiken. En toch! Goed gedoseerd gebruikt wordt zijn bittere smaak zeer aangenaam en komt er zelfs een vleugje zoet, anijsachtig aroma vrij. Niet alleen van de bloemen maar ook en vooral van de jonge bladeren. Deze werden dan ook traditioneel in de groene voorjaarspannenkoeken gebruikt samen met Roomse kervel en ander wild jong groen.

Recepten met Reinvaren.

Als titel voor de recepten zouden we in plaats van de onappetijtelijk naam boerewormkruid de mooie oude naam Reinvaren kunnen gebruiken. Het zou daarom niet beter moeten smaken, maar toch helpt het wat en deftige namen worden toch ook in sterrenrestaurants gebruikt. Dus groene eierkoek met reinvaren en iets als reinvaarcake.

Groene eierkoek met reinvaren

• Tarwemeel 150 gr
• Aardappelmeel 30 gr
• Vanillesuiker 1 dosis
• Bakpoeder 1 zakje
• Suiker 150 gr
• Eieren 3
• boerenwormkruidbloemen 1 eetlepel

Pluk de bloemen van het boerenwormkruid als de dauw is opgedroogd. Verwijder alle groene stengeltjes en snijd de kleine gele bloemhoofdjes in stukjes.

Klop de eieren met de suiker en de vanillesuiker schuimig. Voeg dan het bakmeel, het zout en het aardappelmeel toe. Spatel tot slot de stukjes boerenwormkruidbloempjes door het beslag. Neem vooral niet meer dan 1 eetlepel bloempjes op 3 eieren want deze bloemen hebben een sterk kruidige smaak.

Leg op een beboterd bakblik met behulp van een eetlepel bergjes van dit beslag. Tijdens het bakken zal het uitzetten en rijzen. Houd dus een grote afstand tussen de bergjes. Bak de eierkoeken in een voorverwarmde oven bij 150 graden in 10 minuten goudkleurig gaar.

Geef deze kruidige eierkoeken geregeld aan kinderen, omdat boerenwormkruid een van de beste bestrijdingsmiddelen tegen wormen is. Misschien een idee voor de farmaceutische industrie of voor de bakker: medicijnkoekjes.

Reinvarencake

1 eetlepel bloemen van boerenwormkruid, 2 eetlepels water, 100 g boter of margarine, 100 g suiker, 2 eieren, 15 g bloem, 15 g bakmeel, 75 cl volle melk.

Roer de boter of margarine met de suiker tot room. Breng de twee eetlepels water tot kookhitte en giet deze over de bloemen. Laat dit mengsel vijf minuten trekken. Zeef daarna en voeg een eetlepel van deze thee aan de boter toe. Roer er één voor één de eieren door en blijf roeren tot een gelijkmatige luchtige massa verkregen is. Roer dan langzaam de bloem, het bakmeel en de melk door de massa.

Vul een beboterd bakblik met dit mengsel en laat deze geurige cake gedurende een een uur in een oven bij ongeveer 150 graden gaar worden.

Kruidenpannekoek

• 1/2 kop bloem (1 kop is ongeveer 2,4 dl)
• ei 1
• zout snufje
• melk 150cl
• jong boerenwormkruid-blad 1 eetlepel fijngesnipperd, eventueel andere aromatische en bittere planten vooral duizendblad en roomse kervel, maar ook paardebloem en weegbree zijn geschikt.

Meng de bloem met het zout. Klop het ei door de bloem en meng met de melk. Voeg de blaadjes toe. Roer alles door elkaar en zet 1 uur in de koelkast.

Smelt de boter in een pan. Bak de pannenkoeken. Als een pannenkoek klaar is, op een bord leggen, besprenkelen met suiker en oprollen. Serveer eventueel met citroen, die over de pannenkoek wordt gespenkeld.

Over thujonen

De giftigheid van Boerewormkruid wordt dikwijls zwaar overdreven. De thujonen, die een invloed op de hersenen hebben, zijn in de jonge bladeren nauwelijks aanwezig. We kunnen ook al vanwege de bitterheid geen grote hoeveelheden binnen krijgen en Boerenwormkruid wordt ten andere al vele honderden jaren in veel grotere hoeveelheden gegeten. In Duitsland is er vooral vanuit de Hildegard-geneeskunde veel ervaring met het gebruik van boerenwormkruid, en zijn er geen gevallen bekend van vergiftigingen met die preparaten. Uit onderzoeken blijkt ook dat de hoeveelheid thujonen in likeuren en dergelijke minimaal is, terwijl deze stoffen juist in alcohol goed oplossen.

Lees verder

• Boerenwormkruid of Reinvaren