Wijn uit Californië

De bijnaam van Californië is de Golden State en met betrekking tot wijn is dat zeker waar. Wijnen uit deze staat staan bekend om de fruitige smaak, het resultaat van goede rijping onder de Californische zon. Het is dan ook niet vreemd dat Californische wijnen zich goed kunnen meten met die uit de traditionele wijnlanden als Frankrijk. Het gebied bestaat uit vijf heel verschillende regio's en de wijn rijpt meestal maar kort, al kan dit voor de Europese markt aangepast zijn.

• Achtergrond
• Herkomst
• De productie

Achtergrond

De Amerikaanse wijnbouw begon in Mexico toen Spaanse kolonisten druiven gingen verbouwen voor missiewijn. Vanaf daar verspreidde de wijnbouw zich noordelijk en bereikte in 1779 het huidige Californië. De eerste wijngaard werd aangeplant door de franciscaner monnik Junipero Serra. Veel Europese immigranten werden door goudkoorts naar Californië getrokken, maar vonden geen fortuin. In plaats daarvan begonnen ze wijngaarden, iets wat in Europa uiteraard ook al gebruikelijk was.

Tijdens de eeuwen die volgden, ontwikkelde de Californische wijnbouw zich slechts langzaam en de kwaliteit was niet zo goed. In de jaren 20 van de 20e eeuw was Amerika drooggelegd; er mocht geen alcohol geproduceerd en verkocht worden. Dit was een klap voor de wijnboeren en velen stopten er ook mee. Na de Drooglegging in 1933 werd de druiventeelt weer opgepakt, maar de resultaten waren nog steeds inferieur.

De echte opmars begon rond 1965 toen wijnmakers als Robert Mondavi (overleden in 2008) zich ging toeleggen op voornamelijk Franse druivenrassen. De kwaliteitscontrole werd beter en de gebruikte materialen (bijv. vaten) waren ook van betere kwaliteit. De aanwezigheid van een Wijnuniversiteit in Davis bevorderde de kennis van wijnbouwingenieurs en wijnmakers. In Napa en Sonoma groeide het aantal wijnhuizen gestaag. De bekroning kwam in 1976 toen Californische witte en rode wijnen de Franse wijnen versloegen.

Bijzonder is dat in Californië de Zinfandel wijd is verspreid, het is een typisch Californisch ras. Al in 1850 werd deze druif aangeplant. De verwantschap met de Zuid-Italiaanse Primitivo is aangetoond, maar de wijnen zijn heel anders omdat de groei anders verloopt. De Zinfandel wordt gebruikt voor rode wijn, maar in toenemende mate ook voor rosé en zoete witte wijnen.

Verder worden sinds de jaren 70 ook mousserende wijnen geproduceerd in Californië. Champagnehuizen als Mumm en cavahuizen als Codorníu ontdekten dat de Amerikaanse staat heel geschikt was voor de Pinot Noir en Chardonnay. Met name uit de koelere regio's komen goede sparkling wines voor een beter betaalbare prijs dan de Franse tegenhangers.

Herkomst

Californië is een langgerekte staat aan de Amerikaanse oostkust. Er is bijna 200 kilometer kustlijn en een bergketen (Sierra Nevada). Deze twee factoren zijn van grote invloed op het Californische klimaat. De valleien zijn warm en droog met een straffe zeewind en wat mist. Californië heeft veel warme, droge dagen met juist koele avonden en nachten. Dit lange groeiseizoen geldt voor het hele gebied en biedt de druiven de kans om langzaam te rijpen tot de karakteristieke fruitige smaak.

Indeling van het gebied

Het Californische wijngebied is op te delen in vijf wijnstreken die weer onderverdeeld zijn in ca. 90 American Viticultural Areas (AVA's).

North Coast
Het kustgebied ten noorden van San Francisco. Aan de kust is het klimaat koeler met veel Pinot Noir en Chardonnay. Landinwaarts is het warmer en richten de wijnboeren zich op Cabernet Sauvignon en Zinfandel. Mendocino is het noordelijkste gebied. Verder zijn Napa en Sonoma County erg bekend. In Napa County groeien de Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Merlot erg goed. Robert Mondavi is een van grootste producenten in deze regio. In Sonoma County groeien dezelfde druivensoorten met daarnaast de Sauvignon Blanc. Met name de Pinot Noir uit de Russian River Valley doet het goed.

Central Coast
Ten zuiden van San Francisco tot Santa Barbara. Bekende gebieden uit deze streek zijn Santa Cruz Mountains, Livermore Valley en Monterey. De Sauvignon Blanc groeit met name goed in Livermore Valley, terwijl in Monterey het zwaartepunt ligt bij de Chardonnay (naast allerlei andere Franse rassen).

Central Valley
Ten oosten van San Francisco landinwaarts, tussen Sacramento en Bakersfield. Hier komt zo'n 50% van de Californische wijnen vandaan; deze streek is dan ook het grootste wijngebied. Het is het warmste gebied van de vijf. Een bekende AVA uit deze streek is Lodi, ten zuiden van Sacramento.

Sierra Nevada
De meest landinwaarts gelegen streek, ten westen van het gebergte. Tot de drooglegging was dit gebied de grootste. Er wordt verbouwd in de Sierra Foothills, waar ooit de goudzoekers hun geluk zochten.

South Coast
Nabij Los Angeles, van Ventura tot San Diego. De meeste wineries zitten zuidelijk en landinwaarts ten opzichte van de stad. Hier worden veel witte druiven verbouwd voor zoete dessertwijnen. De productie van rode wijn is beperkt en deze streek is het minst belangrijk.

Het is belangrijk om op te merken dat deze indeling in klimaatzones erg grof is. Binnen een gebied zijn allerlei microklimaten waar wel of geen verfrissende oceaanbries waait. Ook de bodemgesteldheid is wisselend binnen één regio.

Naamsvoering

Om de naam van de AVA te mogen voeren moeten minstens 85% van de druiven uit het gebied komen, maar verder is er vrijheid. De wijnmaker kiest de druivensoort, het plukmoment en de irrigatievorm.

De productie

Californische wijn is bijzonder fruitig doordat de meest moderne apparatuur lage gisttemperaturen toelaat. Zowel rode als witte Californische wijnen rijpen niet lang, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Bordeauxwijnen. Dit verkoopt goed op de Amerikaanse markt, maar wat minder in Europa. Vandaar dat de wijnbouwers de procedures wat veranderen voor de Europese smaak, bijvoorbeeld minder houtgebruik. Deze uitzonderingen maken gebruik van de druivensoorten Cabernet Sauvignon en Zinfandels en moeten soms meer dan vijftien jaar rijpen. Deze wijnen lijken juist wel op Bordeaux en kunnen zich meten met de Franse topwijnen.

De druiven

In Californië worden ruim zestig verschillende druivenrassen gebruikt, meestal Europese. De verdeling van blauwe en witte druivenrassen is 6:4 en de blauwe rassen winnen terrein. De Cabernet Sauvignon staat onbetwist op één gevolgd door de Merlot en Zinfandel. De Pinot Noir, Syrah, Petite Syrah en Italiaanse Barbera genieten groeiende populariteit. Onder de witte rassen heerst de Chardonnay gevolgd door de French Colombard. Op de derde plek staat de Sauvignon Blanc. Pinot Gris en Viognier zijn groeiende, de Chenin Blanc is juist op zijn retour. De kwaliteit van Californische wijn is gelijkmatig en van hoog niveau door het weinig wisselende klimaat. Toch zijn er gebieden waar onder meer nachtvorst en regen tijdens de oogst de kwaliteit kunnen beïnvloeden, maar dit gebeurt ook in Europa.

Wijnhuizen

Omdat de wineries meer vrijheid genieten dan in Europa zijn er nogal wat stijlverschillen tussen de wijnhuizen. Ernest & Julia Gallo en de eerder genoemde Robert Mondavi zijn de grote spelers, maar dat betekent niet dat een ander, kleiner wijnhuis niet beter op je persoonlijke smaak aansluit. Binnen Amerika is Californië met 90% de belangrijkste wijnstaat. In productie staat het wereldwijd op de vierde plek, na Italië, Frankrijk en Spanje. De totale oppervlakte van de wijngaarden is meer dan 200.000 hectare verdeeld over ruim 1600 wineries.