Hollands snoepgoed: het Haagse Hopje, met recept!

Het Haagse Hopje kent toch iedereen? Snoep uit Holland, oorspronkelijk. Wie maakte als eerste dit snoep? Hoe oud is het Nederlandse Hopje? Zijn er leuke wetenswaardigheden? Houdt u van snoep maken? Dan leest u straks de ingrediënten en het recept. Heeft dit snoepje uit Holland nog toekomst? Wie zal het zeggen? Enkele jaren geleden verhuisde de Zweedse (!) eigenaar de productie van het 'Haagse Hopje' uit Nederland naar Italië! Ons Haagse Hopje is vanaf nu Zweeds-Italiaans. Gelukkig kunt u het snoep, met het recept in de hand, zelf maken.

Uitvinding van het Haagse Hopje

Het Haagse Hopje werd ‘uitgevonden’ in 1794. Hierover wordt een smakelijk verhaal verteld. Natuurlijk geen historisch verantwoord verhaal, maar een geromantiseerde versie van het ontstaan van dit Hollandse snoepje.

In het jaar 1794 woonde baron Hendrik Hop (1723-1808) boven bakkerij van Haaren en Nieuwerkerk op De Lange Voorhout 92. Na jaren in het buitenland te hebben gewerkt, kwam de baron terug naar zijn geliefde Holland. Deze Haagse baron was dol op koffie! Hij dronk zijn koffie altijd met suiker en room. Op een avond liet hij zijn kopje koffie op de kachel staan, omdat hij last had van zijn maag.

De volgende ochtend trof hij zijn koffie, door de warmte van de kachel, ingedikt aan. In gedachten peuterde hij met zijn lepeltje in de dikke brij en likte eraan. Hij was verrast door de heerlijke smaak. Hij bedacht hoe verrukkelijk en gemakkelijk het zou zijn, als je een snoepje met koffie erin kon maken!

Toen Baron Hop op een dag van zijn dokter te horen kreeg dat hij geen koffie meer mocht drinken, besloot Hop aan bakker Theodorus van Haaren opdracht te geven ‘brokken koffie’ te maken.

Voortaan kon Baron Hop, als hij op reis was met de diligence, zijn 'koffie' altijd eenvoudig meenemen!

Niet lang daarna werden de brokken koffie, de ‘brokken van Baron Hop’ genoemd. In 1880 werden deze snoepjes uit Holland 'Haagsche Hopjes' gedoopt.

De geschiedenis van het Haagse Hopje

Dit Haagse snoepgoed won zo in populariteit dat er in 1900 al zo’n 60 bedrijven waren die het snoep produceerden. En natuurlijk lang niet allemaal in Den Haag! Zo werd het Haagse snoep een Hollands snoepje.

De concurrentie was hevig. Diverse fabrikanten beweerden dat zij het enige echte Haagse Hopje maakten naar het originele recept, waaronder de firma Rademaker.
De firma Rademaker verpakte als eerste het snoepgoed in een wikkel, met daarop de bewering dat dit Hopje het 'enige echte' Hopje was. Jarenlang is hierover gestreden tussen de firma Nieuwerkerk en de firma Rademaker. Pas in 1989 besloot de Reclame Code Commissie dat Rademaker geen aanspraak kon maken op de bewering dat zij het 'enige echte' Hopje produceerden. Later kwam de tekst 'enige echte' ook op de blikken van Rademaker te staan.

Na de Tweede Wereldoorlog werden de aandelen van Nieuwerkerk overgenomen door Rademaker. Vervolgens werd het bedrijf in 1971 overgenomen door Droste, in 1986 door Dutch Coca & Chocolate Holding BV Haarlem en in 1999 weer door een werkmaatschappij van CSM.

De toekomst van het Haagse Hopje uit Holland

Ondertussen is de productie van ‘ons’ snoepje van Breda naar Etten-Leur naar Sneek verhuisd en in handen van een bedrijf uit Zweden gekomen.

Enkele jaren geleden heeft het bedrijf uit Zweden, de snoepfabrikant Cloetta, besloten de productie te verplaatsen van Sneek naar Cremona in Italië. De reden daarvoor is dat de productie in Italië voordeliger is. Dit snoepgoed uit Holland wordt dus Italiaans.

Hoe droevig is deze verhuizing van de productie van het Haagse Hopje naar Italië?

Al te droevig hoeft u niet te zijn. Het is uitsluitend de productie die naar Italië verhuisd. De eigenaar mag dan Zweeds zijn, het Haagse Hopje, hoorde ik van een medewerker van Jamin, blijft gewoon in Nederland te koop. Bij Jamin, bijvoorbeeld en soms ook bij Albert Heijn. En nog wel onder dezelfde naam. Het is het 'enige echte Rademakers Hopje' in de vertrouwde wikkel zoals die bovenin dit artikel is afgebeeld. Hopelijk blijven ze ook zo lekker smaken als vroeger.

Bij Jamin kunt u de Rademakers Hopjes los kopen, lekker ouderwets per ons. Geeft u toch de voorkeur aan een cadeauverpakking in blik, zoals vroeger, dan kunt u terecht bij de web shop 'Holland Hopjes'. Al zijn de blikjes van Holland Hopjes niet meer de blikjes waar de Haagse Hopjes vroeger in verpakt waren. Maar die kunt u tweedehands nog wel kopen.

Alleen in economisch opzicht verandert er echt iets. Met de verhuizing van de productie naar Italië, verhuist ook dit stukje werkgelegenheid naar de Italianen. En dat kunt u natuurlijk heel jammer vinden voor de Nederlandse economie. Al helemaal als u er zelf werkte!

Wetenswaardigheden

• Het hopje werd geëxporteerd naar Europese vorstenhuizen en zelfs naar de tsaren van st. Petersburg.
• Voor de Haagsche Hopjes die naar Nederlands-Indië werden geëxporteerd, werden speciale blikken geproduceerd.
• Er heeft in Den Haag een 'Museum voor het Haagse Hopje' bestaan, gevestigd op de Oude Molstraat 30d. Dit werd gesloten in 1998. In het eetcafé dat nu op die plek zit is nog steeds een vitrine waarin diverse blikjes van de Haagse Hopjes staan.
• Het Haagse Hopje heeft zijn sporen nagelaten in Den Haag. Diverse organisaties zijn er naar genoemd, waaronder een speelgoed uitleen, een Beauty studio en een zwembad.

Recept van het Haagse Hopje

Ingrediënten:

Voor 6-8 personen neemt u:

• 400 gram stroop
• 1 kilo suiker
• 2½ deciliter slagroom
• 250 gram boter
• 5 deciliter koffie

Bereiding:

• Vet een bakplaat in met boter en zet vijf deciliter behoorlijk sterke koffie.
• Dan brengt u de koffie aan de kook in een pan van gietijzer met dikke bodem.
• U doet er stroop en suiker bij en mengt dat goed.
• Nu de slagroom en boter erbij doen.
• Blijf roeren en laat de massa indikken.
• De massa is dik genoeg als een druppeltje ervan snel een bolletje wordt in koud water.
• Nu giet u de ingedikte ‘brij’ over de bakplaat, plm. 1 cm dik.
• Dan de plak in stukjes snijden van zo’n 1½ bij 1½ cm.
• Laat het helemaal afkoelen.
• Tot slot de brokjes ‘koffie’ los maken en in een goed afsluitbaar bakje doen.

Conclusie

Een min of meer per ongeluk uitgevonden Haags snoepje heeft zich ontwikkeld van Haags naar Hollands tot een Zweeds snoepje, dat in Italië gefabriceerd wordt. Een typisch voorbeeld van iets waarin ons kleine land, groot kan zijn!

Lees verder:
Over ouderwets Hollands snoepgoed kunt u leuk herinneringen ophalen met ouderen met dementie. Over hoe u herinneringen met hen ophaalt kunt u meer lezen in de special over Reminiscentie.