Grote klis als groente

De klis kennen de kinderen vooral van de ronde vruchten die zich aan de kleren of in de vacht van dieren kunnen vasthaken. Een ouderwets speelgoed, zou je kunnen zeggen. De grote klis is een inheems gewas dat over heel het noordelijk halfrond voorkomt. In ons land treffen we de plant voornamelijk langs de grote rivieren aan, maar ook wel op braakliggende terreinen, ruigten en in brandwegen van bossen. De Europeanen kennen de grote klis als een medicinale plant, maar in Zuidoost-Azië, en in het bijzonder in Japan, China en Taiwan, heeft men hieruit een belangrijke wortelgroente geselecteerd met een lange, vlezige wortel. Die wortels worden net als schorseneren geschild en tweemaal gekookt om de opdringerige smaak af te zwakken. De grote klis is in ons land vrij zeldzaam en ontwikkelt niet zo'n gave en rechte wortel als de Japanse kweekvariëteiten. Toch zou men door een gerichte selectie een beter product kunnen krijgen. Ook de gebleekte bladstengels en scheuten zijn eetbaar, gekookt als groente.

Teelt Klis

Spit de bodem diep (ongeveer 70 cm) en los om en verwijder alle hinderlijke voorwerpen, zodat de plant een lange en rechte wortel kan maken. De wortel kan soms 80 cm lang en zo dik als een arm worden. De plant lijkt op spinaziezuring en neemt nogal veel plaats in op de tuin. Je kan zowel in het najaar als in het voorjaar zaaien. Na kieming behoud je alleen de sterkste plant. De afstand tussen de rijen bedraagt 40 cm en in de rij 30-35 cm. Geef de planten op droge grond in het begin af en toe water. Voor het bleken van de scheuten en de stengels ga je te werk zoals bij witlof.

Oogst en verwerken

De wortels worden in een jong stadium voorzichtig opgegraven, ongeveer op dezelfde wijze als schorseneren en haverwortels. Ze zijn al na drie maanden dik genoeg. Wacht niet veel langer, want volgroeide (na 5-6 maanden) wortels vertakken zich sterk en worden voos of taai. De oogstperiode loopt van half juli tot oktober, afhankelijk van de zaaidatum. Jonge wortels kunnen gemakkelijk enkele weken ingekuild gekoeld bewaard worden.

Zaaigoed

Zaden van kweekvariëteiten 'Globo' komen uit Japan en zijn bij ons slechts bij enkele zaadhandelaren oa Semailles en Vreekens te verkrijgen. Je kunt gemakkelijk zelf zaden winnen van planten die overwinteren en het tweede jaar in bloei komen. In mijn Bellegardetuin zaaien de doorgeschoten Japanse klisplanten zich zelf uit.

Grote klis gegevens

• familie: Asteracaea, Composieten, samengesteldbloemigen
• eetbaar gedeelte: wortel, bladstengel, jonge scheuten
• zaaien: april-half juli of september
• plantafstand: 30-35 x 40 cm
• zaaidiepte: 1 cm
• kiem vermogen: 5 jaar
• oogsten: half juli-oktober
• bodem: alle goed doorwortelbare grondsoorten
• bemesting: weinig
• groei: tweejarig, eenjarig gekweekt
• groeiplaats: vollegrond
• vermenigvuldiging: zaad
• standplaats: zon
• bewaren: ingekuild, (volle grond)

Voedingswaarde

• Koolhydraten: 20 gr / 100gr
• Eiwitten: 3 gr / 100gr
• Kalk 58 mg
• IJzer 1,2 mg
• Magnesium 38 mg
• vitamine C 75 mg

Een recept: Spruitjes en kliswortel in currysaus

Kook de geschilde en in schijfjes gesneden kliswortel zoals schorseneer met een scheutje wijnazijn, om verkleuring te voorkomen. Kook ook de spruitjes. Verwarm daarna olie in een ruime pan, fruit hierin de curry of currypasta. Voeg kokosmelk toe en laat kort inkoken. Gooi de gare of bijna gare groenten in de kokossaus. Eventueel nog notenballetjes aan toevoegen. Laat dit alles nog even zachtjes koken en dien op met rijst.