Paprika's - Van plant tot supermarkt

Paprika's eten we allemaal wel eens. In de macaroni of bij een barbecue. Maar wat weet je nu eigenlijk echt over de paprika? Hoe wordt die geteeld? Is paprika gezond en wordt er genetisch geknoeid met een paprika? Oftewel hoe komt die paprika op jouw bord? Daar komen veel mensen bij kijken. De kweker, de teler, de veiling, transporteur, distributeur en de supermarkt. Er komt veel meer vakmanschap, technologie en wetenschap bij kijken dan je denkt.

De paprika

De paprika is een vruchtgroente en valt in schijf één van de schijf van vijf. Oorspronkelijk komt de paprika uit Midden-Amerika en is meegenomen door de Spanjaarden naar Europa. De paprika werd al snel gewaardeerd in Italië en Hongarije maar ook in andere landen zagen mensen deze vruchtgroente graag. Het is de op één na meest geteelde groente in Nederland en wordt alleen onder glas geteeld. In landen als Spanje groeit de paprika wel in de open lucht. Paprika's heb je in de kleuren groen, geel en rood maar ook bestaan de minder bekende kleuren paars, wit, mintgroen, oranje en bruin. De laats genoemde zijn echter veel minder zoet. Bijna alle paprika's zijn vierkant maar er zijn verschillende variaties. Zo zijn er puntpaprika's, kleine snoeppaprika's maar ook de peper is gerelateerd aan de paprika.

De veredelaar

Het hele proces begint bij de veredelaar. De veredelaar creëert nieuwe rassen en soorten door planten te kruisen. Dit is een ingewikkeld proces waarbij het slagingspercentage ontzettend laag is. Als het dan uiteindelijk lukt om twee soorten planten te kruisen is het nog maar te hopen dat deze nieuwe soort ook goede resultaten levert. Zo probeert een veredelaar de beste planten te maken die weerbaar zijn tegen ziektes, virussen, schimmels en plagen en ook nog een groot productievermogen hebben. Als hij een goede plant gecreëerd heeft dan gaat hij over tot vermeerdering. Hij zorgt goed voor de nieuw ontwikkelde soort en als de plant groot is neemt hij stekken. Dit zijn kleine takjes die hij van de moederplant af snijd om deze vervolgens te poten. Zo blijft het nieuwe plantje exact hetzelfde als de moederplant qua DNA.

Het poten doet men in steenwol. Dit doen ze omdat steenwol water goed doorlaat en een klein beetje vocht vasthoud. Door maar een klein beetje vocht vast te houden is de kans op schimmels bij de wortels een stuk minder. Ieder plantje krijgt zijn eigen druppelaar en de veredelaar geeft alle voeding die de plant nodig heeft via het water. Zo zorgt hij voor de plant tot die acht tot twaalf weken oud is en verkocht kan worden aan de teler.

De teler

Poten

De teler krijgt de paprikaplantjes, die ongeveer 40 cm hoog zijn, aangevoerd in november/december. Ieder jaar worden er nieuwe planten gepoot. De planten komen van de veredelaar in steenwollen blokjes van ongeveer 15 cm breed en lang en 10 cm hoog. Deze plantjes worden zo snel mogelijk gepoot op steenwol matten waar vier, vijf, zes of zeven planten op kunnen. Zo kan de plant zijn wortels verder ontwikkelen zonder deze te beschadigen. De teler zal de planten ook wat verder uit elkaar houden zodat de plant meer ruimte heeft om te groeien en er later ook nog ruimte is om de paprika's te oogsten. Gemiddeld staan er ongeveer 3 planten op 1 m2. Onder de steenwol matten ligt een goot en net als bij de veredelaar krijgt ieder plantje zijn eigen druppelaar. De teler geeft ook alle voeding van een plant via het water en vangt al het water wat niet gebruikt wordt op via de goot. Deze goot zit aangesloten aan een computer. Die computer kijkt welke voedingsstoffen uit het water zijn gehaald door de plant. Zo weet de computer welke voedingsstoffen met de volgende watergift nodig zijn en hergebruikt de voedingstoffen die ongebruikt zijn. Dit is kosten besparend en milieuvriendelijk.

Toppen, draaien en clippen

Het eerste wat de teler zal doen is zorgen dat de plant twee, drie of vier hoofdstengels maakt. Dit doen ze door alle andere takken weg te breken (toppen). Zo concentreert de plant zich op de takken die overblijven. Als de plant twee hoofdtakken aanmaakt zal de plant hoger worden en blijft er meer ruimte voor licht en groei. Als een plant vier hoofdtakken maakt wordt de plant breder en minder hoog. Dit is vooral gewenst in vrij lage kassen vanwege ruimte gebrek. Als deze takken groot genoeg zijn worden ze vast gemaakt met een clip aan een touwtje wat hangt aan het plafond. Naar mate de plant groeit zal dit touwtje om de hoofdtak heen gedraaid worden. Hierdoor valt de tak niet om onder het gewicht van de paprika's en kan de paprika de hoogte in groeien in plaats van de breedte. Zo kunnen er meer planten op 1 m2 en dat is gunstig voor de productie. Ook zal de teler in het begin kijken welke planten mankementen vertonen en deze zo snel mogelijk vervangen.

Oogsten

Als de plant vier maanden oud is zijn de eerste paprika's klaar om gesneden te worden. Dit is ongeveer in maart of april afhankelijk van het aantal zonuren en klimaat. De plant is dan ongeveer 1m hoog. Werknemers zullen met oogstkarren de paprika's afsnijden. Deze oogstkarren worden op de verwarmingsbuizen gereden die als een soort rails functioneren. Moderne kwekerijen hebben oogstkarren die volledig automatisch zijn. Zo kan deze moderne oogst kar stijgen met de werknemer voor als de plant volgroeit is en de paprika's hoog hangen. Dit is zeker nodig want de plant zal uiteindelijk wel een hoogte van 3 a 4 meter bereiken. Een andere functie van deze moderne kar is dat hij zelf kan rijden zonder bestuurder. Zodra de oogst kar vol gesneden is zal de werknemer deze op het betonpad in het midden van de kas op de automatische piloot zetten. Deze kar rijdt dan uit zichzelf naar de schuur om daar geleegd te worden. Rode of gele paprika's worden gesneden als er geen of bijna geen groen meer te zien is en in het geval van groene paprika's wordt die gesneden wanneer die hard aanvoelt.

Sorteren en verwerken

In de schuur worden alle paprika's gesorteerd. Dit gebeurd op gewicht, grootte en kwaliteit. De paprika's worden dan in dozen of plastic kratten gedaan en op verschillende soorten pallets geplaatst zoals Europallets, dpa's, poolpallets en dusseldorfjes. Zo kan een supermarkt exact aangeven welke paprika's zij wensen in welke kist en op welke pallet. Dit sorteer proces gebeurt grotendeels automatisch. Zo is er een camera die foto's maakt om de grote van de paprika te bepalen en om zo te weten waar welke paprika heen moet. Er zijn kleine plastic cups waarin de paprika's gewogen worden. Zo weet de machine exact waar welke paprika naar toe moet en hou je alle soorten, grootte en gewichten van elkaar gescheiden. Wel zijn er nog steeds mensen nodig om de paprika's die niet goed zijn eruit te halen. Deze worden weggegooid of als tweede klasse paprika verkocht. Sommige telers gebruiken ook een automatische stapel systemen. Dan worden de kisten op een lopende band geschoven en zal een machine alle kisten netjes op een pallet stapelen en deze pallet bundelen.
Als alle paprika's gesorteerd en verpakt zijn zullen deze naar de veiling worden gestuurd om verkocht te worden of in het geval van een contract met een supermarkt direct naar de winkel verzonden worden.

Overige methoden van de teler

Er zijn natuurlijk nog veel meer technologische snufjes die de teler kan gebruiken om zo goed mogelijk te zorgen voor de planten en de paprika's. Zo zijn er in de moderne kassen schermen aanwezig. Dit zijn doeken die boven aan het plafond en aan de zijkanten tegen het glas hangen. Als de zon te fel is kan de teler deze dicht doen om de plant te beschermen tegen verbranding. Deze doeken worden ook gebruikt als een soort isolatie bij koude nachten want als het scherm dicht is zal de warmte die de verwarming produceert minder snel ontsnappen. Sommige telers zijn zo tevreden over dit systeem dat er zelfs al dubbele schermdoeken bestaan.

Een ander veelgebruikt concept is de verwarming die stroom opwekt. In de wintermaanden zal de teler zijn verwarming ontzettend veel gebruiken en verstookt hierbij erg veel gas en energie. In plaats van die warmte en energie verloren te laten gaan wekt de teler er ook stroom mee op. Hiermee kan hij zijn eigen kas voorzien van stroom maar verkoopt ook stroom aan de grote energieleveranciers.

Biologische bestrijding is een populair en modern concept wat de teler anno 2015 veel gebruikt. Vroeger werden bladluizen, spint, trips en andere soorten plagen veelal bestreden met chemische middelen. Dit was echter slecht voor het eindproduct, waar het gif vaak op terug te vinden was. Hierdoor zijn telers begonnen met biologische bestrijding. Dit is het bestrijden van plagen met hun natuurlijke vijanden. Deze worden uitgezet in de kas op plekken waar een plaag dreigt te beginnen. Zo komt er geen chemisch middel meer op het eindproduct en wordt de plaag toch bestreden. Echter is het helaas niet altijd voldoende en zal de teler als een plaag uit de hand loopt ondanks de biologische bestrijding toch chemische middelen gebruiken om te voorkomen dat zijn teelt schade op loopt. Echter zal hij met die chemische middelen ook zijn eigen biologische bestrijding treffen. Daarom zal de teler chemische middelen alleen gebruiken als het echt niet anders kan.

Veiling

Aan het einde van de werkdag worden alle paprika's opgehaald met de vrachtwagen en rechtstreeks naar de veiling gereden waar ze in een koeling komen te staan. De volgende ochtend worden de paprika's geveild door middel van de klok. Dit is een typisch Nederlands fenomeen en gebeurd nergens anders ter wereld. Zo wordt er een pallet met paprika's een grote hal vol met kopers binnengereden. Er wordt een foto getoond op grote schermen van het product met de herkomst, soort, gewicht, grootte en andere nuttige informatie voor de kopers. Vervolgens zal een soort klok terug lopen van een hoge prijs naar nul. Als een koper geïnteresseerd is zal hij op tijd de klok moeten stoppen anders is een ander hem voor. Te vroeg de klok stoppen is ook niet goed want dat betekent dat hij een hoge prijs zal betalen voor de paprika. Als de paprika's verkocht zijn worden ze diezelfde dag geladen en weggebracht naar de supermarkt, groenteboer, voedselfabriek of het buitenland. Zo is een paprika binnen twee dagen in de supermarkt om vervolgens verkocht te worden aan de consument.