Bestek mooi houden

Natuurlijk kun je bestek in de vaatwasser doen en er verder niet naar omkijken. Maar wil je je lepels, vorken en messen mooi en vlekvrij houden, dan is enige kennis van materiaal en onderhoud toch wel handig.

Zilver

Bij bestek is altijd sprake van legering, ofwel van een mix van diverse metalen. Puur zilver is een bestek nooit. Dat zou te zacht zijn. Er wordt altijd een klein percentage koper aan gevoegd.

Edelmetaal

Het meeste bestek is van edelmetaal. Synoniemen zijn chroomstaal, chroomnikkelstaal, hoogwaardig roestvast staal en roestvrij staal. Als bestek de aanduiding 18/10 heeft, dan slaat dat op de legering. 18 is het chroomgehalte en 10 het gehalte aan nikkel. Het chroom in deze legering zorgt voor een onzichtbaar oxidelaagje dat corrosiebestendig is. Dat betekent dat door contact met andere metalen er geen of weinig inwerking is. Nikkel is verantwoordelijk voor de mooie hoogglans. Dit laatste metaal maakt ook het bewerken mogelijk. Tevens zorgt het ervoor dat het bestek niet magnetisch wordt. Bekend edelstaal is Zilduro 18/10 edelstaal en het goedkopereZzilmeta van 18/8 edelstaal.

Messenstaal

Voor de lemmeten van messen wordt het zogenaamde messenstaal gebruikt. Dit heeft als karakteristiek dat het harder is en daardoor scherp blijft. Bij verzilverde en zilveren messen wordt om die reden het lemmet niet verzilverd of in zilver gemaakt. Het materiaal zou niet hard genoeg zijn.

Ander materiaal

Bestek met een houten of benen handvat is niet vaatwasmachinebestendig. Ook verguld bestek hoort niet in de vaatwasser.

De vaat

• Bedenk dat reiniging via de vaatwasser een agressievere methode is dan reinigen met de hand. Bestek blijft het mooist als het gewassen wordt met de zacht kant van een spons, en droog wordt gewreven met een droogdoek (dus niet op laten drogen in een rek). Gebruik geen schuurmiddelen.
• Zowel zilveren, verzilverde als edelstalen bestekken kunnen wel in de vaatwasmachine, maar spoel ze eerst goed af onder stromend water.
• Zet de diverse materialen (zilver, verzilverd, edelstaal, hout etc.) om vlekken te voorkomen, niet bij elkaar in hetzelfde deel van de korf.
• Ook messen moeten in een apart deel van de korf met het snijvlak naar beneden.
• Doe ze met de stelen naar beneden opdat het water er goed af kan lopen.
• Aardappelschilmesjes, steakmessen en broodzagen met een kunststof of houten greep kunnen ronddwarrelende roestdeeltjes veroorzaken en horen, omdat ze de zogenaamde vliegroest kunnen veroorzaken, daarom niet in de vaatwasser.
• Een propje aluminiumfolie in de bestekbak van de afwasmachine helpt om strepen op bestek te voorkomen.
• Direct na het beëindigen van het wasprogramma dient men de deur van de vaatwasser te openen om de waterdamp te laten ontsnappen. Vochtig bestek mag nooit in een gesloten machine staan.

Onderhoud

• Als er aanslag op verzilverd bestek zit, kan deze verwijderd worden door het bestek in een bak heet water te leggen met wat soda en een prop aluminiumfolie. Na het inweken kan men het bestek gemakkelijk met een afwasborstel schoonmaken.
• Messen, lepels en vorken die aan het roesten zijn, kan men schoon krijgen door ze in een rauwe ui te steken. Beweeg ze flink heen en weer in de ui. De sappen van de ui zorgen ervoor dat de roest verdwijnt.

Groot onderhoud

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kunnen er toch vlekken op het bestek verschijnen of het bestek kan dof worden. Dat zal er moeten worden gepoetst. Let op: sommige poetsmiddelen mogen niet in aanraking komen met het roestvrijstalen snijgedeelte van de messen.

• Edelmetalen kunnen worden gepoetst met een speciaal roestvrij staal schoonmaakmiddel.
• Zilver en verzilverd bestek kan men poetsen met een anti-oxidatie middel zoals zilverpoets, of met een zilverdoek.