Geurige, kleurige, biologische kruidentuin Radder

Net buiten de kom van het Limburgse Margraten ligt de plantenkwekerij van Frank Radder, waarin minstens 62 soorten biologisch geteelde kruiden te vinden zijn. De plantenkweker-kruidendeskundige heeft het assortiment samengesteld op basis van persoonlijke voorkeur. Deze kruidensortering - die nooit definitief is - wordt ieder jaar herzien en versterkt met een aantal nieuwe soorten.

Verhuizing naar Limburg

In juli 2000 verhuisden mijn echtgenoot en ik van het Noord-Brabantse Tilburg naar het Midden-Limburgse Nieuwstadt. Vooral de eerste jaren dat we in deze provincie woonden, hebben we besteed aan het ontdekken van het 'Brons-groene eikenhout' in dit meest zuidelijke stukje Nederland. Op onze speurtochten belandden we onder andere in Margraten, een plaatsje - zo bleek - dat niet alleen bekend is om het op de heuvel bij dit stadje gelegen 'Netherlands American Cemetery and Memorial'. Zoals al in de naam verweven, is dit een Amerikaans kerkhof en een herdenkingsplaats waar men de tijdens WO II gesneuvelde soldaten kan gedenken. Soldaten, die vielen tijdens de strijd:

• in Zuid Limburg;
• het Ardennen-offensief;
• in het Ruhrgebied.

Echter behalve de Amerikaanse begraafplaats is Margraten ook bekend om de plantenkwekerij en kruidentuin van Frank Radder.
De van oorsprong Brabantse Frank is een herborist (kruidendeskundige), die net als wij het goede leven in het Brabantse land verruilde voor de mooie, rustige, provincie in het zuiden des lands. De reden voor die plotselinge belangstelling van Frank voor Limburg, vertelt zijn geschiedenis.

Geschiedenis

Het Noord-Brabantse Zundert, waar Frank Radder opgroeide, werd na een familiebezoekje aan Zuid-Limburg al vlug verruild voor Honthem. Tijdens die familievisite had Frank immers Monique leren kennen, was op slag verliefd geworden en verkoos haar tot zijn vrouw. In Honthem startte het stel een vaste plantenkwekerij. Na enige succesvolle jaren werd besloten uit te kijken naar een groter perceel en na wat wikken en wegen neer te strijken in Margraten.

De initiator

Opleiding

Het telen van kruiden, waar ze in 2005 op initiatief van Frank mee begonnen, noopte hem een opleiding tot herborist te gaan volgen bij kruidencentrum 'De Sprenk' in De Mortel. In deze drie jaar durende opleiding in deeltijd, leerde Frank veel over de (biologische) teelt van kruiden. Later volgde hij in Maastricht de internationale herboristenopleiding aan de Europese Academie voor Natuurlijke Gezondheidszorg.

De workshops

De kruidendeskundige met zijn veelzijdige kennis over gezondheidsbevorderende planten, organiseert regelmatig workshops onder de titel: "Eten uit de natuur". Daarbij vertelt Frank dat een kruidenkundige in principe in de natuur kan overleven. Hij weet welke kruiden eetbaar zijn en welke beter niet gegeten kunnen worden. Tijdens de workshop ontdekken de deelnemers op die manier de eetbare kruiden en proeven en verzamelen zij ze. Ook geeft Frank aan welke kruiden beschermd zijn en waarop dus een 'plukverbod' rust. De verzamelde kruiden worden verwerkt tot een gezonde en smakelijke maaltijd. Als kruidenliefhebber in hart en nieren laat Frank niet na het belang van gezonde en duurzame voeding - met als belangrijk onderdeel daarvan de kruiden - gedegen aan bod te laten komen. Verder wijst hij erop dat in vroeger tijden het gebruik van kruiden als vanzelfsprekend was en deze planten dikwijls verwerkt werden tot allerlei producten, zoals hoestsiropen, theeën, tincturen, kruidenbitters en zalven.

Biologische kruidenteelt

Toenemende belangstelling

Hoewel de kennis van kruiden voor veel mensen verloren is gegaan, neemt tegenwoordig de belangstelling ervoor en het gebruik ervan (vooral in de keuken) weer toe. Daarbij krijgt de kruidengebruiker, die vooral te vinden is via tuincentra en in horecabedrijven, de gezonde invloed ervan op de koop toe.

Invloed van planten op de mens

Dat planten invloed uitoefenen op de mens blijkt enerzijds uit plantaardige natuurlijke afweerstoffen die op mensen gezondheidsbevorderend werken, anderzijds blijken planten menselijke gedachten en gevoelens te kunnen opvangen. Beide fenomenen passeren hieronder kort de revue.

I Salvestrolen

Frank heeft vanaf het begin gestreefd naar het telen van kruiden op biologische grondslag, dus vrij van chemische gewas-beschermingsmiddelen en vrij van kunstmest. Biologische kruiden groeien langzamer, maar ontwikkelen daardoor een pure, vaak sterkere smaak. De biologische teler steekt gemiddeld meer aandacht en kennis in zijn product. Door het afzweren van chemische gewasbeschermingsmiddelen bij de teelt, ontwikkelen de planten zelf een natuurlijke afweer tegen schimmels. Die natuurlijke afweerstoffen noemen we salvestrolen. Het zijn biochemische verbindingen die een plant zelf aanmaakt om zich tegen stressoren (zoals bacteriën, virussen, schimmels en insecten) te beschermen. De salvestrolen hebben bij de mens onder andere een kankerremmende werking. Tumorcellen sterven af, terwijl gezonde cellen ongemoeid blijven. Dit vind je ook alleen in biologische planten.

II Telepathisch vermogen bij planten

Behalve mensen en dieren menen sommige wetenschappers dat ook planten gedachten en gevoelens kunnen opvangen. Hierbij baseert men zich op onderzoek van een expert op het gebied van leugendetectoren, Cleve Backster. In zijn onderzoek bevestigde Cleve elektrodes van leugendetectors aan bladeren van planten. Het doel daarvan was om eventuele reacties te peilen op gedachten, acties en uitingen. Cleve experimenteerde met zijn gedachten. Hij dacht eraan om een plant in brand te steken. Op dat moment reageerde de betreffende plant heftig door middel van de detector. Hierbij sloegen de meters fors uit. Dit onderzoek is omstreden, omdat Cleve's experimenten moeilijk verifieerbaar bleken en nog niet door anderen bevestigd zijn.

100% biologische productie

Binnen vijf jaar ontwikkelde het bedrijf in een geleidelijk proces naar een 100% biologische productie, voor met name culinaire toepassingen. Vanaf 2009 zijn de kruiden van kwekerij Radder dan ook zo te plukken en te eten. Heel bewust heeft Frank zijn kruidenteelt gericht op menselijke consumptie. Als bewijs dat kruiden steeds vaker terugkeren in de hedendaagse keuken, geldt dat Frank de kruidentuin van Chateau St Gerlach in Valkenburg weer 'op smaak' heeft mogen brengen.

Exportmarkt

Frank en zijn Monique vermeerderen samen met een team van zes medewerkers hun planten zelf. Het bestuiven gaat op een natuurlijke manier. Thans staan er meer dan 62 verschillende soorten kruiden van citroenverbena tot echte majoraan en van Marokkaanse munt tot roodbladige venkel. Elk kruid staat los in een ronde pot met een doorsnede van 13 centimeter en is voorzien van een etiket met informatie in niet alleen het Nederlands maar ook in het Engels, Frans en Duits, ten behoeve van de export aan Europese landen, waaronder ook Scandinavië en Italië. De kwekerij bekijkt de mogelijkheden om deze potten en etiketten te vervaardigen van biologisch afbreekbare materialen. Alle kruiden worden in de open lucht geteeld. Ondanks de wetenschap dat bij een strenge winter een deel ervan verloren zal gaan, zal de kwekerij de planten wel afdekken, maar nooit verwarmen. Frank is een gedreven kruidenexpert die zweert bij biologische teelt, daarbij incalculerend dat biologische producten langzamer groeien, meer tijd en aandacht vergen en daardoor een fractie duurder zijn dan de anders geteelde. Gebleken is echter dat de bewuste consument die duurdere prijs er graag voor over heeft.