De geneeskracht van Havermout

Havermout is gewassen, gepelde, verhitte, geplette, verknipte en gerolde haver. Havermout is een lekkere graansoort. Havermout komt oorspronkelijk uit China en wordt sinds duizenden jaren verbouwd in het westen. Havermoutpap is een prima en gezond begin van de dag. Havermout heeft geneeskrachtige eigenschappen doordat het bepaalde ziekten voorkomt. Wanneer je denkt aanleg te hebben voor hart- en vaatziekten dan kan het helemaal geen kwaad om de kans op het daadwerkelijk krijgen van deze ziekten te voorkomen door de dag met een oergezonde haverpoutpap te beginnen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Havermout in de antieke geschiedenis
• Havermout in de traditionele geneeskunde
• Havermout tegen jeuk
• Havermout tegen hart- en vaatziekten
• Havermout goed voor het immuunsysteem
• Havermout stabiliseert bloedsuikerniveau
• Magnesium bevordert insuline-aanmaak
• Borstkanker en havermout
• Granen verkleint kans op astma bij kinderen
• Polyfenolen in havermout
• Lignanen in granen
• Eettips havermoutpap

Havermout in de antieke geschiedenis

In de antieke tijd was havermout al bekend. In Egyptische graven is havermout gevonden. De antieke Egyptenaren gaven voedsel mee aan de overledenen opdat ze in het leven na de dood genoeg hadden om zichzelf te voorzien. De oude Romeinen vonden havermout maar niks en beschouwde het vooral als voedsel voor paarden maar soms aten ze het zelf ook. De oude Grieken gebruikten havermout om een lekker toetje mee te maken.

Havermout in de traditionele geneeskunde

Groene havermouthee werd gedronken in India en de Oost Europese landen. In India baadde men 2000 jaar geleden in een aftreksel van havermout. In Griekenland, Egypte, Rome en Arabië dompelde men zich onder in havermoutbaden om de huid mooier te laten worden maar in India baadde men in havermout om van een opiumverslaving af te komen. Havermoutbaden werden in Europa lange tijd gebruikt om reuma en huidziekten te genezen. Bovendien werd een havermoutbad ingezet als pijnstillend medicijn. Andere ziekten waartegen havermout werden gebruikt zijn stress, blaasziekten, bloedvatproblemen en maagklachten. In de Middeleeuwse, Europese traditionele geneeskunde werd havermout vooral als voedsel gebruikt om sneller aan te sterken en om verstoringen in de spijsvertering op te lossen. Ook was het een middel om voedselvergiftiging tegen te gaan.

Havermout tegen jeuk

In de antieke literatuur is havermout al beschreven als antijeukmiddel. Dat wordt bevestigd door recente wetenschap. In havermout zit de fytonutriënten avenanthramiden, welke antipruritische eigenschappen heeft. Havermout is een antipruriticum, wat inhoudt dat het een medicijn is tegen de jeuk. Jeuk kan voorkomen bij verschillende aandoeningen zoals zonnebrand, allergische reacties, psoriasis, eczeem, insektenbeten, schimmelinfecties en contacten met jeukende planten zoals brandnetel en bepaalde soorten klimop.

Havermout tegen hart- en vaatziekten

Volle granen zoals havermout zorgen dat de kans op aderverkalking, dat is het aankoeken van cholesterolafzettingen op de bloedvatwanden, verkleint. Ook hierbij spelen de avenanthramiden een rol. Deze stof werkt samen met vitamine C. De synergetische werking tussen avenanthramiden en vitamine C zorgt ervoor dat de antioxidantwerking van deze beide stoffen versterkt worden. Hierdoor krijgt geöxydeerd cholesterol minder kans om zich te hechten in de bloedvaten. Zo kan het bloed meer vrijelijk stromen wat vervolgens weer leidt tot een verkleinde kans op hoge bloeddruk. Behalve avenanthramiden en vitamine C spelen polyfenolen in de havermout de rol van antioxidant die het risico op hart- en vaatziekten verkleint. Dit preventieve effect is het sterkst te meten bij vrouwen die de overgang achter de rug hebben. Een onderzoek wat gepubliceerd is in het American Heart Journal wees uit dat wanneer vrouwen in de postmenopauze-fase 6 maal per week een schaaltje havermout aten er een veel kleinere kans was op de vorming van aderverkalking. Een andere reden dat granen zeer gezond zijn voor het hart is dat er fyto-oestrogenen in zitten die de bloedvaten elastisch houden.

Havermout goed voor het immuunsysteem

Havermout heeft bewezen dat het de bacteriënbalans herstelt. Wanneer bacteriën van een soort op te grote schaal voorkomen kan dit leiden tot een infectie waar het immuunsysteem veel mee bezig is om het te herstellen. Een portie havermout per dag zorgt ervoor dat de bacteriënbalans veel sneller herstelt dan wanneer men zich vult met witmeelproducten.

Havermout stabiliseert bloedsuikerniveau

Beta-glucanen zijn een soort vezels die de bloedsuikerniveaus veel minder doen rijzen dan wit brood of witte rijst. Wanneer je veel vezelrijke voeding eet dan is de kans dat je diabetes krijgt laag. Ook voor mensen die suikerpatiënt zijn is het belangrijk om vezelrijk te eten zodat de symptomen niet of minder snel verergeren.

Magnesium bevordert insuline-aanmaak

Magnesium en calcium uit plantaardige voedselbronnen spelen een belangrijke rol in het voorkomen van diabetes. In havermout zit relatief veel magnesium en dit mineraal zorgt ervoor dat de insuline-aanmaak wordt verbeterd zodat de suikerpatiënt minder afhankelijk is van metformine, een medicijn voor diabetici. De anti-diabeteseffecten zijn nog sterker als de dagelijkse ontbijthavermout wordt voorzien van een paar walnoten en kaneel, welke beide medicinale eigenschappen hebben tegen diabetes.

Borstkanker en havermout

In Engeland is een groot wetenschappelijk onderzoek gedaan onder 35.000 vrouwen die in de pre-menopauze fase zaten. Het onderzoek had als doel om het effect van vezels op borstkanker te bestuderen. Het bleek dat de vrouwen die de meeste vezels aten, meer dan 30 gram per dag, een spectaculaire 52% verkleining van het risico op borstkanker hadden. Vrouwen die 13 gram of meer vezels aten hadden al 42% minder kans op het krijgen van borstkanker. Het is relatief makkelijk om 13 gram vezels te eten. Een schaaltje havermout is goed voor 4 gram vezels. Een portie volkoren spaghetti levert 6.3 gram vezels op. Een appel met schil is goed voor 5 gram vezels en een banaan telt voor 4 gram vezels mee. In alle fruitsoorten zitten gezonde vezels dus als je bijvoorbeeld net zoveel frambozen eet als het gewicht van een appel dan eet je vergelijkbaar veel vezels als in een appel zitten. Vrouwen na de menopauze die een vezelrijk menu volgden hadden ook minder kans op het krijgen van borstkanker; ongeveer 34%.

Granen verkleint kans op astma bij kinderen

Uit een Nederlands wetenschappelijk onderzoek door de universiteiten van Utrecht en Groningen bleek dat astma bij kinderen minder vaak voorkomt als men veel granen en vis eet. Veel vis en granen eten leidt tot ruim 54% verkleinde kans op astma bij kinderen. Regelmatig vis eten, naast gezonde granen, verkleinde de kans op het krijgen van astma verder tot 66%. Een vernauwing van de luchtwegen werd met 72% kans verkleind door het eten van granen en wanneer vis daarnaast werd gegeten verkleinde de kans zelfs met 88%.

Polyfenolen in havermout

Polyfenolen zijn belangrijke stoffen voor ons afweersysteem omdat ze veel antioxidantwaarde hebben. Er bestaan twee soorten polyfenolen, de vrije polyfenolen en de gebonden polyfenolen. Wanneer onderzoekers meten hoeveel polyfenolen er in een bepaald soort voedsel zitten dan kijkt men vooral naar de vrije polyfenolen. Daarvan zitten er al aardig wat in graan, ruwweg kun je zeggen dat in granen 75% van de polyfenolen zitten als in fruit zit. Maar in graan zitten veel meer gebonden polyfenolen. Eigenlijk maken de vrije polyfenolen maar 1% uit van het totale aantal aan polyfenolen in havermout. Dat betekent dat granen veel meer polyfenolen bevatten dan fruitsoorten. Je zou dus kunnen zeggen dat granen op het gebied van polyfenolen gezonder zijn dan fruit.

Lignanen in granen

Plantaardige lignanen in granen zorgen voor de omzetting in het lichaam naar de stof enterolactone. Deze stof heeft positieve eigenschappen voor de gezondheid van het hart en ter voorkoming van hormoongerelateerde kankers zoals prostaatkanker en borstkanker. Behalve granen zijn zaden, noten, bessen, thee en koffie bronnen van lignanen maar de laatste twee iets minder dan de eerste drie. Uit Deens wetenschappelijk onderzoek bleek dat vrouwen die veel groenbladige groenten en kolen aten meer lignanen in hun bloed hadden dan vrouwen die deze groenten niet veel aten.

Eettips havermoutpap

Havermout wordt vaak met melk gemaakt maar aangezien melk niet altijd gezond is omdat het de werking van andere fytonutriënten kan tegengaan is het ook zeer goed mogelijk om havermoutpap met heet water en een klontje boter aan te maken. In plaats van boter is het goed om sesamolie te gebruiken. Het is extra goed om de pap van een beetje gezonde vetten te voorzien omdat dit beter is voor de vertering. Je houdt ook langer een verzadigd gevoel zodat je niet omstreeks koffietijd de behoefte hebt om te snoepen. Als zoetstof kun je suiker gebruiken. Iedereen weet natuurlijk dat suiker niet zo gezond is. Daarom kun je ook honing gebruiken om de pap mee te zoeten. Ook is het een goed idee om gedroogde vruchten te weken en door de havermout te doen. Gedroogde vijgen, abrikozen en pruimen smaken heel zoet. Het is lekker om een beetje kaneel over de havermoutpap te strooien omdat dit een zoet kruid is. Kaneel heeft bovendien extra geneeskrachtige eigenschappen. Verder is het ook lekker om een beetje tijm of een snufje speculaaskruiden aan de pap toe te voegen, helemaal als je de pap met honing zoet maakt.

Lees verder

• De geneeskracht van cashewnoten
• De geneeskracht van spelt
• De geneeskracht van Rogge
• De geneeskracht van zilvervliesrijst