Gran Canaria: traditie en specialiteiten van streekgerechten

Het eten op Gran Canaria kent verschillende invloeden van andere landen en deze invloeden kun je vaak terug vinden in de gerechten die erg geliefd zijn op het eiland. Er zijn veel streekgerechten die een jarenlange traditie hebben, soms al wel van eeuwen geleden. Restaurants en kleine lokale barretjes bieden tegenwoordig een kleine kaart aan waar eenvoudige gerechten op staan, zodat buiten de deur eten ook niet vreemd meer is. De gebruiken op het eiland zijn ook anders, dan in andere landen. Ontbijten doen ze bijvoorbeeld in twee gedeeltes en ook maken ze gebruik van de siësta, waar dan uitgebreid geluncht wordt. En zo zijn de culinaire eetgewoontes op Cran Canaria vol van jarenlange tradities.

De internationale keuken op Gran Canaria

Nederlands, Duits, Italiaans, Mexicaans of Chinees, Gran Canaria heeft veel keukens overgenomen van andere landen. Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het hier vinden, weliswaar in een andere vorm, want culinaire hoogstandjes hoef je hierbij niet te verwachten. Een Nederlands restaurants lijkt gewoon op een snackbar en een Chinees restaurant lijkt steeds meer op een buffetrestaurant waar je van alles kunt krijgen. Met name richting het toeristisch gebied zie je weinig streekgerechten, maar als je dieper het eiland ingaat en je komt steeds meer in de buurt van de 'locals' ontdek je veel culinaire streekgerechten.

Basis gofiomeel

De Canariërs houden van een eenvoudige, maar smaakvolle en slim bedachte maaltijd. De eerste bewoners van het eiland, de Guachen, konden al uit niets toch iets heel bijzonders maken. Vroeger waren de watermolens in de bergen volop bezig om de eigele maïskorrels te vermalen. Hier kwam een fijn, beige poeder vanaf en dit was het basisvoedsel van de Canariërs wat gofio werd genoemd. Gofiomeel werd gemaakt van tarwe, gerst of maïs en bevatte veel proteïnen. Het was ook altijd op voorraad, lang houdbaar en overal voor te gebruiken. Er werden brood en tortilla's mee gebakken en het werd toegevoegd aan vis- en vleesgerechten. Ook werd het gebruikt als bindmiddel in soepen en sauzen. Nog altijd is gofiomeel verkrijgbaar in de supermarkt en wordt het veel gebruikt bij gerechten. Gofiomeel is te vergelijken met onze bloem.

Eenmansgerechten en soepen vormen nog altijd de basis van de Canarische burgerkost, aangevuld met restanten van andere maaltijden. Dit wordt ook nog veel gegeten in de eenvoudige eetgelegenheden.

Traditie van de drie maaltijden

De Canariërs kennen net als ons drie maaltijden op een dag, maar deze worden op andere manieren uitgevoerd. De een is ook wat uitgebreider dan de andere.

Ontbijt (desayuno)

Het ontbijt op Gran Canaria bestaat uit twee etappes en is in principe heel sober. De Canariërs gaan liever in de ochtend aan het werk als de temperaturen nog lekker zijn. Ze nemen dan genoegen met een espresso (café solo) of een espresso waar een klein beetje melk bij zit (cortado) en ze eten er dan een croissantje of toast bij. Deze dranken worden vaak niet thuis gedronken, maar al staande aan een bar in een cafetaria. Halverwege de ochtend nemen ze wat meer, en eten dan een belegd stokbroodje of enkele belegde broodjes met ham en kaas (bocadillos), die speciaal door de barman zijn klaargemaakt. Tijdens deze tweede fase van het ontbijt worden de lokale nieuwtjes van het dorp besproken, waarna ze daarna weer hun werk hervatten.

De lunch (almuerzo)
De meeste winkels sluiten hun deuren tijdens de siësta, die begint om 13:00 en eindigt tussen 15:00 en 15:30. Dan wordt ook de lunch genuttigd en veel arbeiders zoeken dan ook een eetgelegenheid op, waar ze een eenvoudige, maar snelle maaltijd kunnen krijgen, die bovendien ook nog royaal is mét verse ingrediënten. De lunch op Gran Canaria is heel uitgebreid van kleine hapjes (tapas) tot uitgebreide eenmansgerechten. In restaurants waar de traditionele eilandbewoners nog komen eten is de Canarische arroz al la cubana een geliefd gerecht. Het is een zelfbedacht gerecht van rijst, tomatensaus, gebakken banaan en spiegelei. Sommige traditionele gerechten die gebonden zijn aan een bepaald seizoen, zoals waterkers- en distelsoep, staan alleen nog op de kaart van restaurants met een zeer goede reputatie. Datzelfde geldt voor gerechten die ontzettend bewerkelijk zijn. De dranken die gedronken worden zijn bier en wijn, maar frisdrank kan ook. Koffie en thee worden niet gedronken tijdens de lunch.

Diner (cena)

Het diner op Cran Canaria begint niet zoals bij ons rond de klok van 18:00, maar pas veel later. De Canariërs houden eerst een soort picknick (merienda) wat bestaat uit verschillende kleine hapjes (tapas) of ander licht eten om de eetlust op te wekken. Als de temperatuur wat aangenamer is, zo tussen 21:00 en 22:00, komt het hele gezin bij elkaar en beginnen ze aan hun avondeten. Het diner is behoorlijk uitgebreid en de kok neemt uitgebreid zijn tijd om smakelijke recepten te maken. Wat je 's middags bij de lunch krijgt, kun je ook met het avondeten krijgen.

Streekproducten op Gran Canaria

Alle eilanden en dus ook Gran Canaria houden van echte streekproducten. Producten die op eigen land worden verbouwd en wat ook goed lukt vanwege het goede klimaat dat er op dit eiland is. Je kunt hierbij denken groenten en fruit, maar ook vis, vlees, kaas en wijnen.

Groenten en fruit

De groenten die op het eiland verbouwd worden, zijn voornamelijk bedoeld voor de eilandbewoners om zelf op te eten. De groenten en fruit zien er vaak niet zo mooi uit, maar de kwaliteit van de groenten en fruit is zeer goed en erg smaakvol. De producten worden dan ook veel gebruikt voor verschillende soepen zoals waterkerssoep, of salade van waterkers. Ook soep van snijbieten, mosterdzaadjes of zandkool (colinos) is erg geliefd bij de bewoners. Andere groenten zijn courgette, pompoen en sperziebonen. De tomaat is een van de producten die al eeuwenlang het meest geteeld worden op het eiland. De tomaat van Cran Canaria is zoet van smaak en ontzettend sappig en wordt gezien als een van de beste tomaten die er te krijgen zijn.

Kaas (queso)
'Queso de flor' behoort tot de beste kazen van de Canarische eilanden en komt uit Guïa. Het is een zoete, soms licht gezouten kaas, waarvan het recept eeuwenlang alleen van moeder op dochter is doorgegeven en van vader op zoon. Het was zo geheim dat andere familieleden het niet te horen kregen, tenzij er uitzonderlijke omstandigheden waren, zoals bv. geen kinderen.

Lang geleden hebben een aantal kaasmakers besloten, om het recept niet langer geheim te houden en het te delen met iedereen die het maar wilde proeven. Zo kwam deze kaas overal terecht, in elke bar en in elk restaurant, en behoort het tot op de dag van vandaag tot een van de beste kazen van de eilanden.

Vis (pescado)

Het eiland ligt in de Atlantische oceaan en hier halen de Canariërs hun vis vandaan. Op elke menukaart kun je vis, schaal- en schelpdieren terugvinden. Dat wat 's morgens gevangen is, kan 's avonds op je bord liggen, verser kan niet. Of er nu papegaaivis(vieja), makreel (caballa), tandbrasem (sama) of een zee- of zaagbaars (cherne) op het menu staat, de vis is altijd vers. Bijna elke dag worden er op verschillende markten verschillende soorten verse vis aangeboden.

Vlees (Carne)

Het meeste vlees woord ingevoerd vanuit Spanje of Zuid-Amerika. Maar de echte Canarische streekgerechten op vleesgebied zijn konijnenvlees, varkensvlees en het vlees van jonge geitjes. De eilandbewoners houden zelf dit vee, en maken van het vlees smaakvolle gerechten.

Wijn

Als het om goede wijnen gaat, telt Gran Canaria absoluut mee. Al vanaf de 15e eeuw staan hier al wijnstokken, geplant door de Spanjaarden en door het goede klimaat, is de wijnproductie optimaal. Het culturele erfgoed van de wijnproductie ligt in het gebied Bandama en Monte Lentiscal en de route loopt langs San Bartolomle, Tejeda, Treor, San Mateo, Valsequillo, Gáldar en Santa Brigida. De wijngaarden staan vaak in de valleien, of net zoals in Duitsland op hellingen en de druiven worden met de hand geoogst. De meeste bekendste druiven op Gran Canaria zijn de blauwe druif en de muskaatdruif. De allereerste wijn die vanaf het eiland werd geëxporteerd was de 'Malaysia of Canarias'. Op Gran Canaria zijn ongeveer 60 wijnkelders te vinden, waarvan er zes te vinden zijn op de wijnrouten.

Canarische streekgerechten en specialiteiten

Elk land heeft wel zijn eigen streekgerechten of specialiteiten. Zo ook op Gran Canaria, waar je in hele goede restaurants zelfs gerechten kunt krijgen met een jarenlange traditie. De meest bekende traditionele gerechten zijn:

• Adobo (dressing). Een pittige dressing of marinade van olie, azijn, laurier, verschillende kruiden, witte wijn, paprika, knoflook en peper. Vlees wordt in deze marinade soms dagenlang gemarineerd.
• Bafito en adobo. Een gebraden geitje wat gemarineerd wordt in knoflooksaus en wat gegeten wordt met papas (aardappel) en salade. Dit is een traditioneel kerstgerecht op het eiland.
• Bienmesabe. Dit is een stroperig, goudbruin nagerecht van honing, kleine stukjes amandel, een eidooier en citroen. De naam 'bienmesabe' betekent in de volksmond 'het smaakt me goed', vandaar deze naam bij dit nagerecht.
• Caldo de pescado. Dit is een lichte vissoep met aardappelen en kruiden die vers klaargemaakt wordt.
• Carajacas. Stukjes kalfs-, varkens- of kippenlever en meestal gemarineerd in adobo (dressing).
• Ensalada. Een frisse saladeschotel.
• Gambas al ajilo. Garnalen die in kokendhete olijfolie met knoflook, pepers en peterselie zijn gebakken.
• Gofio escaldado. Vers bereide, met maïsmeel gebonden vissoep/bouillon.
• Conejo en salmorejo. Gebakken konijn (conejo) die een hele nacht gemarineerd is met een dressing op basis van laurier en verschillende andere kruiden.
• Leche asada. Een nagerecht zo dik als pudding, van gekookte melk met eieren, limoenschillen en kaneel.
• Mojo rodo. Een scherpe saus van rode pepers, olie knoflook, azijn en zout en wordt veel gebruikt bij vleesgerechten.
• Mojo verde. Dit is een zachte groene saus wat wordt klaargemaakt als rode mojo, maar dan met groene pepers en veel peterselie. Deze wordt gegeten bij visgerechten of als voorgerecht bij papas arrugadas.
• Papas arrugadas (gerimpelde aardappeltjes). Dit zijn Canarische aardappeltjes die met hun schil, in pekel gekookt worden. De aardappeltjes krijgen hierdoor een zoutige, gerimpelde korst.
• Potaje de berros. Een zachte stamppot van tuinkers met spel, aardappelen, maïs, pompoen en yam (eetbare wortelknol).
• Potaje de cardos. Soep die bestaat uit wilde distelbladeren die altijd in het voorjaar geoogst worden. De soep heeft een lichte bittere smaak.
• Rancho canario. Een stevige soep die bestaat uit kikkererwten, aardappelen, varkensvlees, deegwaren, uien, saffraan, knoflook en paprikaworst. Het heeft iets weg van onze erwtensoep.
• Ropa vieja (oude vodden). Een stevig eenpansgerecht van restjes kikkererwten, vlees, groenten en aardappelen. Het is een echt, traditioneel boerengerecht. Omdat het uit restjes eten bestaat heeft het deze naam gekregen.
• Sancocho canario. Een stoofpotje of ovenschotel die bestaat uit gekookte, gezouten vis met groente en de groene mojo verde saus.

Buen provecho (Eet smakelijk)

Lees verder

• Praktische informatie over Gran Canaria
• Traditionele en religieuze feesten op Gran Canaria
• Badplaats Maspalomas op Cran Canaria en de omgeving
• Puerto de Mogán, het Venetië van Gran Canaria