Wijn: Franse witte wijn, Montrachet

De onbetwiste koning van alle witte Bourgognes en daarmee wellicht van alle droge witte tafelwijn — is Le Mont rachet, een wijn waar zelfs de meest nuchtere mensen lyrisch over worden.

Le Montrachet

Tot de beroemdheden die de lof van Le Montrachet hebben bezongen behoort Alexandre Dumas. Hij stelde datje deze wijn moest drinken ‘op de knieën en met onbloot hoofd’. Verder noemde Rabelais ‘m ‘goddelijk’ en schreef ene Maurice des Ombiaux: ‘Het is alsof hij meer zonlicht bevat dan enige andere wijn. Zijn zachtheid streelt de tong en het bouquet is tegelijk buitengewoon krachtig en vriendelijk.’ De Brit Maurice Healy tenslotte omschreef hem als: ‘Een atletische wijn vol kracht en schoonheid in de smaak. Laat nooit een gelegenheid voorbijgaan om ‘m te drinken.’ Spijtig genoeg wordt er van deze legendarische wijn maar een triest klein beetje gemaakt, namelijk minder dan twintigduizend flessen. Als er daarvan tweehonderd naar Nederland komen, is het veel. Maar opgelet: hier en daar zie je wel eens een Montrachet uit 1968. Koop deze niet, want voor zijn geld valt hij bar tegen simpelweg omdat het een erg slecht jaar was. Le Montrachet ligt in twee gemeenten, Puligny-Montrache: en Chassagne-Montrachet. Beide zijn zo trots op dit bezit dat ze de naam van de wijngaard achter hun eigen dorpsnaam hebben geplaatst (iets dat in de Côte d’Or vaker voorkomt).

Naast de ware Montrachet bestaan er nog andere wijngaarden die fabuleuze wijn voortbrengen. In Puligny zijn dat Chevalier-Montrachet, les BienvenuesBôtard-Montrachet en een deel van B&ard-Montrachet. Het andere stuk van deze laatste wijngaard bevindt zich in Chassagne, evenals Criots-BîtardMontrachet. Chassagne en Puligny maken ook uitnemende gemeente-wijnen die met elkaar kunnen wedijveren om hun kwaliteit. Die van Puligny-Montrachet vormt voor mijn gevoel het schoolvoorbeeld van een witte Bourgogne. Het is geen zware wijn, maar toch stevig genoeg voor kalfsvlees en gevogelte. De wijn bezit een fraai, soms kruidig bouquet en een ronde, egale smaak waarin dikwijls iets van zachte vruchten te bespeuren valt, alsmede iets fijn-kruidigs. Chassagne-Montrachet brengt wijnen voort die veel gelijkenis vertonen met die van Puligny; meestal zijn ze een tikkeltje fermer van smaak.

Chalonnais

De Chalonnais begint onder de Côte d’Or en heeft geen grote reputatie voor zijn witte wijnen. Alleen Rully en Montagny lijken de moeite waard, hoewel veel wijn uit de eerste gemeente tot vin mousseux verwerkt wordt. Ik herinner me een aangename Montagny van de firma Louis Latour die een ‘marmeren’ smaak had en tegelijk frappant fris was. in de Chalonnais vindje ook uitstekende Bourgogne Aligoté; die van het dorp Bouzeron is beroemd.

Pouilly-Fuissé, Micon, St. Véran

Weer zuideljker komt men in de Ma”connais. Het is een groot gebied dat zo’n beetje de grens vormt tussen het noorden en het zuiden van Frankrijk. In de piepkleine dorpjes met hun soms imposante, Romaanse kerken komt men al af en toe de provençaalse, bruinrode dakpannen tegen. Bijna de helft van de wijnen is er blank van kleur en hoe beter de wijn, des te meer witje ontmoet. Men kent namelijk verschillende herkomstbenamingen en de beste daarvan omvatten uitsluitend witte wijn. Heel beroemd is Pouilly-Fuissé, een wijn die erg kostbaar werd toen de Amerikanen z’n naam konden uitspreken. Op zijn best is het een groengouden, levendig smakende wijn met een goed evenwicht tussen frisheid en volheid. Maar verwacht geen echte grootheid vol subtiele nuances hoewel u de prijs er wèl voor zult betalen.

Twee broertjes van deze wijn heten Pouilly- Vinzelles en Pouilly-Loché, maar de gezamenlijke produktie daarvan vormt slechts een tiende van Pouilly-Fuissé, zodat je ze hier alleen bij uitzondering signaleert.

Op een iets lager niveau liggen Mâcon Supérieur, Mâcon Villages of Môcon gevolgd door een gemeentenaam (zoals Viré en Lugny). Stuk voor stuk zijn het heel fatsoenlijke, erg leuke witte wijnen, de mens een welbehagen bij kip, bij wit vlees en bij vis. De streekwijn heet gewoon Mâcon Blanc. In het uiterste zuiden van de Mâconnais hebben een aantal dorpen sinds een jaar of wat een eigen appellation, Saint Véran. De boeren daar hebben zich voorgenomen om een zo puntgaaf mogelijke wijn te maken en dat lukt ze aardig. Wat niveau betreft komt hun wijn een heel eind in de richting van Pouilly-Fuissé.
Een uitstekend jaar voor alle witte Bourgognes was 1973: het gaf geurige wijnen met een brede, rijke smaak. Ook 1975 bracht wit van gehalte.

Clos de Vougeot

Vlak naast het wereldberoemde Clos de Vougeot, waar de Bourgondische broederschap Les Chevaliers du Tastevin zijn festijnen houdt, ligt een witte wijngaard waarvan de wijn wordt aangeboden als Cbs Blanc de Vougeot. Deze mag d’r heul best wezen: hij heeft een haast sensueel karakter met in de smaak iets van eikehout. Op een paar kilometer van Beaune ligt het plaatsje Aloxe-Corton al een eeuw of wat te dommelen aan de voet van een enorme heuvel die oprijst als een paasbrood tussen de wijngaarden. Tegen de zuidwest helling bevindt zich de fameuze Corton-Charlemagne wijngaard. De wijn hiervan wordt als een der grootste in de Bourgogne beschouwd iets dat men helaas ook terugziet in z’n prijs. De wijn bezit een dominerende persoonlijkheid; de volle, vruchtrijke smaak lijkt betimmerd met het hout van eiken. En zijn geur doet vaag denken aan kaneel. Deze wijn is eigenlijk niet zo lang geleden ontstaan. Het was de grootvader van wijnbouwer en -handelaar Louis Latour die op de helling de eenvoudige aligoté verving door de nobele chardonnay.

Hoewel men rond het schitterende Beaune met zijn sfeervolle centrum ook wat witte wijn produceert (met als uitschieter het Cbs de Mouches), is de volgende witte gemeente van importantie toch Meursault. De stad ontleent haar naam aan een Romeinse nederzetting die ‘Muris saltus’ heette ofwel ‘Muizensprong’. Het schijnt dat deze naam te danken is aan het feit dat de witte en de rode wijngaarden vrijwel naast elkaar lagen. Nog steeds maakt men rode wijn in Meursault, zij het zeer weinig. Het plaatsje met zijn ruim achttienhonderd inwoners speelt geen geringe rol bij Les Trois Gborieuses, de drie novemberdagen waarop men in de hele Côte d’Or feest viert.

Dan vindt de wijnveiling plaats van het ziekenhuis Hospices de Beaune (dat door donatie circa vijftig hectaren eigen wijngaarden heeft en door verkoop van de wijn aan fondsen komt), er wordt een banket in het Cbs Vougeot gegeven en men heeft op de laatste dag de Paulée de Meursault. Dit is een massale maaltijd waarbij de wijn zeer rijkelijk pleegt te vloeien omdat iedereen eigen flessen meebrengt. Men maakt jaarlijks zo’n 1,6 miljoen flessen witte Meursault en daarnaast wat rode. De Meursault Blanc is een wijn met een fijn bouquet, een pittige, bijna kruidige smaak en een verleidelijke volheid. De beste wijnen komen van de wijngaarden Perrières, Charmes, Genevrières, Goutte d’Or en Poruzot.

Niet ver van Meursault ligt het pittoreske Auxey-Duresses met ook een minieme hoeveelheid op Meursault gelijkende witte wijn. Twee andere kleine dorpen met wat wit zijn Saint-Romain en Saint-Aubin.