Pepernotenwinkels: diverse speciaalzaken in Nederland (2020)

De grootste pepernotenfabrikant van Nederland, Van Delft, opent traditiegetrouw in de laatste maanden van het jaar pepernotenwinkels waarin pepernoten in allerlei smaken zijn te verkrijgen. In 2020 worden vanaf september verspreid over het land ongeveer 25 van deze luxe tijdelijke winkels geopend. Het pepernotenseizoen is weer begonnen. Maar als eind december de feestdagen voorbij zijn sluiten deze zogeheten pop-up stores.

Hofleverancier Van Delft

De grootste pepernotenfabrikant van Nederland heet Van Delft en is gevestigd in Harderwijk. De fabrikant zegt jaarlijks tussen maart en december meer dan drie miljard pepernoten te bakken. Nagenoeg alle huismerken komen uit deze fabriek. Van alle in Nederland verkochte pepernoten is 70% afkomstig uit de fabriek van Van Delft Biscuits in Harderwijk die anno 2020 al 140 jaar ‘Hofleverancier van Sinterklaas’ is.

De Winkel van de Pepernotenfabriek

In oktober 2014 opent de fabrikant aan de Van Woustraat 101 in Amsterdam de eerste winkel met als naam ‘De Winkel van de Pepernotenfabriek’. Korte tijd later volgen winkels in Haarlem en in de Rotterdamse Markthal. Omdat pepernoten zonder twijfel tot de seizoensproducten kunnen worden gerekend zijn de winkels slechts tijdelijk open; als eind december de feestdagen voorbij zijn sluiten ze. De enige uitzondering hierop is de vestiging in Amsterdam (Singel 500) die, mede met het oog op toeristen, een blijvende winkel is.

Ruim assortiment in de diverse pepernotenwinkels

In de zogeheten pop-up stores van Van Delft zijn allerlei soorten pepernoten te verkrijgen. De fabrikant levert hiermee rechtstreeks aan de klant. Zelfs op het gebied van de aloude pepernoot is sprake van trends, waaronder pepernoten in verschillende kleuren en met minder traditionele smaken als steranijs, (truffel)kaneel, nootmuskaat, gember, framboos, tiramisu of chocolade kruidnoten die smaken naar stroopwafel, yoghurt of sinaasappel.

Van witte chocolade tot roomboter

In het assortiment komen daarnaast biologische en speltpepernoten voor, maar ook ‘roomboter kruidnoten volgens oud recept’. Jaarlijks worden nieuwe smaken gelanceerd waaronder appeltaart, tompouce, drop en bitterkoekjes. Populair zijn de mix, de stroopwafel en de caramel-zeezout, evenals de truffel en cappuccino. 'We hebben vijftig soorten, van witte chocolade tot roomboter en fruitsoorten blueberry pie, sinaasappel en lemon cheesecake. Ook hebben we wereldse kruidnoten: seroendeng (Indonesisch), Ras el hanout (Marokkaans) en sweet chili paprika,’ aldus Oscar de Lange, directeur/eigenaar van Van Delft.

Pepernoten menukaart

Elk jaar worden nieuwe smaken toegevoegd. In 2020 is dat al niet anders. Op de 'pepernoten menukaart' voor 2020 staan als nieuwe smaken aangegeven onder meer de krokante koffemix en puur orange.

Taai-taai en speculaaskoekjes

Behalve pepernoten zijn in de winkels van Van Delft tevens het bij Sinterklaas horende taai-taai en speculaaskoekjes verkrijgbaar in diverse varianten. Allemaal oud-Hollandse producten die in nieuwe smaken opnieuw op de markt worden gebracht. Kortom, de pepernoot en aanverwante lekkernijen zijn verkrijgbaar in steeds meer smaken. Deze marketingstrategie zorgt ervoor dat deze aloude Nederlandse producten voor de consument interessant blijven, met als gevolg een stijgende omzet.

De speciaalzaken (pop-up stores) in 2020

Vanaf september 2020 zijn in de volgende plaatsen tijdelijke speciaalzaken (pop-up stores) geopend (update 10 oktober):

• Amersfoort (Langestraat 15);
• Amsterdam (Kalverstraat 182);
• Breda (Eindstraat 8);
• Den Bosch (Hinthamerstraat 7);
• Den Haag (Spuistraat 18);
• Eindhoven (Heuvel Galerie 153);
• Enschede (Klanderij 61);
• Groningen (Herestraat 78 | Vismarkt 3);
• Haarlem (Grote Houtstraat 14);
• Harderwijk (Luttekepoortstraat 2);
• Leiden (Haarlemmerstraat 116);
• Lelystad (Bataviaplein 51, unit 20);
• Maastricht (Wolfstraat 20);
• Nijmegen (Broerstraat 28);
• Rotterdam (Markthal, Ds. Jan Scharpstraat 298, unit 43);
• Utrecht (Vismarkt 22);
• Venlo (Vleesstraat 31);
• Zwolle (Diezerstraat 62).

Pepernoot of kruidnoot?

Pepernoten worden gemaakt van roggemeel gemengd met een beetje anijs, hetzelfde deeg dat wordt gebruikt voor taai-taai. Het deeg voor kruidnoten bestaat uit tarwebloem met veel speculaaskruiden. Pepernoten en kruidnoten zijn dus niet hetzelfde. In de volksmond worden kruidnoten vaak pepernoten genoemd. De term is dusdanig ingeburgerd dat dit ook correct Nederlands is geworden. ‘Kruidnoot is een synoniem van pepernoot’, aldus het Genootschap Onze Taal.

Nederlandse traditie

Pepernoten zijn met recht een Nederlandse traditie te noemen. Al in de zestiende eeuw kregen kinderen bij het Sinterklaasfeest pepernoten die waren gemaakt van deegresten afkomstig van peperkoek en kruidkoek. De pepernoot zoals we die vandaag de dag kennen stamt uit de achttiende eeuw en wordt gemaakt van de kruiden die ook voor speculaas worden gebruikt zoals peper, nootmuskaat, kaneel, gember en kruidnagel.

De traditie van het strooien van pepernoten komt uit de negentiende eeuw als Sinterklaas bij de mensen thuis komt. Dit strooien verwijst naar vruchtbaarheid; de boer die van oudsher op het platteland begin december de akker met zaad bestrooit.