Plofkip: hoe weet je welk vlees diervriendelijk is?

De plofkip is een kip die in heel weinig tijd heel snel moet groeien zodat de consument hem kan opeten. Het dier zit in een hok in afwachting van zijn dood. Als je nu geen plofkip, plofvarken of plofrund wilt eten, maar ook geen vegetariër wilt zijn, hoe doe je dat dan? Daarvoor is er het sterrensysteem, dat aangeeft wanneer dieren een beter leven hebben of een slechter leven. Maar hoe worden die dieren dan gehouden en hoeveel beter hebben ze het?

Beter Leven Kenmerk

Wie bewust consumeert en wil dat de dieren die hij eet een redelijk leven hebben gehad, kan het best kiezen voor vlees met het label Beter Leven op het pakket. Anno 2012 is dit label er al, maar het vlees is wel duurder dan de doorsnee karbonades, stukken kip en rundvlees. Vanaf 2020 overigens ligt er in de schappen van de supermarkt alleen nog maar vlees dat minimaal voldoet aan het Beter Leven Kenmerk. Het is een maatregel van de supermarkten zelf, omdat zij hebben uitgevonden dat de consument wil dat er voor de dieren een beter leven is weggelegd.

Deadline bij 2020 en een discussie over soja

De supermarktorganisaties hebben gesteld dat het Beter Leven Vlees uiterlijk 2020 in de schappen moet liggen. In die tussentijd kunnen boeren dan overschakelen naar een andere manier van vee fokken. Daarnaast willen de supermarkten afspraken maken over duurzame soja. Dit vraagstuk valt buiten het sterrensysteem dat de supermarkten in willen voeren over de diervriendelijkheid.

Hoeveelheid dieren worden er gehouden voor de consumptie?

Per jaar worden in Nederlandse veehouderijen ongeveer 400 miljoen dieren gehouden.
In 2010 viel 7 procent van hen onder het keurmerk Beter Leven Kenmerk
In 2008 waren dat 660.000 dieren. In
2009 ging het om 2,5 miljoen stuks slachtvee.

Sterrensysteem voor slachtvee

In 2007 is in Nederland een sterrensysteem ingevoerd als het gaat om vlees. Dit kwam nadat er een opeenstapeling was van allerlei ziekten zoals mond-en-klauwzeer, vogelpest en varkenspest. Er werd geadviseerd om dieren een beter welzijn aan te bieden. Dat kwam er echter niet heel erg van.

Kiezen voor vlees dat diervriendelijker opgroeit

Wie wil kiezen voor een stukje vlees op het bord dat komt van een dier dat diervriendelijker opgroeit, kan vanaf 2007 kijken naar het sterrensysteem. Daarvoor geldt dat hoe hoger het aantal sterren, hoe hoger het dierenwelzijn. Albert Heijn besloot in 2010 bijvoorbeeld al dat ze alleen nog maar varkensvlees met minimaal 1 ster in het schap wilde hebben liggen. Dit maakte het systeem ook veel bekender. Om te bewijzen dat de dieren ook echt het leven leiden dat op het pakket staat, worden de boeren gecontroleerd door bestaande controlerende instanties.

Sneller omschakelen naar de 1-ster voor varkensvlees

Het jaar 2020 ligt nog ver weg in 2013. Varkensslachters zouden dan ook wel willen dat de omslag naar het 1-sterrenvlees wat sneller wordt gemaakt. Dat kan ook want de voorwaarden daarvoor zijn:

1. 20 procent minder varkens in het hok
2. De varkens krijgen speelmateriaal
3. Een dichte stalvloer

Varkensverwerkers willen sneller om Duits varkensvlees te weren

De Nederlandse varkenssector zou een voorsprong hebben op Duitsland als de Nederlandse supermarkten nu al besloten het 1-sterrenlabel in 2013 door te voeren. De import van Duits goedkoop varkensvlees is hen een doorn in het oog. Omdat de verplichting pas in 2020 wordt aangegaan kunnen de Duitsers ook overschakelen op het nieuwe systeem.

Plofkippen

De kippenboeren van Nederland hebben wel meer tijd nodig om de 1-ster te halen. Zij moeten hun veestapel laten inkrimpen en extra investeren in uitloop van de dieren.

Hoeveel vlees eet een Nederlander per jaar?

Nederlanders schuiven flink wat vlees naar binnen per jaar. Dit is in 2012:

• 41 kilo varkensvlees
• 22 kilo kip
• 17 kilo rund
• In totaal 80 kilogram per persoon per jaar

De sterren van de Dierenbescherming om waarde vlees en dierwelzijn aan te geven

De sterren die de Dierenbescherming geeft aan vlees zien er als volgt uit:

Kip 1 ster

• Kippen krijgen meer tijd om te groeien, minimaal 56 dagen
• Kippen zijn van een langzamer groeiend ras, waardoor ze sterker en gezonder zijn
• De stal heeft daglicht en de dieren kunnen lopen op strooisel en stropakken
• Dagelijks wordt er graan gestrooid
• De kippen mogen minimaal 8 uur per daag rondlopen op een overdekte uitloop
• Kippen worden niet meer gedood volgens de elektrische waterbadmethode, want die levert veel stress op. In plaats daarvan worden ze bedwelmd met CO2 gas.

Kip 2 sterren

• Alles wat ook voor de kip met 1 ster geldt, maar dan dat de uitloop in de open lucht moet zijn.

Kip 3 sterren

• Alles wat ook voor de kip met 2 sterren geldt, maar hier moet de uitloop buiten voorzien zijn van beschutting zoals bomen of struiken.
• De dieren met een 3 sterren label leven 80 dagen.

Varkens 1 ster

• De varkens hebben 20 procent meer ruimte
• De dieren krijgen speelmateriaal die er voor zorgen dat drie van hun vijf levensbehoeften worden vervuld. Die bestaan uit: wroetbaar, bijtbaar, eetbaar, afbreekbaar of iets nieuws.
• De biggen worden niet gecastreerd.

Varkens 2 sterren

• Alles wat voor de varkens van 1 ster ook geldt, maar voor 2 sterren mogen de zeugen het hele jaar naar buiten voor een modderbad.
• De vleesvarkens worden in groepen op stro gehouden, met een overdekte uitloop naar buiten.
• De staarten worden niet gecoupeerd en de tanden niet ingekort.

Varkens 3 sterren

• Alles wat voor de varkens met 2 sterren ook geldt. Daarnaast hebben de varkens in de stal twee keer zoveel ruimte als in de gangbare sector.
• De varkens worden in groepen op stro gehouden, met een gedeelte overdekte uitloop.

Biologisch kopen bij de biologische boer

Voor veel mensen gaan de bovenstaande maatregelen helemaal niet ver genoeg. Zij zoeken vlees dat echt afkomstig is van diervriendelijke bedrijven. In de meeste gebieden is dat er ook wel. Boeren houden hun koeien, varkens en kippen dan op een diervriendelijke manier waarbij ze voortdurend buiten lopen, geen antibiotica krijgen en een lang(er) leven leiden. Het loont de moeite om te kijken of die boeren bij hun bedrijf ook een verkooppunt hebben van het vlees van die dieren. Ook op boerenmarkten of bij biologische winkels is dit vlees vaak te koop.

Herken de plofkip

Wie absoluut geen vlees wil van dieren die niet een bepaald rooskleurig leven hebben geleid, kan het beste vlees nemen van het Beter Leven Label. Voor al het andere vlees geldt dat zij nog steeds volgens de bio-industrie worden vetgemest. Ook de prijs is bepalend. Wie weinig betaalt, kan er vanuit gaan dat het om vlees gaat dat uit de bio-industrie komt. Dat betekent overigens niet alleen voor het dier niet zo’n best leven, maar ook vlees dat komt van dieren die veel antibiotica ingespoten hebben gekregen en dat de mens zelf ook weer binnenkrijgt. En dat kan zelfs tot resistentie leiden van bepaalde antibiotica als iemand ziek wordt.