Maïs (graansoort)

Maïs is een graan dat oorspronkelijk uit Midden-Amerika komt. De officiële naam van maïs is zea. Maïs behoort tot de familie van de grasachtigen.

Geschiedenis

Maïs zag er vroeger heel anders uit dan nu. De maïs was toen veel kleiner, maar is zo groot geworden doordat de indianen de maïsplanten veredelden. De indianen selecteerden steeds opnieuw de planten met de grootste en lekkerste kolven en lieten deze vervolgens samen voortplanten. De indianen moesten tot een beter gewas komen met grotere en lekkerdere vruchten door de planten de kruisen. Waarschijnlijk zijn de indianen begonnen met een klein grasplantje, teosint genaamd. Dit plantje wordt beschouwd als de voorouder van de maïs. De maïs is naar Europa gebracht door Columbus. Toen Columbus rond de 15e eeuw naar Amerika kwam waren de maïsplanten al uitgegroeid tot grote voedzame kolven. De maïs was in Spanje gelijk een succes. In het Spaanse klimaat groeide het gewas erg goed. Echter, in de noordelijke gebieden ging het niet zo goed met de plant: het groiede langzaam en de korven werden niet goed rijp. Op een soortgelijke manier als de indianen kweekten mensen in Noord-Europa de planten ook door. De maïsplanten die de kou het best konden verdragen werden met elkaar gekruist. Zo onstond maïs die zich ook in koudere gebieden staande hield.

Bloeiwijze

Een maïsplant heeft in pricipe een stengel en een kolf. De stengel word ruim 3 meter hoog. Maïsplanten zijn er niet in mannelijke en vrouwelijke varianten, ze zijn het namelijk allebei. Een maïsplant kan zich dan ook in zijn eentje voortplanten. Het pluimachtige materiaal aan de top van de stengel is mannelijk. Die maakt het stuifmeel. Dit stuifmeel kan de vrouwelijke bloem bevruchten. Hieruit ontstaat een kolf met korrels. Een maïskolf kan uit wel meer dan 1000 korrels bestaan. De korrels zijn er in verschillende kleuren, namelijk zwart, rood, geel, wit en blauw.

Toepassingen

Maïs wordt voor verschillende doeleinden gebruikt, waaronder:

• maïsmeel: een groot deel van de maïs wordt tot korrels vermaald, en vermengd met water kunnen daar tortilla’s van gebakken worden.
• maïszetmeel: dit wordt gebruikt als bindmiddel voor sauzen, soepen of pap.
• popcorn: door pofmaïs te bakken in een pan verandert het in popcorn. Dit komt doordat bij verhitting het water in de korrel uitzet, maar de schil dit groeien tegen probeert tegen te gaan. Als de schil het begeeft ploft de maïs.
• maïsbier: door aan een maïspapje een vrucht toe te voegen gaat het gisten waardoor maïsbier ontstaat.

Maïsteelt

In Nederland worden o.a. de volgende maïssoorten geteelt:

Snijmaïs

Rond 1965 werd maïs ook in Nederland geteeld. Vanaf dat moment zijn dieren de grootste afnemers geweest. Voor vee was de maïs vooral een afwisseling op het gras. Eerst kregen de dieren alleen de korrels van de maïskolf. Maar sinds het einde van de jaren zestig wordt de gehele plant vermalen. Stengels, bladeren en kolf: alles gaat bij het vee naar binnen. Snijmaïs is van alle varianten de meest geteelde maïs in Nederland.

Suikermaïs

Doordat de snijmaïs niet echt lekker is voor de mens is er een speciale variant het leven in geroepen: suikermaïs. De suikermaïs ziet er precies hetzelfde uit als snij- en korrelmaïs maar van binnen is er een belangrijk verschil. Suikermaïs bevat zoals de naam al doet vermoeden veel suikers. Daardoor smaakt hij lekker zoet. Echter een paar procent van de verbouwde maïs is Nederland is suikermaïs.

Ziekten

Steeds meer maïsplanten in Europa worden aangetast onder de maïswortelkever. Hoewel het dier vrij klein is, kan het toch enorme schade aanrichten. Doordat de larven van de kevers aan de maïsstengel vreten, groeit de maïsplant slecht. Het diertje is pas sinds 1992 in Europa en is waarschijnlijk meegelift met een boot of vliegtuig uit Amerika. Sinds 2003 heeft ook Nederland last van de kever. De Europese Unie doet er alles aan om te voorkomen dat de kever zich permanent in Europa vestigt.