Jodendom en voeding: eten en gezondheid volgens Maimonides

In de Misjne Tora besteedt de Joodse wijsgeer en arts Maimonides (Rabbijn Mosje ben Maimon – 1135-1204) aandacht aan de gezondheid van lichaam en geest. Hij doet dat in de Hilchot De'ot (de Regels van het Gedrag). Volgens Maimonides zijn lichaam en geest één. Er bestaat een band tussen geestesziekten en lichamelijke stoornissen. De volgende aanwijzingen in dit artikel gelden alleen voor gezonde mensen.

Regels van het Gedrag – Hilchot De'ot

De Regels van het Gedrag heeft twee doelen:

1. Gods wegen navolgen – Imitatio Dei
2. God leren kennen in het dagelijks gedrag

De gulden middenweg

Volgens Maimonides moet de mens altijd de weg van het midden kiezen, de gulden middenweg. Hoe bereikt men dit?

• Niet snel kwaad worden, maar ook niet koel reageren.
• Alleen verlangen naar de dingen die het lichaam nodig heeft c.q. wat goed is voor de ziel. In Spreuken 13:25 staat: “De rechtvaardige eet tot verzadiging van zijn ziel.”
• Alleen spreken over wijze zaken of die noodzakelijk zijn voor het lichaam. Voor de rest dient men te zwijgen.

Visie Jehoeda

De gulden middenweg klinkt tegenwoordig nogal saai. Onze maatschappij lijkt steeds op zoek te zijn naar extremen. Je ziet dat terug in de sport, het vestigen van records voor het Guiness Book of Records, de vetzucht, het materialisme, etc. Feitelijk is het streven naar extremisme een te sterke drang naar het lichamelijke. Hierdoor komt onze ziel in het gedrang.

Het kennen van God

Volgens Maimonides moet ons doen en laten gericht zijn op het kennen van God. Dit impliceert het volgende:

• Niet werken om het geld, maar wat nodig is voor het levensonderhoud.
• Eten en drinken om het lichaam in conditie te houden.
• Seksueel contact voor voortplanting.

Visie Jehoeda

Uiteindelijk is het enige doel van de mens op aarde om God te dienen. Dit impliceert dat we onze aandacht NIET op onszelf moeten richten maar op God.

Gezonde lichaam en geest om God te dienen

Het is niet mogelijk om God te dienen als men lichamelijk of geestelijke ziek is. De gezondheid van de mens is bedoeld om God te dienen. Dus alleen eten als men honger heeft en drinken als men dorst heeft. Alles wat voldoende is om zich aan de dienst van God te wijden.

Visie Jehoeda

God dient men geconcentreerd te dienen. Dit lukt alleen als we lichamelijk en geestelijk in goede gezondheid verkeren. Te weinig eten is slecht, maar te veel ook.

Eet niet te veel

Het beste is om tot het kwart van het verzadingspunt te eten. Maimonides raadt aan om slechts weinig bij de maaltijd te drinken. Vóór de maaltijd moet men wat inspanning verrichten, daarna wat rusten. Daarna kan men pas eten wat zittend moet gebeuren. Na de maaltijd mag men zich niet inspannen omdat het eten eerst nog verteerd moet worden.

Visie Jehoeda

Tegenwoordig eten we te gehaast. Er wordt te veel tussen door gegeten. Mensen eten niet meer drie keer op een dag op een vast tijdstip. Zo krijgt het lichaam weinig rust om de maaltijd goed te verteren.

Voldoende slapen

Maimonides raadt een nachtrust van acht uur aan. De best slaaphouding is op de zij: aan het begin van de nacht op de linkerzijde, op het einde van de nacht op de rechterzijde. Ga niet direct na het eten slapen en ga ook niet overdag slapen.

Visie Jehoeda

Tegenwoordig hebben veel mensen slaapproblemen. Dit komt door te veel stress. Ik zou adviseren om overdag een paar keer ontspanningsoefeningen te doen om zo de geest rustiger te maken. Dit komt het slapen 's nachts ten goede.

Maak de darmen los

Het is goed vóór de maaltijd de darmen los te maken met fruit (druiven, vijgen, peren en meloenen). Dit bevordert de ontlasting. Vermijd oude gezouten vis en oude gezouten kaas.

Visie Jehoeda

Fruit is inderdaad gunstig voor de stoelgang. Wil de stoelgang niet lukken dan helpt om vaak om iets te gaan 'zoeken'. U bent dan in beweging en de aandrang wordt dan groter.

Hoofdregel voor gezondheid

Koning Salomo zei: “Hij die zijn mond en tong in acht neemt bewaart zijn ziel voor slechte zaken.” (Spreuken 21:23). Dit houdt in dan men geen slecht voedsel moet nuttigen en niet tot verzadiging moet eten.

Visie Jehoeda

De hoofdregel voor gezond leven is dat alles met mate gedaan moet worden. Eigenlijk is dit het meest eenvoudige advies dat er bestaat. Helaas blijkt dit voor velen lastig te zijn.