Schatjes van patatjes: recepten

2008 is uitgeroepen tot het jaar van de aardappel, want bijna 450 jaar na de introductie in onze contreien blijft de patat de meest geliefde maaltijdbegeleider in onze keuken. Gekookte aardappelen worden het meest klaargemaakt, gevolgd door frieten en puree. Voor de meeste keukens is de patat ook het basisingrediënt van de stoemp en in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, zijn patatjes echt geen dikmakers.

Index

• Verscheidene soorten
• Culinair gebruik
• Voedingswaarde
• Aankooptips
• Bewaartips
• Recepten

Op de barbecue

• Aardappelen met rozemarijn
  

In de schil

• Aardappelen geplet met Brusselse kaas
  

Puree/gratin

• Garnalenpuree met Parmezaanse kaas
  
• Aardappelpuree met gehakt en bloemkool
  
• Aardappelgratin met spekblokjes en Belgische kaas
  

Gebakken

• Aardappelschotel met gerookt spek
  

Verscheidene soorten

De familie van de aardappel is erg uitgebreid. Elke soort geeft zijn kenmerken wat betreft smaak, uiterlijk en culinair gebruik. Volgens kenners is Corne de Gatte met zijn nootachtig smaakje ‘de crème de la crème ‘ onder de aardappelen. Kriel wordt meestal klaargemaakt in de schil, op de barbecue of gefrituurd. Ze hebben een neutrale smaak en passen bij zowat alle bereidingen. Zo kunnen ze ook perfect verwerkt worden in aperitiefhapjes. Ratte is dan weer door zijn typische aroma ideaal voor bereidingen van wild, rundvlees, gevogelte, konijn of vis. Echte fijnproevers maken deze aardappel klaar met een klein beetje boter, look, tijm en een takje peterselie.

Kenmerken

• Kleine en grote aardappelen.
• Ronde, onregelmatige, cilindervormige of lange aardappelen.
• Aardappelen met een witte, gele, roze, rode of zelfs een zwarte schil.
• Meer of minder bloemig etc.

Culinair gebruik

• Koken, stomen, ragout en stoofpotje: Belle de Fontenay, Charlotte, Corne de Gatte, Nicola, Ratte, Rosa, witte en rode (eersteling).
• In de schil: Corne de Gatte, Kriel, Première, Ratte.
• In de oven, gegratineerd of op de barbecue: Nicola, Rosa, Witte en rode (eersteling).
• Puree, stoemp en soep: Bintje.
• Aardappelsalade: Belle de Fontenay, Charlotte, Ratte, Rosa, Witte en rode (eersteling).
• Gebakken: Belle de Fontenay, Charlotte, Corne de Gatte, Nicola, Ratte, Rosa, Witte en rode (eersteling).
• Frietjes: Bintje, Kriel, Première.
• Barbecue: Kriel.
• Stoemp: wordt vaak als stevige winterkost beschouwd, terwijl je er ook perfect in de andere seizoenen van kan genieten, zoals zongedroogde tomaatjes of seizoensgroenten bij de gestampte aardappelen te voegen.

Voedingswaarde

• Kalium: 450 mg/100g
• Magnesium: 25 mg/100g
• Fosfor: 50 mg/100g
• IJzer: 0,8 mg/100g
• Zetmeel: 18 tot 20 procent: het kookproces zet dat zetmeel om in suikers.
• Aardappelen brengen ook heel wat vezels aan zoals: vitamine C, B, B1 en B3. De meeste van die voedingsstoffen bevinden zich net onder de schil.

Aardappelen zijn absoluut geen dikmakers: 80 Kcal/100g, maar deze waarde kan natuurlijk omhoog gaan tijdens de bereiding bijvoorbeeld: in boter, room, frituurolie etc.

Aankooptips

• Kies stevige, ongewassen aardappelen zonder kiemen. De aarde kan je zelf wegwassen.
• Koop aardappelen in een ondoorzichtige, maar ademende zak. Aardappelen die te lang in een plastieken zak zitten zullen vlugger rotten.
• Let op de verpakkingsdatum.
• Koop zeker geen groene aardappelen. Verwijder groene vlekken die u toch tegenkomt tijdens het schillen (toxische solanine). Andere vlekjes zijn ongevaarlijk maar deze snijdt u ook beter weg.

Bewaartips

• Aardappelen bewaar je het best in de kelder.
• Donker, goed verlucht en fris. (10°)
• Indien u geen kelder hebt, bewaar ze dan niet in de koelkast of op een andere te koude plaats. Als alternatief kan je eventueel kleinere hoeveelheden kopen en bewaren in een donkere koele plaats.
• U kunt ze uitstallen op een rooster of in een houten bak.

---

Recepten

---

Aardappelen met rozemarijn

Dit hebt u nodig voor 4 personen

• 1 Qbag
• 800g aardappelen (Kriel)
• rozemarijn
• 2 sjalotjes
• 2 dunne sneetjes spek
• peper en zout
• nootmuskaat
• 1 dl witte wijn

Zo maakt u het

1. Was de aardappelen. Kook ze met de schil bijna haar in gezouten water.
2. Leg de aardappelen in de Qbag.
3. Snij de sjalotjes, de rozemarijn en het spek fijn. Strooi dit boven de aardappelen en kruid met peper, zout en nootmuskaat
4. Overgiet met witte wijn en sluit de Qbag.
5. Leg de Qbag ongeveer 15 minuten op de barbecue.

Aardappelen geplet met Brusselse kaas

Dit hebt u nodig voor 4 personen

• 4 grote aardappelen (Kriel)
• 2 gerookte haringen
• 200 g Brusselse kaas
• peper en zout
• nootmuskaat
• 1/2 fles lambik
• 50 g boter
• bladpeterselie

Zo maakt u het

1. Was de aardappelen. Kook ze met de schil gaar in gezouten water.
2. Vil en ontgraat de haringen.
3. Verwijder de schil van de aardappelen.
4. Plet de aardappelen en meng dit met de kaas.
5. Voeg de haring toe en kruid af met peper, zout en nootmuskaat.
6. Botersaus: laat de lambik inkoken, voeg boter toe en laten doorkoken.
7. Schik de geplette aardappelen op een bord en overgiet het geheel met botersaus.
8. Werk af met de bladpeterselie.

---

Garnalenpuree met Parmezaanse kaas

Dit hebt u nodig voor 4 personen

• 8 aardappelen (Bintje)
• 1 klontje boter
• 4 eetlepels olijfolie
• 200 g gepelde garnalen
• 4 eieren
• Curry kruiden
• 4 eetlepels geraspte Parmezaanse kaas
• 1 takje kervel

Zo maakt u het

1. Kook de aardappelen gaar in gezouten water.
2. Pureer ze met boter en voeg de olijfolie toe.
3. Pocheer de eieren
4. Meng de puree met de garnalen.
5. Bestrooi de puree met wat Curry kruiden en kaas.
6. Werk af met een takje peterselie.
7. Serveer de aardappelpuree met de eitjes

---

Aardappelpuree met gehakt en bloemkool

Dit hebt u nodig voor 4 a 6 personen

• 600 g gemengde gehakt
• 600 g aardappelen (Bintje)
• 1 bloemkool
• 30 g boter
• 10cl melk
• paneermeel
• nootmuskaat
• peper en zout

Zo maakt u het

1. maak de bloemkool schoon en verdeel ze in roosjes.
2. Kook of stoom de bloemkool, ongeveer 10 minuten in gezouten water.
3. Bak het gehakt aan in een pan en prak het fijn met een vork. Kruid af met nootmuskaat, peper en zout.
4. Schil en snijd de aardappelen.
5. Kook ze gaar in gezouten water.
6. Pureer ze met boter en melk en kruid gul met nootmuskaat, peper en zout.
7. Verdeel het vlees in een beboterde vuurvaste schotel.
8. Bedek het vlees met bloemkoolroosjes.
9. Bedek de bloemkoolroosjes met puree. Zorg ervoor dat de drie verschillende lagen zich niet vermengen.
10. Bestrooi met paneermeel en kleine klontjes boter.
11. Zet de schaal in een voorverwarmde oven op 180°, gedurende 30 minuten.

Tip: wie deze gezinsschotel te droog vindt, kan eventueel een lichte bechamelsaus over de bloemkool gieten alvorens de laag met puree toe te voegen.

---

Aardappelgratin met spekblokjes en Belgische kaas

Dit hebt u nodig voor 4 a 6 personen

• 1 kg aardappelen ( Nicola of Rosa)
• 400 g gerookt spek
• 250 g abdijkaas of raclettekaas
• 2 uien
• 60 g boter
• 2 eetlepels bloem
• ½ Liter melk
• Peper en zout

Zo maakt u het

1. Schil de aardappelen en snijd ze in dikke schijven van 1 cm.
2. Kook ze gaar in gezouten water.
3. Snij het spek in blokjes, de uien in ringen en de kaas in dunne plakjes.
4. Bak de spekblokjes samen met de ui in een grote pan.
5. Bechamelsaus: laat 50 g boter smelten. Voeg de bloem toe en goed mengen. Voeg beetje bij beetje de melk toe onder voortdurend roeren. Kruid af met peper en zout.
6. Meng de aardappelen, de spekblokjes en de uien door de bechamelsaus.
7. Giet de mengeling in een beboterde vuurvaste schotel.
8. Bedek de aardappelen met plakjes kaas
9. Zet de schaal in een voorverwarmde oven op 190°, gedurende 15 a 20 minuten

---

Aardappelschotel met gerookt spek

Dit hebt u nodig voor 4 a 6 personen

• 1 kg aardappelen
• 300 gr gerookt spek
• 10 kleine uien
• 2 teentjes knoflook
• 2 eetlepels boter
• 1 kruidenboeket
• 1 afgestreken eetlepel bloem
• 1 glas bouillon
• 1 scheutje sherry azijn
• Peper en zout

Zo maakt u het

1. Snij het spek in lange repen. Laat deze 5 minuten in kokend, ongezouten water blancheren.
2. Haal de spekrepen uit het water en laat ze uitlekken op keukenpapier.
3. Schil de uien in dunne ringen.
4. Pel de knoflookteentjes en plet ze met de vlakke kant van een mens.
5. Schil en was de aardappelen.
6. Bak de aardappelen in de pan en bestrooi ze met peper en zout.
7. Overgieten met een half glas bouillon.
8. Zet een deksel op de pan en laat ze gedurende 20 minuten op een zacht vuur gaar worden.
9. Snij de aardappelen in grote dobbelstenen.
10. Laat het spek zachtjes smoren in de pan.
11. Voeg het knoflook en de uiringen bij de spek en zet het vuur hoger.
12. Laat het geheel ongeveer 3 minuten aanbakken, tot ze beginnen te kleuren.
13. Neem alle ingrediënten uit de pan.
14. Voeg wat bloem toe aan de jus en roer. Blus af met een scheutje sherry azijn.
15. Voeg alle ingrediënten terug in de pan en ook de gare aardappelen. Overgieten met een half glas bouillon en de ingrediënten voorzichtig omroeren.
16. Laat de pan met deksel nog 5 minuten verder sudderen.