Voedselbronnen putten uit. Tijd voor substifood!

Is er later nog genoeg voedsel voor iedereen op aarde? Kunnen gewassen nog wel groeien op deze wereld, die steeds maar opwarmt? Hoe ziet de toekomst van ons eetpatroon eruit? Dit zijn allemaal vragen die opkomen als er gedacht wordt aan de steeds maar groeiende wereldbevolking. Om later hetzelfde voedingspatroon te kunnen handhaven moet er gedacht worden aan vervangende voedselbronnen. Ooit wel eens gedacht aan het eten van algen, of het eten van geur- en kleurloos vlees? Misschien is dit wel de toekomst

Substifood

De trend Substifood: In een door de VN gepubliceerd bericht is te zien dat de wereldbevolking in 2050 enorm gegroeid is. (Schutterman,z.d.). Er zullen tegen die tijd namelijk meer dan 9 miljard personen op deze aardbol leven. Aangezien het nog maar de vraag is of er genoeg voedsel geproduceerd kan worden, wordt er deze tijd al druk gekeken naar vervangend voedsel. Ook zullen er door de klimaatverandering steeds minder geslaagde oogsten zijn. Er wordt voorspeld dat in de tweede helft van deze eeuw een afname van 25% van de oogstopbrengst zal zijn (Es, E van, 2013).

Vandaag de dag (2017) zijn er al genoeg signalen te zien die duiden op het zoeken naar vervangend voedsel en voedselbronnen. Zo zijn er bijvoorbeeld talloze onderzoeken en proeven gedaan om vlees te kunnen kweken in een reageerbuisje. (Hilbert, M, 2012). De naam van de trend ‘substifood’ komt voor uit de woorden substitute en food. Substifood staat daarom ook voor vervangend voedsel.

Op welke waarden speelt deze trend in?

Aangezien in de toekomst 25% van de landbouwgrond niet meer beschikbaar zal zijn, moet er op gezocht worden naar nieuwe technologieën en manieren om te zorgen dat men altijd kan blijven genieten van de producten die nu nog te verkrijgen zijn. Vindingrijkheid en innovatie zijn twee belangrijke waarden die aansluiten bij substifood. Door het probleem dat zich in deze tijd al aankondigt, namelijk een tekort aan voeding in de toekomst, op verschillende manieren te bekijken kunnen gevolgen van deze problemen beperkt of opgelost worden.

Welke andere trends hebben hier ook invloed op?

Er zijn verschillende trends op maatschappelijk niveau die invloed hebben op de trend ‘substifood’
De eerste noemenswaardige maatschappelijke trend is technologisering. Doordat de maatschappij een enorme groei doormaakt op het gebied van technologie is er de mogelijkheid om oplossingen te bedenken voor problemen die zich in de toekomst kunnen voordoen. Een andere maatschappelijke trend is risicobeheersing. Hierbij moet gedacht worden aan de drang om ervoor te zorgen dat er later voldoende vervangende voedselbronnen beschikbaar zijn, zodat men later genoeg te eten heeft. In andere woorden wordt hier het risico om ondervoed te raken afgebakend. Tenslotte is er de maatschappelijke trend polarisering. Hierbij gaat het om toenemende ongelijkheid tussen groepen mensen. Deze verschillen zullen alsmaar groter worden als bepaalde voedingsmiddelen later worden beschouwd als luxe goederen. Alleen de zogeheten ‘nouveau riche’, oftewel eliteklasse kan zich dan nog de exclusieve producten veroorloven, terwijl de lagere sociale klassen in de wereld dit niet kunnen. Door ervoor te zorgen dat voedsel vervangen wordt, en daardoor langer beschikbaar, kunnen deze sociale verschillen minder snel groter worden (van Berloo, 2015). Zoals er te lezen valt, passen de megatrends technologisering, polarisering en risicobeheersing goed bij de trend substifood, aangezien deze trends een oorzaak zijn voor de drang die er is om bestaande voedingsbronnen uit te vinden, of bestaande voedingsmiddelen zo te veranderen, dat ze duurzamer zijn in gebruik.

Hoe wordt dit voedseltekort opgelost?

Technologie is een trend die goed kan inspelen op de gevolgen van de steeds minder wordende voorraad voedsel, want nieuwe technologische ontwikkelingen kunnen er voor zorgen dat er nieuwe voedingsmiddelen of -bronnen gemaakt kunnen worden. Aan de andere kant zorgen alle machines en fabrieken die voortkomen uit deze technologische ontwikkelingen er voor dat er meer CO2 wordt uitgestoten. Deze CO2-uitstoot is de grootste oorzaak van de klimaatsverandering en hiermee is de factor technologie een heel interessant paradox. Technologie is namelijk niet alleen de oorzaak van de voedingsbronnen die uitputten, maar is ook gelijk de oplossing. Ook gaat het ecologisch gezien nu niet goed gaat met de aarde. CO2 dat de atmosfeer ingaat zorgt voor een opwarming van de aarde en dat leidt tot het smelten van de poolkappen. Als gevolg van deze opwarming, zijn er de laatste jaren steeds meer overstromingen. Ook is uit onderzoek van de VN-voedselorganisatie FAO gebleken dat 25% van alle landbouwgrond op aarde door erosie, verzilting, en bodemuitputting niet meer vruchtbaar is. Met dit in het achterhoofd is het heel goed dat er nu al signalen zijn die er op duiden dat er hard gewerkt wordt aan het maken van vervangend voedsel.

Wat zijn de alternatieven?

Aangezien het ernaar uitziet dat er in de toekomst minder voedsel zal zijn, zijn er al vele wetenschappers die proberen alternatieven te bedenken. Hieronder staan een paar voorbeelden genoemd waarbij gekeken wordt naar een vervangende voedselbron. Dit laat zien dat de trend substifood al wel in volle gang is.

Het eten van insecten bestaat al heel lang, maar nog steeds wordt het eten van insecten gezien als een taboe.Toch zijn er talloze recepten te vinden op internet die insecten als hoofdingrediënt hebben. Een voorbeeld hiervan is: ‘het insectenkookboek’ van Arnold van Huis.

Ook 3D-printen is niet nieuw meer, maar door nieuwe laser- en printtechnologie kan er nu voedsel geprint worden. Met deze nieuwe technologie kunnen er bijvoorbeeld eiwitten gehaald worden uit zeewier, bietenloof en insecten en dit wordt omgetoverd tot een heerlijke maaltijd. Dit betekent dat er geput wordt uit nieuwe voedselbronnen, waardoor er minder geput hoeft te worden uit de oorspronkelijke voedselbron (McFarland, 2015).

Ook bestaan er tegenwoordig zogeheten 'reageerbuishamburgers'. Hierbij worden stamcellen uit het slachtafval van een rund gehaald dat moet uitgroeien tot spierweefsel en dat wordt samengevoegd met bloed en vet. Hieruit ontstaat een hamburger waarbij de oorspronkelijke voedselbron (de koe) niet meer helemaal van pas komt (Meijer, 2012).

Ook is er een opkomende hoeveelheid aan melk dat voortkomt uit planten wat aantoont dat de trend substifood in volle gang is. Voorheen was er alleen melk van een koe of geit, maar nu is er ook melk dat is gebaseerd op zonnebloemzaad, pinda’s of rijst (The Vegan Woman, 2013).

Tot slot schrijft het artikel ‘sniff chocolate don’t eat is’ dat men bezig is aan een nieuwe manier om te kunnen genieten van chocolade zonder dat je daadwerkelijk chocolade eet. Door een ampul van munt en gemberextract in de neus te spuiten, ervaart men een 15-minuten durende genotservaring (McQuarrie, 2013).