Appetijtelijk of niet? Vreemd buitenlands voedsel

Stamppot, snert en frikandel is allemaal typisch Nederlands voedsel dat wij beschouwen als ‘normaal’. Echter, zullen de meeste buitenlanders raar opkijken als ze ons (de beroemde kaaskoppen) een rauwe haring naar binnen zien werken op de vismarkt. Hetzelfde gaat op voor Nederlanders die het buitenland bezoeken en aanschouwen hoe de lokale bevolking vies eten consumeert. Onze meningen zullen niet altijd overeenkomen met die van buitenlandse chefs die met veel precisie hun specialiteit presenteren. Maar er zullen geheid Nederlanders zijn die de uitdaging wel aandurven om een zwarte burger te eten of een bijna volledig ontwikkeld eendenembryo. Meer zin in een lekker stuk kaas waar de maden nog uit kruipen? Plan dan een vakantie aan Sardinië. Eet smakelijk!

Miereneieren

Kruipende wezentjes

Liometopum apiculatum en L. Occidentale var. Luctuosum zijn twee grote mierensoorten (circa drie centimeter) die leven in Mexico en Zuidwestelijke Verenigde Staten. De mieren leven in onderaardse gangen op zes tot achter meter diepte en als ze naar boven komen kruipen ze naar agaveplanten om hun voedsel te houden. Nabij de agaveplanten bouwen ze een nest en in de wortels van de planten worden de eieren gelegd. De eieren die ze leggen worden soms opgegeten door andere mieren. Niet alleen mieren smullen hiervan; ook de Mexicaanse bevolking. De miereneieren en -larven worden uit de wortels gehaald en verwerkt tot een gerecht.

Het gerecht

Escamoles, de naam van het gerecht, wordt voornamelijk geserveerd in Mexico. Daar is het populair om de escamoles te eten in een taco met guacamole. Ze smaken boter- en nootachtig en hebben een vergelijkbare structuur als cottage cheese. De Azteken, een 13e-16e-eeuwse Meso-Amerikaanse beschaving, waren hier ook al dol op.

Gitzwarte burger

Inktvisinkt en verkoolde bamboe

Zwart voedsel ziet er nu niet zo appetijtelijk uit en wordt vaak geassocieerd met schimmel. Er is maar weinig voedsel dat van oorsprong donkerbruin tot zwart is, zoals zwarte truffels en peperkorrels. De Kuro-burger (zwarte burger in het Japans) is niet zwart, maar gitzwart. De burger werd in 2014 gelanceerd door fastfoodketen Burger King en was uitsluitend in Japan verkrijgbaar. De burger is alles wat je zou verwachten: een zacht broodje, met daartussen een mals stuk vlees, gesmolten kaas, ketchup en uien. Eén verschil is dat het broodje en het plakje cheddar zwart zijn gekleurd met verkoolde bamboe. De ketchup en uienringen zijn zwart gemaakt door er inktvisinkt aan toe te voegen. Ondanks de afschrikwekkende kleur smaakt de burger zoals een burger hoort te smaken.

Succes

De burger werd al snel een succes in Azië. De McDonald’s in China kwam in hetzelfde jaar met de Yin-yang-burger; twee mini hamburgers, de een zwart de ander wit, in één verpakking. Burger King is niet de eerste firma die een zwarte hamburger om de markt zet. De Franse fastfoodketen Quick had in 2012 het concept speciaal ontwikkeld voor de première van de vierde Star Wars-film in 3D. Ze verzonnen voor hun broodje de toepasselijke naam: Darth Vader-burger. In datzelfde jaar kopieerde de koffiezaak Blacklisted Coffee in Jakarta (Indonesië) het concept van de Franse firma.

Mmm… van maden

Kaas

Wij Nederlanders zijn echte kaaseters; we eten maar liefst veertien kilo per persoon per jaar. Zelfs Julius Caesar vond dit noemenswaardig genoeg om te vermelden in zijn boek ‘Commentarii Rerum in Gallia Gestarum’ uit circa 50 v.Chr. In ons land maken we kaas uit melk, stremsel, zuursel en zout. De Italianen denken daar anders over. De inwoners van het eiland Sardinië voegen een speciaal ingrediënt toe aan hun zogenaamde casu marzu (letterlijk verrotte kaas). Deze speciale ingrediënten, maden en larven, worden toegevoegd aan de Italiaanse schapenkaas soort pecorino. De pecorino wordt extra lang gerijpt, zodat er larven van de kaasvlieg (Piophila casei) in de kaas gaan nestelen. Tegenwoordig wacht men niet meer totdat de vlieg afkomt op de kaas die buiten wordt neergelegd. De Sardiniërs injecteren zelf de larven in de kaas, zodat ze sneller kunnen genieten van hun specialiteit.

Als beleg

De liefhebber eet de kaas met de tot vijftien centimeter lange levende maden er nog in. De versie van casu marzu zonder maden wordt voornamelijk voor toeristen gemaakt. De kaas wordt dan luchtdicht afgesloten, zodat de beestjes uit te kaas kruipen in een zoektocht naar zuurstof. De Sardiniërs eten de kaas op een knapperig stuk brood met een glas rode wijn. Benieuwd naar de ammoniak-achtige smaak die nog urenlang in de mond blijft hangen? De belangstellenden onder ons zullen toch moeten afreizen naar Sardinië, want de Europese Unie heeft casu marzu verboden. De Unie is van mening dat het niet zo gezond is om maden en larven te eten die de spijsvertering kunnen overleven.

Een ei hoort erbij

Eendenei

Balut, een eendenei, wordt als een echte delicatesse beschouwd in Zuidoost-Azië. Voornamelijk in Vietnam en de Filipijnen wordt het graag gegeten. Het is een hartige snack die door veel straatverkopers wordt verkocht en is schijnbaar lekker met een snufje zout, en chili en azijn. Een biertje hierbij kan volgens de balut-eters niet ontbreken. Maar wat is er nu zo vreemd aan?

Gekookt of ongekookt?

Balut betekent letterlijk opgerold. Het is een eendenei waarin een bijna volledig ontwikkeld embryo zit. De bevruchte eieren worden in manden gelegd met zand om op die manier warmte vast te houden. In de Filipijnen worden ze na zeventien dagen uit de manden gehaald, gekookt en verkocht. De consument breekt dan de schaal en zuigt eerst het vocht uit rondom het embryo. Wat hij zal zien is een kuiken met onderontwikkelde botten, veren en klauwen. In Vietnam wordt er eenentwintig dagen gewacht. Het kuiken is dan zodanig herkenbaar en heeft zachte botten. De ongekookte variant is veel minder populair, maar wordt ook zeker verkocht aan de liefhebbers. Balut wordt ook wel als vulling in gebak gebruikt of gebakken in de koekenpan.

Kiviak (oftewel kiviaq)

Vogels

De Inuit in Groenland jagen graag op alken. Dit is een familie binnen de vogels die leven op open zee. Ze zijn zwart met wit en hebben korte vleugels die ze gebruiken als de in zee duiken op zoek naar zeeorganismen. Voornamelijk in het voorjaar moeten deze vogels uitkijken voor de Inuit die in hun bootjes de zee op gaan.

Lange bereidingstijd

Het eten van gevogelte is geen onbekend begrip in Nederland. De Inuit hebben alleen een bijzondere manier van bereiding van de vogels. Maar liefst vijfhonderd alken worden er tegelijk klaargemaakt in de buik van een zeehond. De zeehond wordt opengesneden en de levende vogels worden erin gestopt. Daarna wordt de buik van de zeehond dichtgenaaid en zeven maanden met rust gelaten. Het dichtnaaien van de huid vinden de Inuit erg belangrijk, want als dat niet goed gebeurt trekt de stank vliegen aan. En wie wil er nu vliegen bij zijn eten? Binnen de periode van zeven maanden gaan de alken fermenteren (het proces waarbij schimmels en bacteriën zich vermenigvuldigen) en daarna worden de vogels uit de zeehond gehaald. Tijdens feesten en partijen staat de zogenaamde kiviak op tafel en wordt er gesmuld van de vogels die dan een met gorgonzola vergelijkbare smaak hebben gekregen. Als je je afvraagt of de vogels nog gekookt of gebakken worden: nee. Rauw compleet met huid, veren en bot krijgen de vogels een nieuwe rustplaats in opnieuw de buik van een zoogdier.

Lees verder

• Kroketje rundergal? Dierlijke E-nummers in voeding
• Broodje hersenen? Vreemdste hamburgers ter wereld