Nederlandse wijn, die moet je drinken!

Bij wijnbouw denk je meestal al snel aan zuidelijker landen zoals Frankrijk, Italië of Spanje. Of misschien denk je wel aan landen ver buiten Europa en in warme streken, zoals Zuid-Amerika, Australië of Zuid-Afrika. Toch wordt ook in Nederland prima wijn geproduceerd. De wijnbouw in Nederland groeit en neemt meer en meer in kwaliteit toe. Nederlandse wijn, die moet je drinken!

Druiventeelt

Om een goede wijn te maken heb je allereerst druiven nodig. Er zijn verschillende druivenrassen die voor de productie van wijn gebruikt worden. Druiven groeien het best op zonnige plekken. Niet alle gebieden in Nederlanden lenen zich daarvoor, maar de hellingen en de veelvoorkomende grondsoort löss in bijvoorbeeld Zuid-Limburg zijn zeer geschikt voor de druiventeelt.

Romeinse tijd

In de Romeinse tijd was het drinken van wijn al populair. Het zuiden van Nederland heeft deel uitgemaakt van het Romeinse Rijk en het is heel aannemelijk dat de Romeinen in die tijd de druiven voor hun wijn ter plekke teelden. Het vervoer van grote hoeveelheden wijn vanuit Italië of Frankrijk was immers in die tijd niet zo eenvoudig als dat tegenwoordig is. Toch zijn er uit de Romeinse tijd geen vermeldingen van wijnbouw bekend.

Middeleeuwen

In de middeleeuwen waren er rond Maastricht in ieder geval wijngaarden. Dit is wel bekend, omdat een beschrijving hiervan is gevonden in de inventarislijst van koningin Gergerga van Saksen. Omdat het klimaat in de Middeleeuwen relatief warm was, kon de druiventeelt zich ook over andere delen van de Nederlanden verspreiden. De druiventeelt en de wijnbouw kwamen op zijn hoogtepunt in de veertiende en vijftiende eeuw, toen de Zuid-Limburgse heuvels rond het Maasdal en het Geuldal begroeid waren met druivenranken.

Wijn of bier

Behalve wijn was ook bier een populaire drank. Het nadeel in de middeleeuwen was, dat het bier niet lang houdbaar was. Toen men echter hop toevoegde aan het bier, veranderde de kwaliteit en de houdbaarheid, waardoor het bier steeds concurrerender werd ten opzichte van de wijn. Dit bier was eenvoudiger te maken, de ingrediënten konden overal in het land eenvoudiger geteeld worden dan de kwetsbaarder druif. Vanaf het begin van de zestiende eeuw werd ook het klimaat weer koeler, wat een goede groei van de wijndruif belemmerde. Hierdoor werd de wijnproductie in de Nederlanden steeds kleiner. Voor de bierproductie had het koelere klimaat geen nadelige effecten. De finale slag werd toegebracht door de oorlogshandelingen ten gevolge van de Tachtigjarige Oorlog.

Napoleon

Wat er uiteindelijk aan restjes wijnbouw in de Nederlanden nog over was gebleven, werd definitief om zeep geholpen door Napoleon, die niets zag in wijnproductie in de Nederlanden. Napoleon stimuleerde vooral de Franse wijnbouw. Hierbij werd Napoleon door de natuur een handje geholpen. Ziektes en ongedierte, zoals de druifluis, in de druiven marginaliseerden wat er nog over was van de Nederlandse wijngaarden.

De wijngaard is dood, leve de wijngaard

De laatste wijngaard die nog over was, bij Maastricht, werd vlak na de Tweede Wereldoorlog gesloten. Het leek gedaan met Nederlandse wijnproductie. Toch biedt het Nederlandse landschap op de juiste plaatsen wel degelijk een toekomst voor druiventeelt en dus voor wijnbouw. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw werden nieuwe wijngaarden in Brabant en Limburg aangeplant en werd door wijnboeren geëxperimenteerd met allerlei druivenrassen. Vanaf dat moment zit de Nederlandse wijnbouw weer in de lift. Tegenwoordig zijn er in Nederland ongeveer 170 commerciële wijngaarden, met een totaaloppervlakte van ruim 200 ha. De meeste van deze wijngaarden zijn te vinden in Limburg en Gelderland. Maar ook in andere provincies zijn ze te vinden.

Druiven voor de Nederlandse wijn

Niet alle druivenrassen zijn geschikt voor het Nederlandse klimaat, het is hier per slot van rekening toch kouder dan Zuid-Frankrijk. Daarnaast zijn er strenge richtlijnen met betrekking tot het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Er is daarom gezocht naar druivenrassen die én voldoende opbrengst genereren om wijn te produceren én voldoende resistent zijn tegen ongedierte, schimmels en plantenziekten. Verschillende wijngaarden experimenteerden met allerlei soorten druiven en er zijn er ook voldoende gevonden, zodat de Nederlandse wijnbouw weer kan groeien. Voordeel van een gezonde druif, waar minder of geen bestrijdingsmiddelen aan te pas komen, is dat het uiteindelijke product schonen en zuiverder kan zijn.

Druivenrassen

Wijngaarden in Nederland gebruiken een aantal klassieke druivenrassen, zoals:

• Chardonnay
• Pinot Blanc
• Pinot Gris

Daarnaast worden ook nieuwe druivenrassen gebruikt, die beter tegen schimmels bestand zijn. Denk bijvoorbeeld aan:

• De Baron
• Cabertin
• Regent
• Souvigner Gris
• Cabernet Blanc
• Cabernet Cortis
• Pinotin

en nog vele andere.

Nationale Wijnweek

Er wordt in Nederland voldoende goede wijn geproduceerd, om een Nationale Wijnweek in het leven te roepen. Deze week vindt plaats in de eerste week van oktober. Hieraan vooraf gaat een Open dag van de Nederlandse Wijngaardeniers. Op deze open dag kunnen liefhebbers een kijkje nemen in de wijngaarden, waar ze door de deelnemende wijngaardeniers ontvangen worden. Daarnaast bieden sommige wijngaardeniers cursussen, waar je leert hoe je zelf wijn kunt maken.

Genieten van wijn

Het drinken van wijn kan een aangename bezigheid zijn, maar uiteraard met mate. De wijnbouw is ook interessant. Er zijn voldoende excursies, cursussen en boeken over wijn. Er is heel veel te leren over wijn, wijnsoorten. Ook leuk om eens een wijnproeverij mee te maken. Daarnaast zijn er mogelijkheden te leren hoe je zelf wijn maakt. Allerlei manieren om van wijn te genieten!

Lees verder

• De kurkentrekker, een werelduitvinding!